Αρθρογραφία

Η κρίση των ηθικών αξιών

Ακούστε το άρθρο

Κοινή διαπίστωση αποτελεί το γεγονός ότι σήμερα, παρά την τεράστια ανάπτυξη της επιστήμης και τη σχετική ευημερία των ανθρώπων, οι ηθικές αξίες περνούν τη μεγαλύτερη κρίση που γνώρισαν ποτέ. Σήμερα επικρατεί  ‘ο πόλεμος όλων εναντίον όλων ’  κα ο άνθρωπος έχει γίνει λύκος για τον άνθρωπο ‘ homo hominis lupus’.Μια αχαλίνωτη υποκρισία χαρακτηρίζει τις σχέσεις των ανθρώπων, όπου κυριαρχεί το ψέμα, τα χτυπήματα κάτω από τη μέση και ο αρρωστημένος εγωισμός. Η ιδιοκτησία θεωρείται ιερή και απαραβίαστη αλλά μόνο η ατομική, ενώ η ξένη είναι αντικείμενο κλοπής και διαρπαγής. Η οικογένεια θεωρείται ιερός θεσμός,  ο γάμος  όμως έχει καταντήσει αληθινή αγοραπωλησία και πραγματική συναλλαγή. Έχουν μπει σήμερα στην ημερήσια διάταξη η πλεονεξία, η δωροδοκία, η μισανθρωπιά, η δολιότητα, τα καπρίτσια και οι εξαλλοσύνες. Η ηθική του εμπόρου επιτρέπει σε αυτόν να νοθεύει τρόφιμα ή να πουλάει  τα είδη σε πολλαπλάσια τιμή της αξίας τους. Η υποκρισία των ηθικών διδαχών για τη φιλεργία και την τιμιότητα γίνεται ολοφάνερη με την κραυγαλέα χλιδή των εκατομμυριούχων και την τέλεια φυγοπονία τους.

Στο σημείο αυτό μπορούμε με έμφαση να τονίσουμε ότι η θεοποίηση του κέρδους γεννάει τα πιο ταπεινά ελατήρια και οδηγεί τους εκμεταλλευτές στα ειδεχθέστερα εγκλήματα σε βάρος της ανθρωπότητας. Οι σχέσεις των ανθρώπων πήραν καθαρά υλικό, απρόσωπο χαρακτήρα. Καταργήθηκε κάθε άλλη σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους εκτός από το γυμνό συμφέρον και την άκαρδη πληρωμή ‘τοις μετρητοίς’, η προσωπική αξιοπρέπεια μετατράπηκε σε ανταλλακτική αξία και όλες οι μορφές δραστηριότητας, ο νους και τα συναισθήματα, η τιμή και η συνείδηση , έγιναν αντικείμενα αγοραπωλησίας. Το πάθος για το χρήμα κατευθύνει τον Τύπο, την επιστήμη, την τέχνη, την πολιτική, την διδασκαλία, την εκλογή του[της] συζύγου, των  γνωστών και των φίλων και καθορίζει το βαθμό του σεβασμού. Το χρήμα μπορεί σήμερα να μετατρέψει τα πιο χτυπητά ελαττώματα του ανθρώπου σε αρετές και το αντίθετο. Δυστυχώς τα όρια ανάμεσα στο τίμιο κέρδος και την απάτη έγιναν πολύ δυσδιάκριτα. Σήμερα είτε απορρίπτεται χωρίς συζήτηση κάθε αξία ή χρησιμοποιείται σαν αντιφάρμακο για την εξάλειψη κάθε ηθικής σήψης  η Εξομολόγηση, που αποτέλεσε για τον Παπισμό το καλύτερο κατασκοπευτικό μέσο. Έτσι δεν προκαλεί καμιά εντύπωση , αν ορισμένοι Πάπες υπήρξαν τα υλικά και ηθικά στηρίγματα του φασισμού, αν ο Φράνκο ήταν το αγαπημένο παιδί της Καθολικής εκκλησίας κι αν ο ‘θεοσεβής’ Τρούμαν δολοφόνησε χωρίς λόγο χιλιάδες γυναικόπαιδα στο Ναγκασάκι και τη  Χιροσίμα.

Ο αμοραλισμός πολλών πολιτικών ηγετών, η ανευθυνότητα, η άρρωστη δικαιολογία ότι πάντα κάποιος άλλος φταίει, κάποιος άλλος μας ‘αναγκάζει’ σε κάτι, η διαφθορά ορισμένων λειτουργών της δικαιοσύνης, της εκπαίδευσης, της υγείας και της δημόσιας διοίκησης, η πολυθεσία, ο τσαρλατανισμός, η κομπιναδόρικη δραστηριότητα, οι επαΐοντες, οι σύμβουλοι, οι παρηγορητές, η αναξιοκρατία, οι κουτοπόνηροι και όλος αυτός ο άθλιος εσμός που μόλις ξεσκεπαστεί γελοιοποιείται και εξαφανίζεται, αποτελούν τα σημεία των καιρών της σύγχρονης κοινωνίας. Επιπροσθέτως η ανήθικη συμπεριφορά, είναι ταυτόχρονα και αντικοινωνική, η κρίση μας δε για το καλό και το κακό, δεν πρέπει να είναι έκφραση συγκινησιακών στάσεων που δεν έχουν σαν βάση την πραγματικότητα. Συνοψίζοντας λοιπόν τα προαναφερθέντα, διαπιστώνουμε, ότι πράγματι στη σημερινή εποχή της θεοποίησης των υλικών αγαθών, περνούν μια πρωτοφανή κρίση όλες οι ηθικές αξίες και ότι σήμερα , περισσότερο παρά ποτέ, επιβάλλεται ο αναβαπτισμός του ανθρώπου και η τόνωση του ηθικού του φρονήματος. Ο άνθρωπος πρέπει να πάψει να στροβιλίζεται στην τρομερή δίνη των παθών του, να παραδίνεται στη θανατηφόρα αδράνεια, να είναι επιρρεπής στις υπερβολές και να μηδενίζει την υπόστασή του. Οι αρετές της έμπρακτης αγάπης, της σωφροσύνης, της πραγματικής φιλίας, της γενναιότητας, της δικαιοσύνης, της τιμιότητας και του ενδιαφέροντος για τα κοινά, πρέπει να επανατοποθετηθούν σε ακλόνητο βάθρο. Επιβάλλεται ο καθένας να συνειδητοποιήσει ότι ‘την αρετήν των έργων είναι, μήτε λόγων πλείστων δεομένην, μήτε μαθημάτων’, όπως τονίζει ο Αντισθένης.

Όλη η επικαιρότητα