«Στον Πύργο θα συζητήσουμε αναλυτικά όλα όσα διαπραγματεύομαι στα βιβλία μου…»

Τα βιβλία της Μίτση  Πικραμένου βρίσκονται σταθερά στις λίστες των ευπώλητων στα βιβλιοπωλεία όλης της χώρας, καταφέρνοντας από το 2012 να βρίσκεται στην συγγραφική επικαιρότητα. Αυτό συνέβη χάρις στην ικανότητα της να καλύψει με ιδιαίτερη επιτυχία το «κενό» που υπήρχε στο χώρο με την κυκλοφορία μυθιστορηματικών ελληνικών βιογραφιών γνωστών προσωπικοτήτων που διαδραμάτισαν ρόλο στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας στις αρχές του 20^ου αιώνα…

Γεννήθηκε και κατοικεί στην Αθήνα έχοντας σπουδάσει Γαλλική φιλολογία και κατόπιν βιβλιοθηκονομία ενώ πήρε το διδακτορικό της από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Εργάστηκε επί σειρά ετών ως ερευνήτρια στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, κάνοντας παράλληλα συγκεκριμένες εργασίες που της ανατέθηκαν από διάφορους φορείς (Βουλή των Ελλήνων, Μουσείο Μπενάκη, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών και το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο) ή και ιδιώτες με την  εργογραφία της να περιλαμβάνει περισσότερες από 6.000 σελίδες σε μονογραφίες και έργα υποδομής.

Σήμερα μας μιλά για το τελευταίο της συγγραφικό πόνημα – και όχι μόνο- αλλά και για την επικείμενη επίσκεψη της στον Πύργο τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου…

Από τον Γιώργο Γουβιά

Κυρία Πικραμένου, διαπιστώνω ότι κυκλοφορεί το τρίτο σας βιβλίο σε διάστημα δύο ετών.

Ναι, στην πραγματικότητα είναι το τέταρτο. Το πρώτο που κυκλοφόρησε ήταν το έργο της Πηνελόπης Δέλτα «Στο Κοτέτσι», το μοναδικό παραμύθι της για μικρά παιδιά που βρήκα δημοσιευμένο σε περιοδικό του 1923. Ύστερα, το 2012 ήρθε «Η Κυρία με τα μαύρα, η βιογραφία της Πηνελόπης Δέλτα» και το «Παύλος Μελάς, ωραίος ως Έλλην» το 2013. Όλα είναι εκδόσεις Τετράγωνο, του Νίκου Μουρατίδη. Τώρα πλέον τα βιβλία μου έχει αναλάβει ο αδελφός μου Γιάννης  Πικραμένος στην Πάτρα. Κυκλοφορεί ήδη με επιτυχία η βιογραφία του Ίωνα Δραγούμη με τίτλο τα δικά του λόγια, το «Δεν έκαμα στη ζωή ό,τι ήθελα μα τόσο μπόρεσα».

Θα μας πείτε τι ήταν αυτό που σας έκανε να ενδιαφερθείτε για τον Ίωνα Δραγούμη;  Μας είχατε ήδη αφηγηθεί αρκετά για εκείνον περιγράφοντας τη ζωή της Πηνελόπης Δέλτα.

Μα αυτό ακριβώς ήταν. Διαβάζοντας την τόσο συγκινητική ιστορία της αγάπης τους, ομολογώ ότι πείστηκα για τα συναισθήματα της Πηνελόπης Δέλτα, αλλά δεν ήμουνα βέβαιη για εκείνα του Ίωνα Δραγούμη.  Το ερεύνησα και διαπίστωσα ότι την αγάπησε πολύ και πραγματικά. Τότε προέκυψε άλλο ερώτημα. Ποιος ήταν στ’ αλήθεια ο Ίων Δραγούμης; Ποιοι τον γέννησαν; Πώς μεγάλωσε; Ερεύνησα, βρήκα υλικό και το παρουσιάζω. Ελπίζω ότι θα ενημερωθείτε όχι μόνον για τη συνολική δραστηριότητα ενός διαπρεπέστατου Έλληνα, αλλά και για τις ποικίλες σκέψεις του, όπως βγαίνουν στα ημερολόγια που κρατούσε και στα βιβλία του.

