Ετοιμόρροπα κτίρια Πύργου: Διατηρητέα ή επικίνδυνα;

Επιτακτική ανάγκη η αλλαγή του «απαρχαιωμένου» νομοθετικού καθεστώτος που τα διέπει

Οι σεισμικές δονήσεις καθώς και οι έντονες καιρικές συνθήκες –κυρίως οι βροχοπτώσεις- που καταγράφονται συχνά-πυκνά τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύουν με τον πιο επιτακτικό τρόπο το πρόβλημα των εγκαταλελειμμένων κτιρίων. Μόνο μέσα στην πόλη του Πύργου τα κτίρια αυτά υπολογίζονται περίπου σε 60 (σ.σ. στην ευρύτερη περιφέρεια είναι πάνω από 100), με την συντριπτική πλειοψηφία τους να έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα…

Τα κτίρια αυτά, που μετρούν αρκετές δεκαετίες «ζωής», αποτελούν –σε πολλές περιπτώσεις- κίνδυνο για την ζωή της πόλης από άποψη στατική, δομική, υγιεινής, πυρός, αισθητικής, θέτοντας σε διαρκή κίνδυνο κάτοικους και επισκέπτες και αποτελώντας μία βασική παράμετρο υποβάθμισης. Παράλληλα αποτελούν ένα ανυπολόγιστης αξίας απόθεμα πολιτιστικής κληρονομιάς και ιστορικής μνήμης που  ανά πάσα στιγμή κινδυνεύει να χαθεί δια παντός. Δεν παύουν όμως να αποτελούν κι ένα πολύ σημαντικό αναξιοποίητο κεφάλαιο για την πόλη εν καιρώ κρίσης… αν η αντιμετώπιση ήταν διαφορετική τα κέρδη θα μπορούσαν να ήταν πολλά…

Αυξάνονται ραγδαία…

Τα εγκαταλελειμμένα και ειδικά τα επικίνδυνα ή και επικινδύνως ετοιμόρροπα, εάν δεν γίνουν δραστικές και συντονισμένες ενέργειες, είναι βέβαιο ότι θα αυξηθούν ραγδαία, λόγω αφενός μεν, της λειτουργικής, στατικής, ενεργειακής ανεπάρκειας τους και της συσσώρευσης φθορών σε αυτά, αφετέρου δε, της πολύ-ιδιοκτησίας, των φορολογικών βαρών και της έλλειψης οικονομικών κινήτρων για την συντήρηση και επαναχρησιμοποίηση τους ειδικά ενόψει του υψηλού κόστους και της πολυπλοκότητας των διαδικασιών έγκρισης αποκατάστασης τους στην περίπτωση των διατηρητέων…

Σύμφωνα με ότι ισχύει σήμερα στην Ελλάδα, τα πάντα γύρω από ένα διατηρητέο κτίριο βαρύνουν τον ιδιοκτήτη. Από τα θέματα επικινδυνότητας μέχρι το γεγονός ότι μπορεί να αποτελεί εστία μόλυνσης. Αν σ` ένα διατηρητέο πέσει ένας σοβάς, χρειάζονται χρήματα για την επισκευή του… αν μάλιστα οι εργασίες είναι εκτενέστερες απαιτούνται αρκετές χιλιάδες ευρώ… όμως χρήματα δεν υπάρχουν…

Δεν είναι λίγες οι φορές που στις αυλές των συγκεκριμένων κτιρίων πετιούνται σκουπίδια τα και κάθε λογής αντικείμενα. Σε κάποια άλλα, στο εσωτερικό τους, γίνεται χρήση ναρκωτικών, ενώ ορισμένα χρησιμοποιούνται και ως καταλύματα…

Ο νόμος λέει ότι εάν δεν προχωρήσεις στις απαραίτητες εργασίες καθαρισμού, τις αναλαμβάνει ο δήμος που στη συνέχεια καταλογίζει τη δαπάνη. Όμως σήμερα πολλοί ιδιοκτήτες βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο, ενώ είναι πολλοί και αυτοί που δεν κάνουν αποδοχή κληρονομιάς. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι η γραφειοκρατία όπου για τα διατηρητέα οι συναρμόδιες υπηρεσίες, υπολογίζονται στις 145!.

Με διάταγμα του 1929…

Όπως προείπαμε τα ετοιμόρροπα κτίρια χωρίζονται σε δυο κατηγορίες, τα επικινδύνως και τα κοινώς ετοιμόρροπα… χαρακτηρισμοί που έχουν προκύψει με Προεδρικό Διάταγμα του 1929 (153/Α/1929)! Αν και οι προδιαγραφές του Διατάγματος είναι… προπολεμικές… οι ενέργειες που απαιτούνται να γίνουν πρέπει να διαθέτουν σύγχρονες προδιαγραφές!

Στον Πύργο κοινώς ετοιμόρροπο έχει χαρακτηριστεί το κτίριο Παπαγιάννη, στην οδό Ερμού. Αρμόδια αρχή για να χαρακτηρίσει ένα κτίριο επικινδύνως ετοιμόρροπο είναι τμήμα της Αποκεντρωμένης… η κρίση αυτή δεν επιδέχεται ένσταση και το κτίριο πρέπει να κατεδαφιστεί υποχρεωτικά μέσα σε διάστημα λίγων ημερών… εκτός αν υπάρξει παρέμβαση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που μπορεί να κρίνει ότι το κτίριο παρουσιάζει αρχιτεκτονική αξία και πρέπει να διατηρηθεί ή να ανασκευαστεί. Διαδικασίες χρονοβόρες και  κοστοβόρες (σ.σ. αν αποφασιστεί ότι θα γίνει κάποια σχετική ενέργεια)… συνάμα ο χρόνος περνά και το κτίριο παραμένει επικίνδυνο!

