Παιδί Τεχνολογία

‘Να δω άλλο ένα και το κλείνω!’ Πώς να διαχειριστούμε τον χρόνο των παιδιών μας μπροστά στις οθόνες

Ακούστε το άρθρο

Κάποτε δεν αποτελούσε καν πρόβλημα. Δεν υπήρχαν οθόνες τότε. Τώρα, έχει γίνει ένας από τους μεγαλύτερους καημούς που ταλαιπωρεί γονείς ανά την υφήλιο: ο χρόνος που τα παιδιά μας περνούν (δαπανούν) μπροστά σε κάποια οθόνη.

Δε θα μιλήσουμε εδώ για το είδος του περιεχομένου που συναρπάζει τόσο τα παιδιά μας και τα καθηλώνει στις οθόνες, είτε αυτό είναι βιντεάκια, ή ένα παιχνίδι, ή κάποιο επεισόδιο. Το περιεχόμενο ευελπιστούμε να είναι πάντα ανάλογο με την ηλικία του παιδιού ή στην καλύτερη περίπτωση ακόμα και εκπαιδευτικό, εδώ όμως θα μάς απασχολήσει ένα και μόνο θέμα: το πώς να ‘ξεκολλήσουμε’ τα παιδιά μας από τις οθόνες. Ό,τι και αν βλέπουν.

Η δική μας συμπεριφορά ως παράδειγμα προς μίμηση

Συνήθως δεν είναι μόνο τα παιδιά μας προσκολλημένα σε μία οθόνη, αλλά και εμείς. Άρα το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να εξυγιάνουμε πρώτοι εμείς τη σχέση μας με το κινητό μας ή τον υπολογιστή, ώστε το παιδί μας να μάς πιστέψει όταν του πούμε ότι είναι ανάγκη να περιορίσουμε τον χρόνο που περνά μπροστά σε μία οθόνη. Επομένως, προσπαθούμε να μην διακόπτουμε ό,τι κάνουμε κάθε λίγο και λιγάκι για να ελέγξουμε το κινητό. Πόσο μάλλον όταν αυτό που διακόπτουμε είναι το παιχνίδι ή η συνομιλία με τα παιδιά μας.

Τα ενδεδειγμένα όρια screen time που ισχύουν σήμερα ανά ηλικία

Κάθε γονιός επιλέγει τον χρόνο που το παιδί του μπορεί να ασχοληθεί με τις διάφορες συσκευές. Για να είστε όμως ήσυχοι ότι συμβαδίζετε με τις τελευταίες επίσημες οδηγίες, ανατρέξτε στο τέλος του άρθρου για τις κατευθυντήριες γραμμές της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής (2016) που ισχύουν σήμερα.

Ο συνήθης διάλογος

Ο μικρός Ιάσονας, τεσσάρων, παίζει ένα παιχνίδι στο tablet:

-Ιάσονα, κλείστο, πέρασε το μισάωρο.

-Εντάξει, θα παίξω άλλο ένα μπαμπά και θα το κλείσω.

-Σύμφωνοι, άλλο ένα μόνο.

[περνάει η ώρα και περνάει και το άλλο ένα]

-Εντάξει; Τελείωσε; Κλείστο τώρα.

-Άλλο ένα μόνο και το κλείνω!

Είναι πιθανό το παιδί να ζητήσει αρκετές φορές να δει ‘άλλο ένα’ και σε αυτό συνήθως υποχωρούμε. Μάλιστα είναι ένας τρόπος που τα παιδιά μας όχι μόνο επεκτείνουν τον χρόνο τους μπροστά στην οθόνη αλλά δοκιμάζουν και τα όριά μας. Όταν όμως έχει περάσει για τα καλά η ώρα που έχουμε αποφασίσει ότι είναι αρκετή, πρέπει απλώς να κλείσουμε εμείς τη συσκευή, όποια και αν είναι η αντίδραση του παιδιού.

Αν το παιδί έχει συνηθίσει ότι τόσος είναι ο χρόνος που δικαιούται, τότε θα κλείνει τη συσκευή πολύ πιο εύκολα και σε πνεύμα συνεργασίας. Αν από την άλλη έχει συνηθίσει να μάς ‘λυγίζει’ και να παρακολουθεί τον διπλάσιο χρόνο από αυτόν που θα θέλαμε, τότε η αντίδρασή του μπορεί να είναι αρκετά πιο έντονη όταν θα πάμε να του το κλείσουμε. Σε αυτές τις περιπτώσεις, έχει σημασία να παραμένουμε σταθεροίνα επιτρέπουμε στο παιδί να εκφράσει την δυσαρέσκειά του και να περιμένουμε να περάσει η μπόρα. Σύντομα θα το δεχτεί και θα καταπιαστεί με κάτι άλλο. Είναι χρήσιμο μετά από λίγο – και όχι αμέσως – να προτείνουμε εμείς μία άλλη δραστηριότητα, όπως μία βόλτα έξω, παιχνίδι στο δωμάτιο, το μαγείρεμα για το βράδυ ή κάτι άλλο.

