Αρθρογραφία

Εκπαίδευση και Επιχειρηματικότητα

Ακούστε το άρθρο

Ένα σοβαρό πρόβλημα, κατά την εισαγωγή νέων τεχνολογιών,  καινοτομιών και άυλων επενδύσεων, σε μια επιχείρηση είναι η εύρεση εργατικού δυναμικού με επίπεδο ικανοτήτων και προσόντων, ικανών να λειτουργήσουν αποδοτικά και ανταγωνιστικά τις νέες επενδύσεις.

Είναι οξύμωρο σχήμα, όχι όμως σπάνιο, να βλέπουμε μέσα σε μια ανεργία με πάνω από το ¼ του εργατικού δυναμικού, να ζητούνται εξειδικευμένοι εργαζόμενοι και να μη βρίσκονται!

Γράφει η Αιμιλία Λυμπεράκη – Besson (*)

Ποια είναι η αιτία αυτού του αντιφατικού φαινομένου; Ασφαλώς είναι η έλλειψη σωστής σύνδεσης μεταξύ επαγγελματικής εκπαίδευσης  – κατάρτισης (Ε.Ε.Κ.) και πραγματικών αναγκών της αγοράς εργασίας. Η αντιμετώπιση ενός τέτοιου προβλήματος από πλευράς επιχειρήσεων είναι δουλειά του μάνατζμεντ, ενώ από πλευράς ανθρώπινου δυναμικού είναι δουλειά την κρατικών οργάνων που σχεδιάζουν και εκτελούν την Ε.Ε.Κ.

Δυστυχώς, και σε καλύτερους καιρούς, παρατηρούνταν μια απόσταση μεταξύ κατάρτισης και αγοράς εργασίας, με αποτέλεσμα μεγάλες εργασιακές και οικονομικές απώλειες. Οι αλλαγές στις επιχειρήσεις ήταν πάντα ταχύτερες από τις προσαρμογές της εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα αυτές να μην συμπίπτουν ποτέ.

Αποτέλεσμα αυτής της αναντιστοιχίας ήταν αφενός να υποτιμάται το εργατικό δυναμικό και αφετέρου, ν’ ανεβαίνει το κόστος προσαρμογής στις νέες απαιτήσεις της επιχείρησης. Το κόστος αυτό δεν ήταν μόνο εργασιακό, αλλά και επενδυτικό.

Το πρόβλημα παρουσιάζεται συνοπτικά ως εξής: Κάθε νέα επένδυση έχει χρόνο απόσβεσης, υλικής και ηθικής, ο οποίος καθορίζεται από τον ανταγωνισμό και την αγορά.  Όποια επιχείρηση δεν καταφέρει μέσα σε αυτά τα χρονοδιαγράμματα ν’ ανταποκριθεί, η επένδυση μετατρέπεται σε αρνητική ανταγωνιστικότητα, χάνει θέσεις στην αγορά, ενώ οι νέες επενδύσεις καθυστερούν. Mε αυτό τον τρόπο, η επιχείρηση κινδυνεύει να μείνει εκτός ανταγωνισμού.

Όσο ταχύτερα το εργατικό δυναμικό προσαρμοστεί ποιοτικά και χρονικά στις νέες τεχνολογίες, τόσο ταχύτερα η επένδυση θα φτάσει σε ανώτερο ύψος απόδοσης, δηλαδή θα πιάσει το «άριστο αποτέλεσμα». Αυτό σημαίνει ότι διατηρεί τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και πολύ γρήγορα θα μπορέσει να επαναλάβει την επένδυση σε ανώτερο τεχνολογικό επίπεδο.

Θα μπορούσαμε να πούμε σχηματικά ότι όταν μια επιχείρηση θέλει 1 μήνα για να πετύχει το άριστο αποτέλεσμα και μια άλλη 10 μήνες, η δεύτερη επιχείρηση κινδυνεύει να δει την επένδυση ν’ απαξιώνεται πριν αποσβεσθεί. Ένα καλό σύστημα ανίχνευσης της αγοράς εργασίας και των νέων επενδύσεων μπορεί να μειώσει κατά πολύ το μέσο χρόνο προσαρμογής του ανθρώπινου δυναμικού.

Απόκτηση βασικών ικανοτήτων εξέλιξης του εργατικού δυναμικού

Αυτές οι ανισορροπίες, όσον αφορά το εργατικό δυναμικό, μπορούν να επαλειφθούν μόνο αν το σύστημα της Ε.Ε.Κ. συγχρονίζεται απόλυτα με την αγορά εργασίας. Πως επιτυγχάνεται; Με την ποιότητα και το είδος της ΕΕΚ.

