Πολιτισμός

Έτοιμο το σπίτι του Κωστή Παλαμά στην Πάτρα – Δείτε πως είναι στο εσωτερικό του – Πότε και πώς θα λειτουργήσει η «Στέγη Γραμμάτων»

Ακούστε το άρθρο

Στο τέλος του 2017 αναμένεται να γίνουν τα εγκαίνια της Στέγης Γραμμάτων Κωστή Παλαμά, η οποία βρίσκεται στο σπίτι που γεννήθηκε ο εθνικός μας ποιητής στην οδό Κορίνθου στην Πάτρα.

Το σπίτι έχει ανακατασκευαστεί πλήρως και τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο συγκέντρωσης του υλικού που θα φιλοξενηθεί.

Στόχος των ανθρώπων της Στέγης και προσωπικά του δωρητή Αθανάσιου Στεφανόπουλου είναι η Στέγη να αποτελέσει χώρος ανάδειξης και προβολής του έργου του Κωστή Παλαμά, τόσο για την Πάτρα όσο και πανελλαδικά.

Ο μηχανικός Σπύρος Δεμαρτίνος, ο αρχιτέκτονας Νίκος Μπακρώζης, που έχουν την τεχνική ευθύνη της ανάπλασης του κτιρίου και ο Χρήστος Στεφανόπουλος αδελφός του ομογενή επιχειρηματία Αθανάσιου Στεφανόπουλου, που είναι ο χρηματοδότης του εγχειρήματος, μας ξενάγησαν στο σπίτι που γεννήθηκε ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς.

Το σπίτι, όπου θα λειτουργεί η Στέγη Γραμμάτων Κωστή Παλαμά, είναι έτοιμο από κτιριακής άποψης και η ανακατασκευή του έγινε «κατ’ εικόνα και ομοίωση» του αρχικού κτιρίου όπου είδε το πρώτο φως της ημέρας ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς.

Φυσικά, αυτή η διαδικασία δεν ήταν καθόλου εύκολη, όπως καταλάβαμε από τη συζήτηση που είχαμε με τους κυρίους Δεμαρτίνο και Μπακρώζη, καθώς προσέχθηκε η κάθε λεπτομέρεια του χώρου. Και αυτό είναι εμφανή στον επισκέπτη ο οποίος μπαίνοντας στο χώρο έχει την αίσθηση ότι εισέρχεται σε ένα νεοκλασικό σπίτι με το κύρος και το ειδικό κύρος που αρμόζει στη «Στέγη Γραμμάτων».

Αυτή την αίσθηση προσδίδουν το μαρμάρινο πάτωμα στο ισόγειο, οι πόρτες εσωτερικές και εξωτερικές, τα παντζούρια, οι γύψινες λεπτομέρειες, όλα τοποθετημένα λειτουργικά με σεβασμό στην ιστορία του κτιρίου.

Όλα αυτά «δεμένα» άρτια αισθητικά με τη σύγχρονη τεχνολογία καθώς ο χώρος διαθέτει κλιματισμό, έλεγχο υγρασίας, κάμερες, ηχεία, σύστημα πυρανίχνευσης, κτλ., ενώ είναι προσβάσιμος και λειτουργικός για άτομα ΑΜΕΑ.

Ξενάγηση στο χώρο

Περνώντας την βαριά ξύλινη πόρτα της εισόδου, ο επισκέπτης αντικρίζει έναν διάδρομο με μαρμάρινο δάπεδο, με φυσικό φωτισμό από την πόρτα που βρίσκεται στο τέλος του διαδρόμου.

Στα δεξιά υπάρχει μια μεγάλη αίθουσα, η οποία θα λειτουργεί ως εκθετήριο. Αν και ακόμη δεν έχει τοποθετηθεί κάποιο έκθεμα, στην κεφαλή της, υπάρχει ήδη μια βαριά βάση στην οποία θα τοποθετηθεί η προτομή του Κωστή Παλαμά. Η βάση είναι δωρεά του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πάτρας προς τη Στέγη Γραμμάτων Κωστή Παλαμά.

Στο χώρο θα λειτουργήσει έκθεση για την ιστορία του κτιρίου και ήδη οι δυο ιστορικές μαρμάρινες πλάκες που πληροφορούν τον επισκέπτη πως «εδώ γεννήθηκε» ο Κωστής Παλαμάς και ιταλίδα πεζογράφος Ματθίλδη Σεράο, έχουν μεταφερθεί από το εξωτερικό του κτιρίου στην αίθουσα και θα τοποθετηθούν εκεί.

