Πύργος- Η χαμένη ταυτότητα μιας πόλης

Τι συμβαίνει άραγε σε αυτή την πόλη και οι περισσότεροι μιλούν απαξιωτικά γι’αυτήν; Ντόπιοι και ξένοι; Μόνιμη επωδός ιδίως των κατοίκων της,αυτή η πόλη δεν έχει τίποτα! Τελικά αξίζει να προσπαθήσουμε για κάτι καλύτερο ή είμαστε χαμένοι από χέρι;

Η μια λύση είναι να μην κάνουμε τίποτα και να μοιρολογούμε για το ζαβό το ριζικό μας.Η άλλη είναι να προσπαθήσουμε.Όσοι μπορούν,όπως μπορούν και με ότι μπορούν.Αν η προσπάθεια είναι από μια μειοψηφία δεν είναι πρόβλημα,από κάπου ξεκινά πάντα κάτι.Στη συνέχεια όλο και περισσότεροι θα μπουν στην διαδικασία να σκεφτούν ότι κάτι πρέπει να κάνουν και αυτοί για να βοηθήσουν.Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν και μάθουμε τι συνέβαινε,θα διαπιστώσουμε ότι στα δύσκολα τις περισσότερες φορές χρόνια ανάμεσα στα μετεπαναστατικά χρόνια του 1821 με την προσπάθεια για οργάνωση της πόλης που αριθμούσε ήδη χιλιάδες κατοίκους,στα χρόνια των Βαλκανικών Πολέμων,της Μικρασιατικής Καταστροφής αλλά και τοπικών όπως τα Σταφιδικά,φωτισμένοι δήμαρχοι αλλά και κάτοικοι έβαλαν τα θεμέλια για μια σύγχρονη πόλη.Το παλαιό Δημαρχείο,ο Άγιος Νικόλαος,η Δημοτική Αγορά,το θέατρο Απόλλων,το Μανωλοπούλειο Νοσοκομείο,ο Σιδηροδρομικός Σταθμός,έργα ύδρευσης,ηλεκτροδότησης της πόλης,αποχετευτικό,πράσινο κι από κει και πέρα πολλές προσπάθειες στον τομέα του πολιτισμού με φιλαρμονικές,ωδεία,θέατρα, κινηματογράφους,λέσχες,συλλόγους,εκδηλώσεις,έδειχναν την ανάγκη για καλυτέρευση της ποιότητας ζωής και της ανάδειξης της πόλης σε πραγματική πρωτεύουσα.
Τα χρόνια της πτώσης της σταφίδας,η Κατοχή,ο Εμφύλιος άφησαν ανεξίτηλα τα σημάδια στην πόλη.Εκατοντάδες Πυργιώτες ακολούθησαν στην συνέχεια τον δρόμο προς την Αθήνα και άλλα μεγάλα αστικά κέντρα καθώς και το εξωτερικό.Κάτι συνέβη και η πόλη παρότι διατηρούσε μια δυναμική αυτή άρχισε να φθίνει με γεωμετρική πρόοδο.Σαν ένα πέπλο απογοήτευσης να απλώθηκε παντού.Στα χρόνια που ακολούθησαν χάθηκε ουσιαστικά η ταυτότητα της πόλης σε αντίθεση με άλλες που αναπτύσονταν με ταχύτατους ρυθμούς και διατηρούσαν την ταυτότητά τους.Εμείς εδώ,δυστυχώς αφήσαμε ευκαιρίες και δυνατότητες να πάνε χαμένες.Είναι γνωστά αυτά,ούτε δρόμοι,ούτε λιμάνια,τρένα,αεροδρόμια,πανεπιστημιακές σχολές,βιομηχανίες κτλ.
Μαζί και η απαξίωση πολιτικών και πολιτικής,παραγόντων και πολιτικάντηδων που μοίραζαν καθρεφτάκια στους ιθαγενείς.Έτσι συνηθίζεις στο «τέρας» για να δανειστώ την φράση του Χατζιδάκι.Συνηθίζεις στο τίποτα,στην εσωστρέφεια,στον ωχαδερφισμό και την υποτέλεια,στην μίζερη καθημερινότητα.Και κατηγορείς,σιχτιρίζεις, αγανακτείς αλλά δεν αλλάζει κάτι.Είναι ένας μονόλογος με τον εαυτό μας και μόνο.Μένουμε λοιπόν σε αυτό; Θα μπορούσαμε;ναι…Κι όμως κάτι υπάρχει ακόμα ζωντανό.Οι άνθρωποι που ούτε θέλουν να ξεχάσουν την ιστορία αυτής της πόλης κι ούτε θέλουν να την αφήσουν στο έλεος Θεού και ανθρώπων,αυτών που δεν έχουν προσφέρει τίποτα και ποτέ.Υπάρχουν επιχειρήσεις που κάνουν μεγάλες προσπάθειες,υπάρχουν φορείς που δραστηριοποιούνται,υπάρχουν σύλλογοι που προσπαθούν,άνθρωποι που προάγουν τον πολιτισμό,βασικό και κυρίαρχο στοιχείο για την ανάπτυξη μιας πόλης.Κοιτάξτε γύρω σας και θα τους βρείτε έναν έναν.Μέγα έλλειμα βέβαια αυτής της πόλης,η σύμπνοια.Ίσως είναι η κατάρα που μας κατατρέχει.Μέγα θέμα,να υπάρξει επιτέλους αυτό το κάτι που θα διώξει αυτή την κατάρα.Κι αυτό είμαστε εμείς.Οι κάτοικοι του Πύργου που δίνουμε οξυγόνο και αίμα στο κύτταρο που λέγεται πόλη.Χωρίς εμάς η πόλη είναι νεκρή.Εμείς την δημιουργούμε καθημερινά κι εμείς την πεθαίνουμε.Έχουμε ξεχάσει τι είμαστε,από που ερχόμαστε και τι ονειρευόμαστε γι’αυτόν τον τόπο.Μείναμε απαθείς για χρόνια,αποδεχόμενοι την απάθεια και την έλλειψη οράματος από αυτούς που κατά καιρούς πήραν την τύχη της πόλης στα χέρια τους.Δεν φταίνε,τόσα μπορούσαν να κάνουν τόσα έκαναν.Εμείς τους επιλέξαμε,αυτό μας άφησαν.Δεν υπάρχει στα λόγια μου η πλήρης απαξίωση,έχουν γίνει πράγματα.Μα έχουν γίνει τόσο αργά,με τόση ταλαιπωρία,με ρυθμό χελώνας που αναρωτιόμαστε ακόμα κι εμείς οι νεότεροι αν καποια που προαναγγέλονται θα προλάβουμε να τα δούμε κάποια στιγμή.

