Βασιλική Βουλγαρούλη: «Το σχολείο μας χωράει όλα τα παιδιά αλλά όχι ρατσιστικές και μισάνθρωπες ιδέες που μολύνουν τις παιδικές ψυχές»

Η Βασιλική Βουλγαρούλη ζει και εργάζεται στην Ηλεία τα τελευταία δύο χρόνια. Το ταξίδι της, από την Κοζάνη, τον τόπο καταγωγής της, μέχρι εδώ, είχε αρκετές στάσεις. Η Βασιλική έγινε εκπαιδευτικός όπως ονειρευόταν κι έπειτα ξεκίνησε να διδάσκει, κάνοντας έτσι το όνειρο της πραγματικότητα. Τα τελευταία τρία χρόνια εργάζεται στον χώρο της εκπαίδευσης, ενώ φέτος το έργο της έγινε λιγάκι πιο ξεχωριστό από ότι ήταν. Τουλάχιστον στα δικά μου μάτια η Βασιλική κάνει κάτι πολύ ξεχωριστό, βρίσκεται στο πλευρό των προσφυγόπουλων που ζουν στη Μυρσίνη, ως δασκάλα αλλά και ως άνθρωπος που θέλει να τους μάθει και να τους δώσει πολλά. Η ίδια μας μιλά για την εμπειρία της ως εκπαιδευτικός, για τα όνειρα της και φυσικά για τους φετινούς της μαθητές και το ζήτημα του προσφυγικού, ένα ζήτημα που μας αφορά όλους.

• Τι σε ώθησε να γίνεις εκπαιδευτικός & τι σε κάνει να αγαπάς τόσο τη δουλειά σου;

Λατρεύω τα παιδιά και θεωρώ πως δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο και να με γεμίζει περισσότερο  από το να εργάζομαι μαζί τους. Το καταπληκτικό είναι πως όσα πράγματα και να νομίζω πως τους έχει δώσει, πάντα η αγάπη τους θα είναι περισσότερη , πολύ αγνή και ανιδιοτελής. Αυτό    δεν το αλλάζω με τίποτα.

Πως αποφάσισες να διδάξεις στα προσφυγόπουλα;

Μου έχει τραβήξει το ενδιαφέρον η διαπολιτισμική εκπαίδευση  γιατί προσπαθεί να εξασφαλίσει το δικαίωμα όλων για ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση και στη ζωή και αναγνωρίζει την ισοτιμία των πολιτισμών και της αλληλεπίδρασής τους. Εκτός από αυτό, προσπαθώ να έχω και μια συνολικότερη αλληλέγγυα στάση απέναντι στην προσπάθεια αυτών των ανθρώπων για επιβίωση και μια καλύτερη ζωή.

• Πως είναι η εμπειρία σου δίπλα σε αυτά;

Είναι ότι πιο δύσκολο αλλά ότι πιο όμορφο και δημιουργικό έχω κάνει.

• Πόσο δύσκολο είναι να διαχειριστείς το ψυχολογικό φορτίο που κουβαλούν αυτά τα παιδιά, τα οποία άφησαν έναν πόλεμο πίσω τους;

Τα παιδιά αυτά αφενός φαίνονται και φέρονται σαν κανονικά παιδιά της ηλικίας τους και  έχουν πολύ αγάπη να δώσουν ωστόσο η γνώμη μου είναι πως είναι λάθος να τα αντιμετωπίζουμε εμείς οι εκπαιδευτικοί σαν τα συνηθισμένα παιδιά της ηλικίας τους. Παραβλέποντας τα τραύματα της εμπόλεμης κατάστασης που περάσανε,  μπορεί να μην ερμηνεύσουμε σωστά και έγκαιρα κάποιες πιο αδόκιμες συμπεριφορές τους που χρειάζονται περισσότερη φροντίδα.  Εμείς οι εκπαιδευτικοί στη δομή, έχοντας το υπαρκτό εμπόδιο της διαφορετικής γλώσσας, επιχειρούμε με διάφορους τρόπους να πλησιάσουμε αυτά τα παιδιά χτίζοντας σχέσεις εμπιστοσύνης μαζί τους και με τις οικογένειες τους.

