Το Μουσείο Κάστρου Χλεμούτσι…στην Αυστρία

Ξεχωριστή θέση στην έκθεση «Byzanz & Der Westen»  (Το Βυζάντιο και η Δύση) που από την προσεχή Παρασκευή 16 Μαρτίου θα ανοίξει τις πύλες της στο κάστρο Schallaburg της Αυστρίας, κατέχουν σημαντικά εκθέματα του Μουσείου Κάστρου Χλεμούτσι, τα οποία έχουν «ταξιδέψει» στην Αυστρία και έχουν τοποθετηθεί στις προθήκες τους.

Η έκθεση θα ανοίξει τις πύλες της για το κοινό στο κάστρο Schallaburg της Αυστρίας με πλήθος σημαντικών εκθεμάτων προερχόμενα από 60 διεθνή μουσεία και φορείς, με το Υπουργείο Πολιτισμού να συμμετέχει με 38 αρχαιότητες από την Αθήνα, την Ηλεία και την Κόρινθο. Το Μουσείο Κάστρου Χλεμούτσι κατέχει ξεχωριστή θέση στην έκθεση αυτή με έντεκα αντιπροσωπευτικά έργα που επέλεξαν από κοινού οι διοργανωτές και το επιστημονικό προσωπικό της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας. Τα έργα αναχώρησαν για το Schallaburg την προηγούμενη Δευτέρα 5 Μαρτίου, με ειδική αποστολή και έχουν ήδη τοποθετηθεί στις προθήκες τους.

Στόχος της έκθεσης

Στόχος της έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει έως τις 11 Νοεμβρίου 2018, είναι να αναδείξει τη σχέση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας με τη Δύση κατά τη διάρκεια μίας ολόκληρης χιλιετίας. Σύμφωνα με το μουσειολογικό σκεπτικό των επιμελητών της έκθεσης Dominik Heher και Falko Daim «Για αιώνες η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπήρξε κυρίαρχη δύναμη στη Μεσόγειο λειτουργώντας ως γέφυρα ανάμεσα στον Λατινικό, Ελληνικό και Ισλαμικό πολιτισμό. Η έκθεση εξερευνά την περιπετειώδη ιστορία των σχέσεων της Ανατολικής Μεσογείου με τη Λατινική Δύση μέσα από διαφορετικές αντιλήψεις και οπτικές. Η Μεσόγειος δεν είναι απλά η ‘τάφρος’ που περιβάλλει το ‘κάστρο της Ευρώπης’, αλλά ο συνδετικός κρίκος, ο οποίος επί μία ολόκληρη χιλιετία ένωνε λαούς, επιτρέποντας την εμφάνιση και την όσμωση νέων πολιτισμών. Το βασικό ερώτημα γύρω από το οποίο δομείται η έκθεση είναι πώς διαχειρίζονται οι λαοί, τότε αλλά και τώρα, έναν πολιτισμό που εκλαμβάνεται ως ξένος και διαφορετικός από τον δικό τους, μαζί με τις ιδέες, αντιλήψεις, τρόπους και τεκμήρια ζωής που αυτός κουβαλά. Το 2018 στο κάστρο του Schallaburg αναβιώνει μία γοητευτική ιστορία του παρελθόντος που αφορά δύο κόσμους: είναι η ιστορία του Βυζαντίου και της Δύσης».

Τα εκθέματα της Ηλείας

Ένα μεγάλο μέρος της έκθεσης είναι αφιερωμένο στον αντίκτυπο της κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204 και της ίδρυσης Λατινικών κρατών στα εδάφη της άλλοτε Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Εκθέματα από αναγνωρισμένα ιδρύματα (λ.χ. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών, Μουσείο Μπενάκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας) τεκμηριώνουν τις αντίστοιχες ενότητες.

Το Κάστρο Χλεμούτσι/Clermont, διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο του σταυροφορικού Πριγκιπάτου της Αχαΐας, εξαιρετικό δείγμα φρουριακής σταυροφορικής αρχιτεκτονικής της εποχής της φραγκοκρατίας στην Ελλάδα, κατέχει ξεχωριστή θέση στην έκθεση.

Μεταξύ των έργων που απεστάλησαν συμπεριλαμβάνονται η μαρμάρινη επιτάφια πλάκα της πριγκίπισσας Άννας Βιλλεαρδουίνης, κόρης του βυζαντινού ηγεμόνα της Ηπείρου Μιχαήλ Β’, τρίτης και τελευταίας συζύγου του Γουλιέλμου Β’ Βιλλεαρδουίνου, που προέρχεται από την Ανδραβίδα και χρονολογείται το 1286 και το κλειδί νευρώσεως σταυροθολίου με ανάγλυφο πρόσωπο άνδρα που σχηματίζεται από φύλλα, το οποίο έχει προέλευση το Κιστερκιανό Αββαείο Ζάρακα (Στυμφαλία) στην Κορινθία και χρονολογείται περ.1225–36. Τα δύο αντικείμενα εκτίθενται μαζί σε ειδική προθήκη.

Σημειώνεται πως εκ μέρους της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας τα έργα, πλήρως ασφαλισμένα, συνόδευσε μέχρι τον τελικό τους προορισμό και την τοποθέτησή τους η κα Αθανασία Ράλλη, Προϊσταμένη του Τμήματος Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και Μουσείων.