Στο εξωτερικό του κτιρίου τοποθετήθηκε πρόσφατα μια καλαίσθητη επιγραφή που πληροφορεί τον επισκέπτη πως εδώ βρίσκεται το Σπίτι του Κωστή Παλαμά.

Στο εκθετήριο θα φιλοξενούνται και περιοδικές εκθέσεις, οι οποίες φυσικά θα έχουν ως σημείο αναφοράς το έργο και τη ζωή του ποιητή.

Δίπλα ακριβώς από το εκθετήριο θα λειτουργεί το βιβλιοπωλείο, το οποίο επικοινωνεί με την αυλή, η οποία τους θερινούς μήνες θα χρησιμοποιείται ως χώρος εκδηλώσεων και παρουσιάσεων.

Και εδώ εντυπωσιάζει το δάπεδο, που έχει κατασκευαστεί από πλακάκια που υπήρχαν στο χώρο, όπως και μια μικρή λεμονιά που έχει φυτευτεί συμβολικά, μιας και ο Κωστής Παλαμάς έχει γράψει ποίημα για το δέντρο.

Η βάση στην οποία θα τοποθετηθεί η προτομή του Κωστή Παλαμά

Οι μαρμάρινες σκάλες οδηγούν στον πρώτο όροφο

Ο διάδρομος στο ισόγειο του κτιρίου. Στο βάθος διακρίνεται η ξύλινη πόρτα εισόδου

Αποψη από το ισόγειο

Η αυλή στο ισόγειο του κτιρίου. Διακρίνεται η λεμονιά που φυτεύτηκε συμβολικά

Το ψηφιακό μουσείο

Στον δεύτερο όροφο του κτιρίου θα λειτουργήσει το ψηφιακό μουσείο, σε τρία δωμάτια, αίθουσα μικρών εκδηλώσεων και αναγνωστήριο.

Η ξενάγηση στο μουσείο, ξεκινά από το δωμάτιο που γεννήθηκε ο Κωστής Παλαμάς, σε ένα μικρό υπνοδωμάτιο, το οποίο βρίσκεται δεξιά ακριβώς όπως ανεβαίνεις από τη «βαριά» μαρμάρινη σκάλα με την ξύλινο κουπαστή. Ακολουθεί το κεντρικό σαλόνι, όπου στο κέντρο θα υπάρχει διαδραστικό τραπέζι και στο τέλος του σαλονιού, υπάρχει ένα τρίτο δωμάτιο, αυτό της γιαγιάς Αλτάνη, από τη μεριά της μητέρα του ποιητή Πηνελόπης, το οποίο είναι πιο μεγάλο από το υπνοδωμάτιο του ζευγαριού.

Και στους τρεις χώρους θα τοποθετηθούν προζέκτορες και οθόνες οι οποίες θα παρουσιάζουν τη ζωή και το έργο του σπουδαίου ποιητή.

Μάλιστα οι παρουσιάσεις θα ποικίλουν ανάλογα με τους επισκέπτες.

Και εδώ υπάρχει μια μικρή λεπτομέρεια. Στο ταβάνι του δωματίου της γιαγιάς Αλτάνης, ο επισκέπτης μπορεί να δει τα πάτερα του 1830, που συγκρατούσαν το ταβάνι.

Φυσικά, σήμερα δεν έχουν χρηστική αξία καθώς η σκεπή έχει ανακατασκευαστεί πλήρως με σύγχρονα υλικά.

Βγαίνοντας από το υπνοδωμάτιο βρίσκουμε το μικρό σαλόνι στο οποίο δεσπόζει το τζάκι του 1840 με μάρμαρο Χίου. Το τζάκι είναι και το μόνο καλλιτεχνικό μέρος του κτιρίου που έχει κριθεί διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού και το οποίο φυσικά, αναπαλαιώθηκε με πλήρη σεβασμό στο αρχικό στοιχείο.

Στο χώρο υπάρχουν επίσης, δυο εντοιχισμένες βιβλιοθήκες, αλλά και ένα πιάνο μου ουρά, το οποίο δώρισε στη Στέγη Γραμμάτων, Πατρινή οικογένεια. Το πιάνο είναι μάρκας Pokorny και έχει κατασκευαστεί στα 1880 στη Βιέννη. Έχει επισκευαστεί εξωτερικά και τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία επανακουρδίσματος του οργάνου.

Ακολουθεί ο χώρος της βιβλιοθήκης, στον οποίο ήδη έχουν μπει κάποιες βιβλιοθήκες με εκδόσεις του Ιδρύματος Κωστή Παλαμά, οπού ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα μελέτης του έργου του ποιητή. Το μεγάλο στοίχημα για τη Στέγη Γραμμάτων, είναι το υλικό αυτό να ψηφιοποιηθεί και ήδη έχει ξεκινήσει συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Πάτρας.

