Αρθρογραφία

Σχολική βία: τα χαρακτηριστικά του θύματος!

sholiki_via_ta_haraktiristika_toy_thymatos.jpg
Ακούστε το άρθρο

Στο σημερινό μας άρθρο θα παρουσιάσουμε τη σχολική βία από τη μεριά του θύματος. Θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τα χαρακτηριστικά των παιδιών αυτών, τη συμπεριφορά τους καθώς και τις επιπτώσεις που έχει η θυματοποίησή τους στον ψυχικό τους κόσμο.

Είναι γεγονός ότι μεγάλος αριθμός των παιδιών που πέφτουν θύματα της σχολικής βίας παρουσιάζει μια σειρά χαρακτηριστικών που έλκουν, κατά κάποιον τρόπο, τα παιδιά θύτες και τα κάνουν παθητικούς στόχους τους.  Συνήθως είναι αγχώδη παιδιά, ανασφαλή, με χαμηλή αυτοεκτίμηση και ικανότητα αυτοεπιβολής πριν ακόμα γίνουν στόχοι επιθέσεων και στιγματισμού. Μπορεί επίσης, πιο σπάνια, να είναι παιδιά που χαρακτηρίζονται από άγχος, υπερκινητικότητα, αλλά και επιθετικότητα, πράγμα όμως που σημαίνει ότι εύκολα μπορούν να μετατραπούν σε θύτες κάποια στιγμή.

Οι σχέσεις των παιδιών με τους συμμαθητές τους και η αποδοχή από τις ομάδες των συνομηλίκων αποτελούν σημαντικούς παράγοντες της ψυχοκοινωνικής τους ταυτότητας στα πρώτα ιδίως χρόνια του σχολείου. Από την άλλη   η συστολή, η ντροπή και η παθητικότητα θεωρούνται στοιχεία που δε διευκολύνουν τις διαπροσωπικές σχέσεις με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά να γίνονται εύκολα θύματα επιθέσεων.  Η εμπειρία μάλιστα της επαναλαμβανόμενης απόρριψης, του στιγματισμού  και της περιθωριοποίησης φαίνεται να είναι ένα σημαντικά αρνητικό βίωμα για τα παιδιά, που μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην ψυχοκοινωνική τους πορεία.  Αυτά τα ψυχικά χαρακτηριστικά αν συσχετιστούν με τη διάρκεια και τη βαρύτητα των επιθέσεων,  καθώς και με τη στάση των γονέων και των εκπαιδευτικών   φαίνεται πως επηρεάζουν άμεσα τη σοβαρότητα των επιπτώσεων στα παιδιά. Οι επιπτώσεις αυτές μπορεί να φτάνουν από διάθεση αποφυγής και απόρριψης του σχολείου μέχρι και ανάπτυξη κοινωνικού άγχους και καταθλιπτικών τάσεων.

Αν  παρατηρήσουμε ένα παιδί να αποφεύγει τις κοινωνικές συναναστροφές, να έχει αισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης, να έχει ξαφνική επιδείνωση στις σχολικές του επιδόσεις, να εκφράζεται βίαια μέσα από σχέδια και ζωγραφιές, να έχει συναισθηματικά ξεσπάσματα και τάσεις θυμού, να φοβάται υπερβολικά, να έχει προβλήματα πειθαρχίας και να φέρεται αντιδραστικά, να έχει ξαφνικά επιθετική συμπεριφορά προς συνομηλίκους  ή μικρότερα παιδιά, τότε θα έχουμε σοβαρές ενδείξεις ότι το παιδί αυτό έχει πέσει θύμα βίας και μάλιστα επαναλαμβανόμενης.

Όμως  η ανάδειξη των φαινομένων της σχολικής βίας και η προσέγγιση των παιδιών θυμάτων δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση ούτε για τους γονείς ούτε για τους εκπαιδευτικούς. Και τούτο γιατί συχνά τα παιδιά αυτά δεν είναι διατεθειμένα να δώσουν πληροφορίες και να συνεργαστούν με τους υπεύθυνους, ενώ σε κάποιες πάλι περιπτώσεις είναι δύσκολο να διαπιστωθεί η σοβαρότητα ή η εγκυρότητα της επίθεσης.  Πολλές φορές τα παιδιά θύματα ντρέπονται ή και φοβούνται να φανερώσουν ότι έχουν δεχθεί ψυχικές και σωματικές προσβολές από τους συμμαθητές τους και νιώθουν άβολα να παραδεχθούν ότι δεν είναι ικανά να αντιμετωπίσουν παρόμοιες καταστάσεις. Φροντίζουν ακόμη να κρύβουν τις συνέπειες των όσων έχουν υποστεί με αποτέλεσμα να μην είναι καθόλου εύκολο να διαπιστώσει κάποιος τη σοβαρότητα της κατάστασης. Μπορεί ακόμη κάποια παιδιά να υποκριθούν ότι έχουν πέσει θύματα σχολικής βίας με σκοπό να ενοχοποιήσουν συγκεκριμένους συμμαθητές τους.

Το σίγουρο είναι ότι οι συνέπειες της σχολικής βίας, στην παιδική ιδίως ηλικία, είναι πολλές και σοβαρές και φαίνεται η βαρύτητά τους να εξαρτάται τόσο από τη διάρκεια και τη συχνότητα των επεισοδίων όσο και από τη δυνατότητα παροχής βοήθειας στο παιδί θύμα.

 

Στασινοπούλου  Τζωρτζίνα

Όλη η επικαιρότητα