Και τι γίνεται τώρα; Tώρα είναι η ώρα να υπάρξει ανάταξη.Να υπάρξει πίεση προς κάθε κατεύθυνση.Να υπάρξει το πιο βασικό, θέληση και διάθεση.Αν αφήσουμε κι άλλο την πόλη έτσι,σίγουρα θα μας γυρίσει μια και καλή την πλάτη.Χρειάζεται η έκδοση νέας ταυτότητας,με επαναβεβαίωση των στοιχείων της,με σφραγίδα και υπογραφή.Χρειάζονται άνθρωποι να κινήσουν τα νήματα,να δράσουν,να παλέψουν.Αν πίσω από κάθε κίνηση υπάρχει καιροσκοπισμός και παράλληλα καχυποψία,το παιχνίδι είναι χαμένο.Αν αληθινά πιστεύουμε ότι μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα,τότε μόνο χαμένοι δεν θα βγούμε.Ταυτότητα πρώτα απ’ολα.Τι είναι αυτή η πόλη,ποιοί την δημιούργησαν,ποιοί την τίμησαν και την τιμούν. Πρόσωπα,πράγματα,ιστορία,εικόνες,γραπτά,κτίρια,τόποι,γειτονιές.

Εδώ γεννήθηκε ο Τάκης Δόξας,εδώ έζησε ο Τάκης Σινόπουλος,εδώ μεγάλωσε ο Παύλος Μάτεσις.Σ’αυτό το σπίτι έζησε ο Σάκης Καράγιωργας,ο Γιώργης Παυλόπουλος,ο Μίκης Θεοδωράκης,η Μαίρη Λίντα,ο Κώστας Καζάκος,ο Μπάμπης Τσικληρόπουλος.Εδώ υπήρξαν οι Αυγερινοί,οι Στεφανόπουλοι,οι Γόντικες.Εδώ δούλευε ο Γιάννης Λάτσης.Εδώ ήταν η τράπεζα Καραβασίλη.Εδώ η Οινοποιητική.Αυτό είναι το Επαρχείο,εδώ ήταν ο Πύργος του Τσερνωτά,από αυτόν πήρε το όνομά της η πόλη.Εδώ το πρώτο τρένο της επαρχιακής Ελλάδας.Εδώ το θέατρο.Από εδώ μίλησε ο Βενιζέλος,από εδώ ο Βελουχιώτης.Εδώ πέρασε ο Μακάριος,εδώ οι βασιλείς,εδώ η εθνική αντίσταση.Εδώ ο Τσίλλερ δημιούργησε,η Δημοτική Αγορά,ο Άγιος Αθανάσιος,ο Σιδηροδρομικός Σταθμός,έργα του.Εδώ η σταφίδα.Εδώ οι βιομηχανίες.Άλευρα,ζυμαρικά,τσιγάρα,μηχανήματα,πάγος.Εδώ οι ιστορικές εφημερίδες.Εδώ ο Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος,ο Θεόδωρος Ξύδης,ο Κωνσταντίνος Χριστόπουλος,ο Διονύσιος Κόκκινος.Η δημόσια βιβλιοθήκη,το φεστιβάλ κινηματογράφου,οι θεατρικές ομάδες,το Λύκειο Ελληνίδων,η φιλαρμονική,οι σύλλογοι,τα ωδεία,οι σχολές χορού,έκφρασης.Που είναι όλα αυτά; Ποιός τα γνωρίζει και που τα βλέπει; Που είναι η ιστορία της πόλης; Θαμένη και κρυμμένη σε συρτάρια,τοίχους και στενά μυαλά.Αρχίζουμε με το παρελθόν,το φέρνουμε στο παρόν και δημιουργούμε το μέλλον.Τιμή στους ανθρώπους που έζησαν εδώ,ανάδειξη των προσωπικοτήτων τους και του έργου τους.
