Αρθρογραφία

Το άγχος – Οι επιπτώσεις του στην σωματική και ψυχική υγεία

Ακούστε το άρθρο

Λέγοντας άγχος εννοούμε την κατάσταση εκείνη κατά την οποία ο άνθρωπος κυριεύεται από την αγωνία και το φόβο για το παρόν και το μέλλον. Είναι δηλαδή μια κατάσταση σύγχυσης που προκαλεί στον άνθρωπο παντοειδή προβλήματα  υγείας και κλονίζει τον ψυχοπνευματικό  του χώρο. Προέρχεται ετυμολογικά από το αρχαίο ρήμα ‘άγχω’ που σημαίνει σφίγγω το λαιμό, πνίγω [παράγωγο αγχόνη]. Με λίγα λόγια άγχος είναι κυρίως μια ψυχική αντίδραση που προέρχεται από φόβο για μελλοντικές  ενοχλητικές καταστάσεις ή επικείμενο κίνδυνο. Για αυτό το λόγο το άγχος διακρίνεται σε νευρωτικό και ομαλό, ανάλογα βέβαια με την κατάσταση που επικρατεί κάθε φορά. Αξίζει όμως να υπογραμμίσουμε στο σημείο αυτό με έμφαση ότι σε φυσιολογικά πλαίσια το άγχος είναι μια θετική αντίδραση του ατόμου, καθώς αποτελεί κινητήρια δύναμη που το ωθεί να αντιμετωπίσει τυχόν προβλήματα και να εκπληρώσει τους στόχους και τις επιθυμίες του. Πρόκειται βέβαια για το δημιουργικό άγχος που ενεργοποιεί τις σωματικές και ψυχικές δυνάμεις του ατόμου και το οπλίζει με τόλμη και αποφασιστικότητα.

Το άγχος αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της σύγχρονης εποχής και δίκαια θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες ασθένειες του αιώνα. Ένα αδιανόητο αίσθημα αγωνίας, ανασφάλειας αλλά και ασφυξίας καταβάλει το σύγχρονο άνθρωπο ψυχικά  και σωματικά, βυθίζοντάς τον στην αδράνεια και τη δυστυχία. Τα αίτια αυτού του φαινομένου κατά το οποίο το άγχος ξεπερνά τα όρια του φυσιολογικού θα πρέπει να αναζητηθούν στο σύγχρονο τρόπο ζωής, στις συνθήκες και τις αντιλήψεις που επικρατούν. Από τη μια μεριά ο ανταγωνισμός έχει κυριαρχήσει σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής και ο άνθρωπος εγωιστής και άπληστος έχει επιδοθεί σε ξέφρενο αγώνα ταχύτητας , με στόχο τη διάκριση και την επιβολή του θριάμβου έναντι των άλλων, που δεν λογαριάζονται ως συναγωνιστές και συνοδοιπόροι αλλά ως αντίπαλοι και ως εχθροί. Σε αυτά να προσθέσουμε και την κατάρρευση των ηθικών αξιών, χωρίς την ταυτόχρονη αντικατάστασή τους με άλλες. Σήμερα δυστυχώς έχουν διαγραφεί από τον πίνακα των αξιών η αλήθεια, η δικαιοσύνη, ο ανθρωπισμός, η ηθική, η φιλία και η αγάπη με συνέπεια ο σύγχρονος άνθρωπος να βιώνει μια ζωή ‘άδεια’, χωρίς ιδανικά και στόχους στα οποία μπορεί να πιστέψει και να αγωνιστεί για να τα κατακτήσει. Υπάρχει φυσικά και η περίπτωση της νόθευσης των παραπάνω αξιών που πέραν των άλλων παράγουν ψοφοδεή και ταπεινά ανθρωπάρια που με θράσος και οίηση προβαίνουν σε οτιδήποτε προκειμένου πρώτα και πάνω από όλα να ικανοποιήσουν το αρρωστημένο ‘εγώ τους’. Καταφαίνεται λοιπόν ύστερα από την αναγκαία αυτή διευκρίνιση ότι το άτομο εξαιτίας της παραπάνω κατάστασης καταλαμβάνεται από ένα βασανιστικό συναίσθημα απογοήτευσης αλλά και αβεβαιότητας που τον συνθλίβει.

‘Όταν το κενό της ζωής μας γίνει πολύ βαθύ, όταν η ζωή μας παρέρχεται χωρίς άλλο σκοπό εκτός από τη συσσώρευση υλικών αντικειμένων….όταν  ανακαλύπτουμε ότι το να αποκτάμε δεν είναι παρά μια εφήμερη απόλαυση , τότε έρχονται στιγμές που κατρακυλάμε στην άβυσσο του άγχους. Και το άγχος αυτό είναι η αρρώστια της ζωής μας…είναι η διαμαρτυρία του ‘είναι’ μας απέναντι στον ακρωτηριασμό και την ταπείνωσή μας.’’

Η παραπάνω διαπίστωση είναι λίαν τραγική  και δείχνει τη διαβρωτική επίδραση του άγχους στο σώμα και την ψυχή του ανθρώπου. Επιβάλλεται όμως να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση άμεσα και αποτελεσματικά, υπάρχει τρόπος να επανακτήσει το άτομο την ψυχική του ηρεμία και γαλήνη , αν αναθεωρήσει πολλές από τις αξίες και ανάγκες του. Οφείλει να απαλλαγεί από τον ατομισμό και την υποκρισία, την ιδιοτέλεια και το βόλεμα, την αδράνεια και την αναισθητοποίηση να πάψει να είναι πονηρός και θρασύδειλος και να επανεκτιμήσει αξίες και ιδανικά, όπως το σεβασμό την αλληλεγγύη και την αλήθεια. Να καταλάβει και να κατανοήσει την αξία Άνθρωπος.  Είναι επιτακτική ανάγκη όλοι να συνειδητοποιήσουν  την άποψη ‘ εκείνο που φοβάμαι περισσότερο στο άγχος δεν είναι ότι σκοτώνει , αλλά  ότι μας εμποδίζει να γευτούμε τη ζωή’.

Όλη η επικαιρότητα