Μετά τα 10-11 χρόνια

Από την προεφηβεία και μετά, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Εκεί πρέπει να συνεργαστεί το παιδί από μόνο του και να σεβαστεί τους κανόνες που έχουμε θέσει. Οι έφηβοι είναι ικανοί να ζουν στον ψηφιακό κόσμο στο μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους, αποφεύγοντας όσο μπορούν τον πραγματικό, αν δεν βάλουμε ξεκάθαρους κανόνες για τη χρήση των συσκευών. Γι’αυτό και αποτελούν την πιο ευαίσθητη ηλικιακή κατηγορία που είναι ιδιαίτερα επιρρεπής στον εθισμό στις οθόνες. Ένα οικογενειακό συμβούλιο εδώ είναι θεμιτό ώστε να έχουν την ευκαιρία τα παιδιά να εκφράσουν την προσωπική τους γνώμη για τον χρόνο που θέλουν να έχουν στη διάθεσή τους και να τεθούν κάποια όρια από κοινού. Και οι δύο πλευρές, γονείς και παιδιά, μπορεί να πρέπει να βάλουν λίγο νερό στο κρασί τους, τα παιδιά δηλαδή να συμφωνήσουν σε λίγο λιγότερο χρόνο από αυτόν που θα ήθελαν και οι γονείς σε λίγο περισσότερο από αυτόν που θεωρούν ιδανικό για τα παιδιά τους, αλλά όταν τα όρια καθιερωθούν είναι πολύ πιο εύκολο τα παιδιά να τα τηρήσουν χωρίς αντιρρήσεις.

Η παγίδα της ευκολίας

Καλώς η κακώς, την ώρα που τα παιδιά μας ασχολούνται με κάποια ηλεκτρονική συσκευή, μάς αφήνουν στην ησυχία μας. Δεν είναι κακό να επιτρέπουμε στα παιδιά μας κάθε τόσο να υπερβαίνουν τον χρόνο που έχουμε θέσει προκειμένου να κάνουμε κάποια δουλειά που θέλουμε ή να ξεκουραστούμε για λίγο. Όμως, δεν θα πρέπει να καταφεύγουμε σε αυτή την τακτική συχνά γιατί αργά ή γρήγορα θα γίνει ο κανόνας και θα μάς κάνει να χάσουμε τον έλεγχο.

Οι κατευθυντήριες γραμμές της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής (2016)

  • Για τα παιδιά κάτω των 18 μηνών, αποφύγετε τη χρήση οθονών εκτός από το βίντεο chatting. Οι γονείς των παιδιών ηλικίας 18 έως 24 μηνών που επιθυμούν να εισαγάγουν ψηφιακά μέσα πρέπει να επιλέξουν προγράμματα υψηλής ποιότητας και να τα παρακολουθούν με τα παιδιά τους για να τα βοηθήσουν καταλάβουν τι βλέπουν.
  • Για τα παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών, η χρήση της οθόνης πρέπει να περιορίζεται σε 1 ώρα ημερησίως για προγράμματα υψηλής ποιότητας. Οι γονείς πρέπει να παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά για να τα βοηθούν να καταλάβουν τί βλέπουν και να το εφαρμόζουν στον κόσμο γύρω τους.
  • Για παιδιά ηλικίας 6 ετών και άνω θα πρέπει οι γονείς να θέτουν σταθερά όρια στο χρόνο και στους τύπους των μέσων που παρακολουθούν τα παιδιά και να διασφαλίζουν ότι ο χρόνος στην οθόνη δεν αντικαθιστά τον απαραίτητο χρόνο ύπνου, τη σωματική άσκηση και άλλες βασικές για την υγεία συμπεριφορές.
  • Θα πρέπει να υπάρχουν στιγμές που η ενασχόληση με οθόνες απαγορεύεται όπως κατά τη διάρκεια του φαγητού ή στο αυτοκίνητο αλλά και χώροι όπου απαγορεύεται, όπως τα υπνοδωμάτια.
  • Να επικοινωνούν ανοιχτά σχετικά με την ηλεκτρονική ταυτότητα και την ασφάλεια στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της μεταχείρισης των άλλων με σεβασμό, είτε είμαστε online ή offline.

Οι κατευθυντήριες γραμμές της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής έχουν αμφισβητηθεί σε έναν βαθμό και έχουν χαρακτηριστεί έως και υπερβολικά αυστηρές γιατί το ευρύτερο οικογενειακό πλαίσιο, ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς ορίζουν κανόνες σχετικά με τον χρόνο ενασχόλησης με οθόνες και το αν συμμετέχουν ενεργά στην εξερεύνηση του ψηφιακού κόσμου μαζί με το παιδί, είναι πιο σημαντικά από το πόσο χρόνο αφιερώνουν τα παιδιά στις οθόνες. Κάτι το οποίο είναι λογικό. Πόσοι όμως από εμάς έχουμε τον χρόνο ή τη διάθεση να είμαστε παρόντες κάθε φορά που το παιδί μας περνάει χρόνο μπροστά από μία οθόνη;

Γι’αυτό είναι σημαντικό να αποφασίσουμε κάποια όρια με τα οποία συμφωνούμε εμείς ως γονείς, και να βρούμε τον τρόπο να τα τηρήσουμε σε συνεργασία με τα παιδιά μας.

via 

Όλη η επικαιρότητα