Τι σας εντυπωσίασε στον Ίωνα Δραγούμη;

Τον Δραγούμη διακρίνει ο αυθορμητισμός, η αγάπη και η ειλικρίνεια,  τρία στοιχεία που συνθέτουν μια πολύ απλή, μια πρωτόγονη ίσως προσωπικότητα. Ο Δραγούμης δεν φορούσε μάσκα και δεν υποκρινόταν. Ως διπλωματικός έκανε το καθήκον του. Παρόλο που ήταν αντίθετος με τον Βενιζέλο τον ειδοποίησε ότι έπρεπε να συνταχθεί με την Αντάντ. Ως πολιτικός δεν δίστασε να κατηγορήσει τους δικούς του, τους συντηρητικούς, για τις παραλείψεις τους ξεσηκώνοντας σάλο. Ως άνθρωπος αποδέχθηκε πάντοτε τις ευθύνες που προέκυπταν από τα συναισθήματά του. Επιδίωξε να χωρίσει η Πηνελόπη από τον Στέφανο Δέλτα και να φτιάξει τη ζωή της μαζί του. Προσπάθησε να ζήσει αρμονικά με την Μαρίκα Κοτοπούλη και έκανε τις υποχωρήσεις που απαιτούνταν.

Ο Δραγούμης φέρει τη στάμπα του εθνικιστή. Είναι αληθινή η εικόνα αυτή;

Εδώ υπάρχει μια μεγάλη παρανόηση. Οι όροι στην περίοδο στην οποία αναφερόμαστε είχαν διαφορετική έννοια. Ο Δραγούμης αγαπούσε την πατρίδα του, ήταν εθνικιστής επομένως, δεν παραγνώριζε όμως την αξία των άλλων λαών, δεν τους αντιπαθούσε και δεν τους μισούσε. Οι επαφές του με τους Βούλγαρους ήταν φιλικές και πολιτισμένες. Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες ήταν εχθροί του, επειδή οι παράνομες επιθέσεις τους εναντίον των Μακεδόνων ήταν συνεχείς και υπονόμευαν τη σωματική ακεραιότητα των ντόπιων, γιατί λήστευαν, σκότωναν ή βίαζαν. Μην ξεχνάμε ότι ο Δραγούμης αναγνώριζε τους Τούρκους και πως ονειρευόταν τα Βαλκάνια σαν ένα τεράστιο κράτος με κυριάρχους τους Έλληνες και τους Τούρκους. Αυτή όμως ήταν η πρώτη περίοδος της πολιτικής σκέψης του, που έληξε προσωρινά το 1909 με την επανάσταση των Νεότουρκων και οριστικά με την κατάληψη της Θεσσαλονίκης το 1912. Ύστερα και έως τον θάνατό του οι απόψεις του άλλαξαν και έγινε ανθρωπιστής-σοσιαλιστής. Οι εμπειρίες από την καθημερινότητα στη Ρωσία και την Οκτωβριανή επανάσταση, καθώς και οι ρίζες από τη Μοσχοβίτισσα γιαγιά του, τη Ναταλία Κουπτσίνσκι έπαιξαν τον ρόλο τους. Σε γενικές γραμμές οφείλουμε να δεχθούμε ότι ο Δραγούμης ήταν ένα άτομο «έξω από το μαντρί» και αυτός ήταν ο λόγος που πολλοί τον αντιπαθούσαν. 

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

Θα ακολουθήσει άλλη μια βιογραφία, εκείνη της Λουΐζας Ριανκούρ, μιας Ελληνίδας που είναι σχεδόν άγνωστη στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Γνωστός είναι μόνον ο δρόμος που φέρει το όνομά της. Θα ολοκληρωθεί μια τετραλογία, οι βιογραφίες τεσσάρων ανθρώπων που συνδέονται στενά μεταξύ τους και αγάπησαν πολύ την Ελλάδα, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Θα ακολουθήσει ένα θεατρικό έργο που έγραψα και περιλαμβάνει έναν αφηγητή και τέσσερα πρόσωπα, την Πηνελόπη Δέλτα, τον Ίωνα Δραγούμη, τον Παύλο Μελά και τη Λουΐζα Ριανκούρ. Μεταφράζεται ήδη στα αγγλικά και θα κυκλοφορήσει σαν e-book.  Ύστερα, το σκηνικό αλλάζει. Αλλάζει πολύ όμως. Σύντομα θα εκπλαγείτε.  Ελπίζω ότι το πρόγραμμά μας δεν θα αλλάξει και πως θα βρεθώ μετά τις εκλογές στον Πύργο. Εκεί θα μας δοθεί η δυνατότητα σε μια παρουσίαση να συζητήσουμε αναλυτικά όλα όσα διαπραγματεύομαι στα βιβλία μου αλλά και πολλά ακόμη που δεν είναι γνωστά.