• Τι μηνύματα λαμβάνεις από τον κοινωνικό περίγυρο; Αγκαλιάζουν οι κάτοικοι τους πρόσφυγες;

Οι κάτοικοι της περιοχής εδώ, σε αντίθεση με τις μεγάλες πόλεις, δεν έχουν δημιουργήσει προβλήματα στην εγκατάσταση των προσφύγων και δείχνουν περισσότερο μια στάση ανοχής της όλης κατάστασης. Στην αρχή της εγκατάστασης των προσφύγων μάλιστα είχαν δημιουργηθεί και κάποιες ομάδες αλληλέγγυων από κατοίκους της περιοχής, που καθάρισαν το campus προκείμενου να μπορέσουν να μείνουν οι πρόσφυγες.

• Πρόσφατα υπήρξαν ξενοφοβικές και ρατσιστικές αντιδράσεις αναφορικά με την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων που φιλοξενούνται στη χώρα μας. Ποια είναι η άποψη σου για το θέμα;

Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία ανήκουν στο σχολείο και η μόρφωση είναι αναφαίρετο δικαίωμά τους που κανείς δεν μπορεί να τους το στερήσει. Η εκπαίδευσή τους είναι καθήκον της πολιτείας και κανένας δεν μπορεί να τους απαγορέψει την είσοδο στη σχολική ζωή. Ένα σχολείο για όλους, είναι ένα πραγματικά όμορφο σχολείο. Τι πιο φυσικό από ένα προαύλιο που θα ακούγονται πολλές γλώσσες και όλα τα παιδιά θα παίζουν, θα διαβάζουν, θα μεγαλώνουν μαζί; Αυτό είναι το λογικό. Παράλογο είναι να απαγορεύεις την είσοδο αυτών των αθώων ψυχών στο σχολείο επειδή δεν θέλεις να έρθουν σε επαφή με τα δικά σου παιδιά, παράλογος είναι ο πόλεμος, παράλογα είναι τα κλειστά σύνορα , παράλογο είναι οι οικογένειες να ζούνε χώρια. Το σχολείο μας χωράει όλα τα παιδιά αλλά όχι ρατσιστικές και μισάνθρωπες ιδέες που μολύνουν τις παιδικές ψυχές. Να μην ξεχνάμε πως ήμασταν και εμείς ως λαός στη θέση τους. Γνωρίζουμε καλά πως πόλεμος και προσφυγιά πάνε μαζί και πως κανένας άνθρωπος δεν αφήνει την πατρίδα του εάν δεν υπάρχει ζήτημα επιβίωσης. Οφείλουμε να σταθούμε αυτές τις δύσκολες ώρες στο πλευρό των ανθρώπων αυτών που ζήσανε την απόλυτη φρίκη και κόλαση και χάσανε τα πάντα, δείχνοντας την έμπρακτη αλληλεγγύη μας.

• Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για τα ελληνόπουλα να συνυπάρχουν με τα προσφυγόπουλα; Τα παιδιά δέχονται το διαφορετικό;

Πιστεύω  πως για τα παιδιά η συνύπαρξη με τα προσφυγόπουλα είναι κάτι εύκολο κ φυσικό γιατί παρά τις παραφωνίες των μεγάλων, το διαφορετικό τους ελκύει το ενδιαφέρον με αποτέλεσμα να τους βγαίνει μια εγγενής αλληλεγγύη.  Η γνώμη μου αυτή επιβεβαιώθηκε στην επίσκεψη του σχολείου μας στο 1^ο Δημοτικό σχολείο Πύργου. Η υποδοχή του σχολείου συνολικά αλλά και των δασκάλων και μαθητών στις τάξεις ειδικά ήτανε απίστευτη . Η προσέγγιση των ελληνόπουλων στα προσφυγόπουλα ήταν πολύ συγκινητική: τους μιλούσαν συνεχώς, τους κάνανε δώρα ζωγραφιές και ρωτούσαν πότε θα ξαναπάνε στο σχολείο τους.  Αλλά και τα προσφυγόπουλα είπανε ότι αγαπάνε το ελληνικό σχολείο. Η στιγμή που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη μου περισσότερο, ήταν όταν χορέψαμε όλοι μαζί . Ο χορός και η σωματική επαφή μας ένωσαν και δεν ξεχώριζε κανένα παιδάκι.