Αν μάλιστα ο δήμος προσπαθήσει να κατεδαφίσει ένα τέτοιο κτίριο μπορεί να βρεθεί και κατηγορούμενος! Αυτά σίγουρα δεν είχαν προβλεφθεί το 1929 και φανερώνουν πως η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου αποτελεί επιτακτική ανάγκη! Ένα πλαίσιο σίγουρα πιο ευέλικτο και πιο «γρήγορο» με μείωση της γραφειοκρατίας…

Γενικότερα αυτά τα κτίρια χαρακτηρίζονται επικίνδυνα, βάσει αυτοψίας της υπηρεσίας Δόμησης των δήμων. Οι εκθέσεις αυτοψίας κοινοποιούνται στον εισαγγελέα και το τοπικό αστυνομικό τμήμα. Βάσει των εκθέσεων αυτών, απαιτείται άμεση λήψη προσωρινών μέτρων από τον ιδιοκτήτη και υποχρέωση του για μόνιμη άρση της επικινδυνότητας, εντός 6μηνου. Βάσει του ΠΔ, αν ο ιδιοκτήτης δεν προβεί εμπροθέσμως στην εφαρμογή των υποδεικνυόμενων μέτρων, η Πολεοδομική Υπηρεσία προβαίνει στην άρση του κινδύνου εφαρμόζοντας τα μέτρα της αναγκαστικής εκκένωσης και της κατεδάφισης των επικίνδυνων μερών της κατασκευής, εφόσον η αχρησία δεν κρίνεται επαρκής για την αποσόβηση του κινδύνου. Η δεύτερη κατηγορία αφορά κτίρια που, αφού έχουν χαρακτηριστεί ως επικίνδυνα, έχουν κριθεί από την αρμόδια επιτροπή ότι χρήζουν κατεδάφισης, ως ετοιμόρροπα…

Πρόβλημα η πολύ-ιδιοκτησία…

Ένα άλλο σοβαρό θέμα είναι η πολύ-ιδιοκτησία… όταν το κτίριο διαθέτει παραπάνω από έναν ιδιοκτήτη -κι αν αυτοί έχουν και δικαστικές διαμάχες μεταξύ τους- το πράγμα δυσκολεύει ακόμα περισσότερο. Μάλιστα υπάρχουν και περιπτώσεις όπου κάποιος από τους ιδιοκτήτες δεν μπορεί να βρεθεί αφού –συνήθως- έχει φύγει από την Ελλάδα και κατοικεί στο εξωτερικό!

Πύργος και σεισμοί του 1993…

Ο σεισμός του Μαρτίου του 1993 στον Πύργο και οι χαρακτηρισμοί των κτιρίων που ακολούθησαν είχε ως αποτέλεσμα πολλά κτίρια να κατεδαφιστούν ή και να επισκευαστούν κι έτσι να μειωθεί στο ελάχιστο ο κίνδυνος που υπήρχε. Από τότε όμως έχουν περάσει 26 χρόνια, διάστημα στο οποίο δημιουργήθηκε μια καινούργια «γενιά» τέτοιων κτιρίων. Ας μην ξεχνάμε ότι κάποιο κτίριο που χαρακτηρίστηκε 10 χρόνια πριν, είναι πολύ πιθανόν να έχει υποστεί μεγαλύτερη επιβάρυνση είτε λόγω σεισμών είτε λόγω των καιρικών συνθηκών, γεγονός που απαιτεί επικαιροποιήση των δεδομένων… Μηχανικοί της πόλης τονίζουν πως ο Πύργος θα πρέπει να αποκτήσει μια δική του αυτόνομη υπηρεσία –πλήρως στελεχωμένη- και να μην χρειάζεται να έρχονται αρμόδια συνεργεία από την Πάτρα για να διενεργούν ελέγχους και να χαρακτηρίζουν τα κτίρια…  υπάρχει μόνο μια επιτροπή για όλη την Δυτική Ελλάδα.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι μετά την τελευταία σεισμική δόνηση των 6,4 ρίχτερ της 26^ης Οκτωβρίου (σ.σ. με επίκεντρο ανοιχτά της Ζακύνθου), οι έλεγχοι που έγιναν στα Δημόσια και ιδιωτικά κτίρια ήταν επαρκείς…

Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την διάρκεια της κρίσης που μαστίζει τα τελευταία χρόνια την χώρα μας και την περιοχή μας έχουν μειωθεί στο ελάχιστο οι εργασίες συντήρησης (σ.σ. σοβάδες, βαψίματα κ.α.), που συνηθίζονταν ανά τακτά χρονικά διαστήματα, στις περισσότερες από τις πολυκατοικίες της πόλης του Πύργου. Και αυτό το γεγονός αποτελεί μια σημαντική παράμετρο στους κινδύνους που ελλοχεύουν…