Αρθρογραφία

Καθήκοντα-Δικαιώματα

Ακούστε το άρθρο

Έχουν εκλείψει πια και οι τελευταίοι  υποστηρικτές της άποψης ότι ο άνθρωπος έχει απόλυτη ελευθερία να σκέφτεται ,να δρα και να κινείται μέσα στο συγκεκριμένο κοινωνικό περιβάλλον που ζει .Όχι μόνο στην εποχή μας με τις τεράστιες απαιτήσεις αλλά από την αρχή της ύπαρξης των πρώτων κοινωνιών παράλληλα με την πίεση που ασκούσε στον άνθρωπο το φυσικό περιβάλλον ,πολύ έντονες και ασφυκτικές ήταν οι δεσμεύσεις που του επέβαλλε και η μετά των άλλων ανθρώπων , διαβίωση .Η εξέλιξη του πολιτισμού και η ανθρώπινη πρόοδος ήταν πάντοτε το αποτέλεσμα της συλλογικής δράσης και της ανταλλαγής της πείρας των ανθρώπων .Από την παραπάνω διαπίστωση βγαίνει ασφαλέστερα το συμπέρασμα ότι κάθε άνθρωπος έπρεπε σαν μονάδα να προσφέρει τον καλύτερο εαυτό του στην κοινωνική προσπάθεια για να έχει κι αυτός δικαιωματικά την απαίτηση να γεύεται τα αγαθά της κοινωνικής ζωής .Κάτω απ’ αυτό λοιπόν το πρίσμα πρέπει να δούμε και την έννοια του καθήκοντος που σχετίζεται με την ανταπόδοση στην κοινωνία εκείνων που τις οφείλουμε. Σήμερα είναι διάχυτη η αντίληψη ότι υπάρχει μια κατηγορία καθηκόντων που πρέπει να εκτελεσθούν οπωσδήποτε όπως είναι λόγου χάρη η υπεράσπιση της πατρίδας , η ολοκλήρωση της προσωπικότητας μας, οι οικογενειακές υποχρεώσεις και άλλα .Σε αυτά αξίζει να προσθέσουμε ότι η συνειδητοποίηση ορισμένων κοινωνικών αρετών όπως είναι η αλληλοβοήθεια , η πειθαρχία ,η ειλικρίνεια , η τιμιότητα, η απλότητα και η μετριοφροσύνη είναι επιβεβλημένο χρέος μας και η έμπρακτη εφαρμογή τους δημιουργεί τόσα αγαθά όσες καταστροφές μπορεί να προκαλέσει η χαλάρωση ή η ανυπαρξία τους .Καταφαίνεται λοιπόν ότι η ζωή του κάθε ανθρώπου από τότε που θα ενταχθεί σαν ενεργό μέλος στο κοινωνικό σύνολο μέχρι το θάνατο του σχηματίζει μια μεγάλη αλυσίδα μικρών και μεγάλων υποχρεώσεων και καθηκόντων .Η εκπλήρωση αυτού του χρέους δεν είναι πάντοτε εύκολη υπόθεση λόγω υποκειμενικών και αντικειμενικών δυσκολιών .Το μεγάλο όμως ΝΑΙ ή το μεγάλο ΟΧΙ σε κρίσιμα θέματα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ύπαρξης είναι υπόθεση καθαρά προσωπική και διαχωρίζει τους μικρούς από τους μεγάλους ,τους λιπόψυχους από τους γενναίους ,τους ηθικά αδιάβλητους από τους υποχωρητικούς. Και τα δικαιώματα όμως συνιστούν ένα χρέος των άλλων και της κοινωνίας απέναντι σε άτομα μεμονωμένα ,ομάδες και κοινωνικά σύνολα .Δικαίωμα είναι αυτό που ανήκει σε κάποιον ,αυτό που δικαιούται κάποιος σύμφωνα με νόμο ,αυτό που παρέχεται στον  καθένα από τη φύση και τους νόμους για την ύπαρξη και την πρόοδο του. Ας απαριθμήσουμε μερικά δικαιώματα για να φανεί και η παμμέγιστη σημασία τους .Αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου είναι η εξασφάλιση των μέσων για την υλική του αποκατάσταση .Η εργασία βέβαια επιβάλλεται να αποτελεί τη βασική πηγή προσπορισμού των υλικών αγαθών , να εκτελείται κάτω από ανθρώπινες συνθήκες και να είναι αναλογική προς τις ικανότητες και τις ιδιαίτερες κλίσεις του ανθρώπου .Το ίδιο μπορούμε να ισχυριστούμε και για το δικαίωμα της υγείας που η προστασία του δείχνει το πραγματικό πρόσωπο μιας κοινωνίας .Παντού βέβαια έχουν βελτιωθεί οι δυνατότητες της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης αλλά υπάρχουν χώρες στις οποίες για παράδειγμα η ανάπτυξη του ποδοσφαίρου με τα πελώρια και πολυτελή στάδια προηγείται της φροντίδας για την υγεία και παρατηρείται πλήρης αδιαφορία για τον υποσιτισμό ,τις επιδημίες και το θάνατο εκατομμυρίων παιδιών. Ύψιστης σημασίας είναι και το δικαίωμα στην παιδεία το οποίο πρέπει να έχουν όλοι ανεξαιρέτως οι πολίτες άσχετα από την καταγωγή ,τις οικονομικές δυνατότητες και το φύλο τους .Καταλήγοντας οφείλουμε να τονίσουμε ότι δεν πρέπει να νομίζουμε ότι εφόσον γίνεται λόγος στο Συνταγματικό Χάρτη κάθε χώρας για τα προαναφερθέντα δικαιώματα ,υπάρχει και αντιστοιχία μεταξύ διακηρύξεων και εφαρμογής .Κάθε πολιτεία αρμόζει να έχει και την ανάλογη βούληση κυρίως πολιτική για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών .Συχνά υπεισέρχονται πολλοί παράγοντες που καθιστούν ανέφικτη την απόδοση τους όπως ο αθέμιτος ανταγωνισμός και η θεοποίηση του ατομικού συμφέροντος. Είναι πασιφανές λοιπόν ότι τα δικαιώματα δε παραχωρούνται πάντα σαν δώρο στους πολίτες αλλά κατακτώνται με αγώνες .Η πολιτική αδράνεια ,η αδιαφορία ,η παθητικότητα , ο φιλοτομαρισμός και η ανευθυνότητα αποτελούν ανασχετικό παράγοντα που επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί άμεσα προκειμένου η κοινωνία να ισχυροποιηθεί και οι πολίτες να ζουν εύρυθμα και αρμονικά .Όλοι μας είναι καλό να γνωρίζουμε πως ό,τι  έχει επιτευχθεί μέχρι την ημερών μας στον τομέα των συνθηκών εργασίας ,των κοινωνικών ασφαλίσεων ,της αμοιβής των εργαζόμενων ,στο χώρο της παιδείας ,της κατάκτησης των ατομικών δικαιωμάτων ,το απαραβίαστο της ιδιωτικής ζωής  και το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι ,ήταν ο γλυκύς  καρπός των ακατάπαυστων αγώνων των πολιτών .

Όλη η επικαιρότητα