Όσον αφορά το εργατικό δυναμικό, σχετικά με την εξάλειψη των ανισορροπιών, κρίσιμης σημασίας είναι τα παρακάτω βασικά στοιχεία αξιολόγησής του:

  • Το γενικό επίπεδο παιδείας του εργατικού δυναμικού, κυρίως του θεωρητικού.
  • Το επίπεδο, μάθησης, ευελιξίας και προσαρμογής που αυτό έχει εξοπλιστεί από την Παιδεία και η προηγούμενη σχέση του με τη Δια Βίου Μάθηση.
  • Το επίπεδο τεχνικών γνώσεων και ικανοτήτων επί των συγκεκριμένων κλάδων τεχνολογιών.
  • Η προϋπάρχουσα εμπειρία πάνω σε προηγούμενα μοντέλα παρόμοιας τεχνολογίας.
  • Τα κίνητρα ταχείας κατάρτισης και επανακατάρτισης του εργατικού δυναμικού που θα αναλάβει εργασία.

Σημειώνουμε εδώ παλιότερες έρευνες που έδειχναν μια περίοδο έως και 10 μήνες για την πλήρη ενσωμάτωση αποφοίτων σχολών κατάρτισης  στην παραγωγική διαδικασία, πλην των σχολών μαθητείας που συνδύαζαν κατάρτιση – απασχόληση, πράγμα που σήμαινε μεγάλη απόσταση (έλλειμμα) του επιπέδου κατάρτισης από το απαιτούμενο επίπεδο ικανοτήτων και προσόντων για τις θέσεις εργασίας.

Η ελληνική οικονομία και η επιχειρηματικότητα έχουν να κερδίσουν πολλά από την αντιστοίχιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης – κατάρτισης και δια της βίου μάθησης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και ιδίως με την αποδοτική συνάντησή τους με τις νέες τεχνολογίες.

Ο ρόλος της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης

Είναι γνωστό ότι, στην επιχείρηση, πρώτα εισάγονται οι νέες τεχνολογίες και στην συνέχεια το ανθρώπινο δυναμικό προσαρμόζεται στις απαιτήσεις τους.  Το αντίθετο είναι αδύνατο, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων μεγάλων επιχειρήσεων. Ωστόσο, το επίπεδο γενικής και επαγγελματικής παιδείας, οι ικανότητες ευλυγισίας, η έφεση στη Δια Βίου Μάθηση και οι προηγούμενες εμπειρικές ικανότητες και δεξιότητες, αποτελούν το υπόβαθρο για την γρήγορη ή αργή απόκτηση των νέων προσόντων του ανθρώπινου δυναμικού.

Από αυτή την άποψη η Παιδεία  (Δημόσια και Ιδιωτική), καθώς και η Επαγγελματική Εκπαίδευση – Κατάρτιση αποτελούν έναν πραγματικό κλειδί αποτελεσματικής προσαρμογής του εργατικού δυναμικού και ταχύτατης αξιοποίησης κάθε νέας επένδυσης.

Πέρα από αυτό, ουσιαστικό ρόλο διαδραματίζει η έφεση των επιχειρήσεων στη δια βίου κατάρτιση-εξοπλισμό του εργατικού τους δυναμικού με ευρείες επαγγελματικές γνώσεις, ώστε να μπορεί αυτό ανά πάσα στιγμή ν’ αναβαθμίσει τις ικανότητές του και να λειτουργήσει αποτελεσματικά τα νέα μέσα παραγωγής.

Παράληψη των παραπάνω όρων μπορεί να οδηγήσει ευθέως σε αχρήστευση κάθε νέας επένδυσης και σε καταστροφή επιχειρήσεων και κεφαλαίου, απαραίτητων για την κοινωνία και την παραγωγή!

(*) Η  κ. Αιμιλία Λυμπεράκη – Besson  είναι:

-Πτυχιούχος Γαλλικής Φιλολογίας,

-ΠΕ-Διοικητικός Οικονομικός στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων,

-Υπότροφος σε Διεθνή Κύκλο Σπουδών “management” και Διαχείρισης Ανθρώπινου  Δυναμικού στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης της Γαλλίας (ΕΝΑ – Paris),

-Εμπειρογνώμονας, ενταγμένη στο Μητρώο Εκπαιδευτών του Ε.Κ.Δ.Δ.Α. με θεματικές  ενότητες διδασκαλίας «Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού-management» & Εκπαιδευτική πολιτική – Ευρωπαϊκή διάσταση στην Εκπαίδευση & Μηχανισμοί παρακολούθησης και αξιολόγησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στους τομείς Απασχόλησης, Κοινωνικής Ένταξης και Εκπαίδευσης»,

-Εμπειρογνώμονας του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus Plus / IKY, 

-Πρώην μέλος του Δ.Σ. του Εθνικού Κέντρου Πιστοποίησης (ΕΚΕΠΙΣ)- ΕΟΠΠΕΠ,

-15 χρόνια απασχόλησης στον Ιδιωτικό Τομέα της οικονομίας,

 -Πρώην υπεύθυνη του Τομέα Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Διεθνών Σχέσεων της Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε.

ΑΙΜΙΛΙΑ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗ

Όλη η επικαιρότητα