Και εδώ ο επισκέπτης, εάν σηκώσει το κεφάλι του μπορεί να δει στο ταβάνι τα πάτερα που χρονολογούνται από το 1840.

Το σπίτι καταλήγει σε μια ταράτσα, τα πλακάκια της οποίας έχουν διατηρηθεί και απομονωθεί από τις γύρω πολυκατοικίες, ώστε να λειτουργεί ενιολογικά με την αυλή του ισογείου.

Ο δεύτερος όροφος που θα λειτουργήσει το ψηφιακό μουσείο

Το μικρό σαλόνι στο οποίο δεσπόζει το τζάκι του 1840 με μάρμαρο Χίου

Λεπτομέρεια από τις γύψινες διακοσμήσεις στο ταβάνι της κεντρικής αίθουσας

Το πιάνο είναι μάρκας Pokorny και έχει κατασκευαστεί στα 1880 στη Βιέννη

Βιβλιοθήκες με εκδόσεις του Ιδρύματος Κωστή Παλαμά

Εξωτερική άποψη από τον πρώτο όροφο του κτιρίου

Ο ρόλος της Στέγης Γραμμάτων Κωστή Παλαμά

Η ξενάγηση στο σπίτι του Κωστή Παλαμά, συνολικού εμβαδού 380 τ.μ., διήρκησε πάνω από μια ώρα. Τόσο ο Σπύρος Δεμαρτίνος, όσο Νίκος Μπακρώζης, μας ανέφεραν κάθε λεπτομέρεια του κτιρίου, αλλά και της ιστορίας του. Η συζήτηση περνούσε διαρκώς από τα τεχνικά στοιχεία του σπιτιού, στη μελλοντική του χρήση και το ρόλο που θα διαδραματίσει η Στέγη, στην προβολή όχι μόνο του έργου του ποιητή, αλλά και της Πάτρας.

Όπως είπαν επιθυμία του ιδιοκτήτη Αθανάσιου Στεφανόπουλου, είναι η είσοδος στη Στέγη Γραμμάτων Κωστή Παλαμά, να είναι δωρεάν σε όλους, δηλαδή τους επισκέπτες, τους μελετητές, αλλά και τους δημιουργούς που θέλουν να εκθέσουν τα έργα τους, τα οποία φυσικά θα έχουν αντικείμενο τη ζωή και το έργο του Κωστή Παλαμά.

Η λειτουργία της Στέγης αφορά τη λογοτεχνία ή σημείο αναφοράς του έργου και της ζωής του Κωστή Παλαμά.

Όπως αποσαφήνισαν, οι Σπύρος Δεμαρτίνος και Νίκος Μπακρώζης, η Στέγη Γραμμάτων και ο ίδιος ο δωρητής δεν θα γίνουν συλλέκτες και όποιος συλλέκτης θέλει να παρουσιάσει από τη συλλογή του κάποιο αντικείμενο που αφορά τον Κωστή Παλαμά είναι ευπρόσδεκτος, να φιλοξενηθεί, να καταγραφεί το υλικό του, να γίνει κτήμα του κοινού και φυσικά να του επιστραφεί.

Η Στέγη Γραμμάτων Κωστή Παλαμά, έχει «αδελφοποιηθεί» ούτως ή άλλως με τον μεγαλύτερο συλλέκτη του ποιητή, το Ίδρυμα Παλαμά στην Αθήνα. Ο Αθανάσιος Στεφανόπουλος έχει ήδη γίνει επίτιμο μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος και έχει ξεκινήσει συνεργασία με τους ανθρώπους του, ώστε να αποκτηθεί υλικό του ποιητή, το οποίο θα εκτίθεται στην Πάτρα.

Επίσης, έχει ολοκληρωθεί η έρευνα στα αρχεία της ΕΡΤ για την απόκτηση οπτικοακουστικού υλικού που αφορά τον Κωστή Παλαμά, όπως και με τον Δήμο Πατρέων για τον ίδιο λόγο.

Η ψηφιοποίηση του έργου του Κωστή Παλαμά θα γίνει σε συνεργασία με τα Τμήματα Γλωσσολογίας και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Πάτρας.

Από αριστερά Νίκος Μπακρώζης και Σπύρος Δεμαρτίνος

Χρήστος Στεφανόπουλος και Νίκος Μπακρώζης

thebest.gr

Όλη η επικαιρότητα