Όχι σε ομιλίες και βραβεύσεις.Σε χώρους μόνιμους,έκθεση διαρκής και αέναη.Αυτοί είμαστε κυρίες και κύριοι θα λέμε σε ξένους,έλληνες και μη.Αυτή είναι η πόλη μας.Αυτοί είμαστε οι Πυργιώτες.Και προχωράμε για κάτι καλύτερο.Να διώξουμε την μαυρίλα που έχει καλύψει την πόλη.Να διώξουμε κυριολεκτικά το σκοτάδι τις νύχτες.Να φωτίσουμε τα νεοκλασικά,τις εκκλησίες,το δημαρχείο,το μουσείο,τα δημόσια κτίρια,τους δρόμους.Να πρασινίσουμε το Επαρχείο,κι άλλο κι άλλο κι άλλο.Κι όλη την πόλη.Κανείς δεν θα ενδιαφερθεί να έρθει εδώ όταν δεν έχουμε βάλει τις βάσεις και δεν έχουμε όλοι προσφέρει.Δεν με ενδιαφέρουν οι πολιτικοί και πολιτικάντηδες.Δεν με απασχολούν οι τίτλοι που φέρουν.Με απασχολει ο άνθρωπος και η δυναμική του.Τι κατηγορούμε καθημερινά; Την πόλη και τους ανθρώπους της…μα εμείς είμαστε αυτοί,ποιόν κατηγορούμε,κάποιους άλλους,αόρατους;
Με μια ματιά στον καθρέφτη,μας βλέπουμε,και κάθε μέρα,στους δρόμους η πόλη έχει στήσει καθρέφτες και μας βάζει να κοιταζόμαστε.Τι βλέπουμε άραγε; Ιδού το ερώτημα!

Χαρης Β. Μικελόπουλος – Διακοσμητής

ΥΓ. Ο πατέρας μου ο Βάσος Μικελόπουλος έκανε μια προσπάθεια για χρόνια να κρατήσει τις εικόνες από την πόλη που γεννήθηκε στα 1930 και ζει μέχρι σήμερα για να τα αποτυπώσει στο χαρτί.Συγκέντρωσε εκατοντάδες φωτογραφίες,έγραφε για πάνω απο δέκα χρόνια,σε μεγάλη ηλικία παραδόξως,όμως το θεωρούσε χρέος του προς την πόλη να αφήσει κάτι.Αν είναι το έργο του καλό ή κακό,τέλειο ή μέτριο δεν τον νοιάζει.Σημασία είχε για εκείνον να αφήσει αυτό για τον Πύργο και τους συμπολίτες του.Τίποτα παραπάνω.Από την πλευρά μου θα προσπαθήσω να δημιουργήσω ένα εκθεσιακό-μουσειακό χώρο κινηματογράφου και θεάτρου με όλο το υλικό που υπάρχει στα χέρια μου από τότε που το REX λειτούργησε ως κινηματογράφος στα 1943 εν μέσω γερμανικής κατοχής.Το θεωρώ επίσης χρέος μου να δώσω κάτι στην πόλη.Και μια προτροπή.Ανοίξτε τα συρτάρια σας,βρείτε ότι έχετε,κρατήστε τα,είναι ζωντάνα κομμάτια αυτού του τόπου.Θα χρειαστούν σίγουρα μια μέρα.Κι εύχομαι η μέρα αυτή να μην αργήσει.