Πιστεύεις ότι θα ήταν εφικτό να κάνουν μάθημα όλα μαζί, ελληνόπουλα και προσφυγόπουλα; Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί η ξενοφοβία και ο ρατσισμός;

Καταρχήν πιστεύω πως η ένταξη των προσφύγων στα πρωινά τμήματα των σχολείων είναι αναγκαία συνθήκη και αποτελεί τη μοναδική λύση για την πραγματική τους ένταξη. Η αποκομμένη εκπαίδευση τους στο απογευματινό ωράριο, είναι μια ακόμη συνθήκη απομόνωσης και γκετοποίησης.  Η είσοδός τους στην πρωινή λειτουργία, χωρίς εξαιρέσεις και αποκλεισμούς θα τους ωθήσει ώστε να μάθουνε τη γλώσσα μέσα από την αλληλεπίδρασή τους με τα υπόλοιπα παιδιά. Επίσης, θεωρώ πως είναι εφικτό  τα όποια πιθανά εμπόδια να αρθούν στην πράξη και στην καθημερινή εκπαιδευτική πρακτική  μέσα από τις διαπολιτισμικές τάξεις, όπου ελληνόπουλα και προσφυγόπουλα θα συνυπάρχουν και τότε δεν θα μπορεί κανείς να σταματήσει αυτή την αυθεντική ώσμωση των λαών. Φυσικά και υπάρχει κατανόηση  για τους  έλληνες γονείς που είναι επιφυλακτικοί με την παραπάνω διαδικασία αλλά  πιστεύω πως η συνύπαρξη των παιδιών τους με άλλους πολιτισμούς θα έχει θετικό πρόσημο για τα ίδια και θα τους πλουτίσει τον ψυχικό κόσμο αφού θα μάθουν να αναγνωρίζουν και σέβονται το διαφορετικό στην πράξη.

• Αντιμετώπισες προβλήματα και εμπόδια στην προσπάθεια σου όλον αυτόν τον καιρό;

Η αλήθεια είναι πως προβλήματα αντιμετωπίσαμε πολλά και καθημερινά καθώς είναι κάτι πρωτόγνωρο για την  ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα και δεν υπάρχει η ανάλογη εμπειρία ή επιμόρφωση που απαιτείται. Επίσης το εμπόδιο της γλώσσας αποτέλεσε και αποτελεί ακόμα τον μεγαλύτερο φραγμό στην καθημερινή μας επικοινωνία και πρακτική.

Φυσικά να μην ξεχνάμε πως η κρίση είναι κοινή για Έλληνες και μετανάστες/πρόσφυγες και επηρεάζει και τη δική μας εργασία  με τις συμβάσεις μειωμένου ωραρίου και την έλλειψη της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής.

• Ποιά είναι τα όνειρα σου γι αυτά τα παιδιά και πως φαντάζεσαι το ιδανικό μέλλον γι αυτά;

Αρχικά, στηρίζω τα άμεσα αιτήματα των παιδιών και των γονιών τους, δηλαδή να σταματήσει ο πόλεμος,  να ανοίξουν τα σύνορα, να επανενωθούν οι οικογένειες που ζούνε χωριστά, να μπορέσουν οι άνθρωποι αυτοί να γυρίσουν στα σπίτια τους και να γίνει ο Συριακός λαός αφέντης στον τόπο του.  Ελπίζω τα παιδάκια να καταφέρουν να ξεπεράσουν τα τραύματα του πολέμου, να μπορέσουν να ορθοποδήσουν και να έχουνε μια καλύτερη ζωή με αξιοπρέπεια και  ίσα δικαιώματα είτε στη χώρα μας είτε όπου αλλού επιθυμούν να ζήσουν.