Μάκης Μπαλαούρας: Θετικά μέτρα για τη προστασία της πρώτης κατοικίας

Του Μάκη Μπαλαούρα

Νόμος του κράτους έγινε η επέκταση της προστασίας της λαϊκής κατοικίας μετά τη λήξη ισχύος του νόμου Κατσέλη-Σταθάκη και μάλιστα για πρώτη φορά  δίνεται μια λύση με μακρύ χρονικό ορίζοντα, που μπορεί να ρυθμίσει τις οφειλές σε ρύθμιση βάθους 25ετίας.

Με βάση τα στοιχεία των τραπεζών, στη νέα ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας υπάγονται 150.000 άτομα, δηλαδή το 75% των κόκκινων δανείων πρώτης κατοικίας.

Με τη νέα ρύθμιση, που πέρασε την Παρασκευή από τη Βουλή, προστατεύεται η συντριπτική πλειοψηφία όσων έχουν κόκκινα στεγαστικά δάνεια ώστε να μην χάσουν το σπίτι τους εξυπηρετώντας τις υποχρεώσεις τους. Παράλληλα όμως δίνεται η δυνατότητα στις τράπεζες να εξυγιάνουν γρηγορότερα τα χαρτοφυλάκια τους από τα κόκκινα δάνεια, ώστε να αρχίσουν να χορηγούν ξανά δάνεια και να στηριχθεί η ανάπτυξη. Δηλαδή, το κόστος θα μοιραστεί ανάμεσα στις τράπεζες, στους δανειολήπτες και στο κράτος.

Άλλωστε η ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας αποτελούσε και αποτελεί προτεραιότητα για τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεδομένου ότι αναλάβαμε τη διακυβέρνηση τον Γενάρη του 2015, όταν δεν ίσχυε πλέον καμία προστασία της πρώτης κατοικίας, μεριμνήσαμε και για την παράταση  ισχύος του νόμου Κατσέλη και για τη βελτίωση του σχετικού πλαισίου με τις παρεμβάσεις του νόμου Σταθάκη και τώρα πια για την επέκταση της προστασίας της λαϊκής κατοικίας σε βάθος 25ετίας,  με μια επιπρόσθετη πρόβλεψη ώστε να καλύψουμε και τα επιχειρηματικά δάνεια.

Μόνο στην Ελλάδα προστασία και των επιχειρηματικών δανείων

Παρά τους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης – που πάντως αναγκάστηκε να ψηφίσει υπέρ της ρύθμισης του ΣΥΡΙΖΑ – ότι η κυβέρνηση υπέκυψε στις πιέσεις των θεσμών, δεν υποχωρήσαμε από τον πυρήνα της συμφωνίας που είχαμε πετύχει με τις ελληνικές τράπεζες.  Ξέρει, αλλά κάνει τον καμπόσο ότι κάθε χώρα, μέλος του Ευρωσυστήματος, όχι μόνο η Ελλάδα, σε ότι αφορά το ρυθμιστικό πλαίσιο των συστημικών τραπεζών της οφείλει να δέχεται τις θέσεις των εποπτικών θεσμών της Ευρωζώνης. Έτσι κι εμείς εναρμονίσαμε την πολιτική μας για τη σχέση των δανειοληπτών με το τραπεζικό σύστημα με τις υποδείξεις ΕΚΤ και SSM (Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός για όλα τα κράτη της Ευρωζώνης), άρα κάναμε συγκερασμό. Κι ο συγκερασμός αυτός περιλαμβάνει κάποιες διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις αρχικές προθέσεις μας, κυρίως σε ό,τι αφορά την προστασία εκείνων που έχουν λάβει επιχειρηματικά δάνεια, με υποθήκη την πρώτη τους κατοικία, γιατί στο κομμάτι αυτό είχαμε τη μεγαλύτερη δυσκολία να πείσουμε τους εκπροσώπους της ΕΚΤ, αφού μας απαντούσαν ότι σε καμιά άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν υπάρχει τέτοια προστασία.

Τα νέα στοιχεία

Τα τρία σημαντικά στοιχεία του νέου νομοθετικού πλαισίου που μπαίνουν για πρώτη φορά είναι τα εξής:

Πρώτον, θα προστατεύεται η πρώτη κατοικία όχι μόνο για τους ευάλωτους πολίτες με κόκκινα στεγαστικά δάνεια αλλά και για τους επαγγελματίες που πήραν επιχειρηματικά δάνεια, με υποθήκη την πρώτη τους κατοικία– αν και με δυσμενέστερους όρους γι’ αυτούς.

Δεύτερον, θα επιδοτούνται από το Δημόσιο οι δόσεις των δανείων για τους δικαιούχους που θα υπαχθούν στις σχετικές διατάξεις και μάλιστα για όλη τη διάρκεια της ρύθμισης.

Τρίτον, η ρύθμιση θα είναι μακροχρόνια, θα μπορεί δηλαδή να φτάσει, ανάλογα με την ηλικία του δανειολήπτη, έως και τα 25 χρόνια.

Ποιοι θα ωφεληθούν

Το περιουσιακό κριτήριο παραμένει στα 250.000 ευρώ για τα στεγαστικά, επισκευαστικά ή καταναλωτικά δάνεια και  πιστωτικές κάρτες, και η κάλυψη ισχύει ακόμη και εφόσον υπάρχει δευτερεύουσα κατοικία ή μεταφορικά μέσα με αντικειμενική αξία ως 80.000 ευρώ. Το ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 130.000 ευρώ ανά πιστωτή.

Ειδικώς για εκείνους που έχουν λάβει επιχειρηματικά δάνεια, με υποθήκη την πρώτη τους κατοικία, η προστασία παρέχεται εφόσον η αντικειμενική αξία του ακινήτου που υποθήκευσαν είναι μέχρι 175.000 ευρώ και το ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους έως 100.000 ευρώ.

Τα όρια του οικογενειακού εισοδήματος παραμένουν υψηλά και ίδια για όλους, και αντιστοιχούν στις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, όπως τις καθόρισε η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, προσαυξημένες κατά 70%. Συγκεκριμένα τα εισοδηματικά κριτήρια ξεκινούν από τα 12.500 για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό αυξάνονται κατά 8.500 για τη σύζυγο και κατά 5.000 ευρώ για κάθε ανήλικο παιδί και μέχρι τα τρία εξαρτώμενα μέλη, φτάνοντας μέχρι τα 36.000 ευρώ.

Σημειώνω ότι αν δεν επιτευχθεί συναινετική ρύθμιση, ο οφειλέτης δικαιούται να ζητήσει τη ρύθμιση των οφειλών του με απόφαση δικαστηρίου.

Μετά την προστασία της  προστασία της πρώτης κατοικίας, έρχονται και οι ρυθμίσεις σε οφειλέτες στα Ταμεία και στο Δημόσιο, που θα προχωρήσουν τη κοινωνική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ.