Βασίλης Καψής: «Η Ηλεία χρειάζεται δημιουργία νέου πολιτισμικού προϊόντος»

Με πολυετή εμπειρία στο χώρο του Πολιτισμού, ο Βασίλης Καψής αποτελεί έναν από τους πιο γνωστούς εκπροσώπους –σε οργανωτικό επίπεδο- στον νομό Ηλείας…

Οι απαντήσεις του στις ερωτήσεις μας φανερώνουν το όραμα του σε ένα τομέα στον οποίο η Ηλεία (μπορεί να) προσβλέπει πολλά στο (άμεσο) μέλλον…

Γιώργος Γουβιάς

gougio@hotmail.com
 

Πόσο ικανοποιημένο σε αφήνει η έως τώρα ενασχόληση σου στο χώρο του Πολιτισμού, αρχικά στον Δήμο Ήλιδας και τον τελευταίο χρόνο στον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας;

Στον Δήμο Ήλιδας είχα μια πορεία 16 ετών στο τομέα του πολιτισμού, η οποία είχε χαρούμενες και δύσκολες στιγμές. Συνεργάστηκα με πολύ άξιους ανθρώπους όπως ήταν η Βάσω Γεωργακοπούλου, ο Αβραάμ Μπούρας και κυρίως ο Απόστολος Λιώσης. Άφησα τελευταίο τον Γιάννη Λυμπέρη, που για 16 χρόνια με εμπιστεύτηκε και μαζί του -και με τους προαναφερόμενους- χαράξαμε μία πορεία ώστε να αναδείξουμε την πολιτισμική ιστορία του τόπου και να συμβάλλουμε στην προβολή των νεώτερων μορφών πολιτισμού. Η ενασχόληση μου με τον Δήμο Ήλιδας έλαβε τέλος, όμως με τεράστια ικανοποίηση και με μια βαλίτσα γεμάτη εμπειρίες. Είχα την τιμή πέρυσι να δεχθώ πρόταση συνεργασίας από τον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, και από την πρώτη κιόλας στιγμή υπήρξε μια καταπληκτική «χημεία», με τον Δήμαρχο Ευθύμιο Κοτζιά, τον Αντιδήμαρχο Γιώργο Δεββέ και κυρίως με τον Πρόεδρο του Φεστιβάλ Άρη Παναγιωτόπουλο. Καθορίσαμε τους στόχους της περσινής διοργάνωσης σε ένα πλαίσιο ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού δράσεων, με στόχο την ανάδειξη των ιδεωδών που έχει η μακρόχρονη ιστορία της Αρχαίας Ολυμπίας και να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους πολιτισμικούς και οικονομικούς πόρους που ο Δήμος έχει στη διάθεση του.

Όσον αφορά το Φεστιβάλ της Αρχαίας Ολυμπίας, το 2015 ήταν μια χρονιά –η 1η στην διάρκεια της κρίσης- όπου οι εκδηλώσεις που φιλοξένησε, στην μεγάλη πλειοψηφία τους, ήταν υψηλού επιπέδου και με ιδιαίτερα ικανοποιητική προσέλευση κοινού… Τι σχεδιάζεται για το Φεστιβάλ Αρχαίας Ολυμπίας το ερχόμενο καλοκαίρι;

Ήταν πράγματι μια πολύ επιτυχημένη χρονιά και το κοινό της Ηλείας –και όχι μόνο- τίμησε με την παρουσία του το Φεστιβάλ πέρα από κάθε προσδοκία. Δεν μείναμε όμως στις δάφνες αυτής της πορείας. Όταν ολοκληρώθηκε η περσινή διοργάνωση, αμέσως ξεκινήσαμε την αξιολόγηση των δράσεων που επιτελέσαμε και καθορίσαμε τους στόχους για το φετινό πρόγραμμα που είναι: το υψηλό επίπεδο εκδηλώσεων, ο σεβασμός στις δυνατότητες που έχει το κοινό και η αξιοποίηση του εθελοντικού κινήματος. Σε λίγες εβδομάδες θα γίνουν και οι λεπτομερείς ανακοινώσεις που δεν αφορούν μόνο το πλαίσιο του Φεστιβάλ αλλά και άλλες δράσεις σχετικές με το 2016 που είναι Ολυμπιακή χρονιά.

Τι σημαίνει να συνεργάζεται κανείς με μεγάλους καλλιτέχνες; Τι αποκομίζει ως εμπειρία;

Όλα αυτά τα χρόνια είχα την ευκαιρία να γνωρίσω πολλούς ανθρώπους από τον καλλιτεχνικό χώρο και με αρκετούς να έχω και φιλικές σχέσεις. Είτε ως δημιουργοί είτε ως συντελεστές, με το υποκριτικό ή ερμηνευτικό ταλέντο τους, αποτελούν για την χώρα μας ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο και η συνεργασία μαζί τους είναι ένα μεγάλο «σχολείο». Μακριά από την λάμψη της δημοσιότητας, είναι άνθρωποι απλοί με τις ίδιες αγωνίες ενός καθημερινού ανθρώπου. Το μόνο που ζητούν είναι η διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών για να παρουσιάσουν την δουλειά τους με το όσον το δυνατόν καλύτερο τρόπο στο κοινό τους.

Θέατρο και συναυλίες… Ποιος ο βαθμός δυσκολίας διοργάνωσης μιας εκδήλωσης;

Όπως σε όλα τα θέματα της ζωής μας, έτσι και ο χώρος μας απαιτεί σωστή διαχείριση, σχεδιασμό, οργάνωση, κατάλληλο χειρισμό, παρακολούθηση και –κυρίως- αξιολόγηση. Όταν όλα βασίζονται σε οργανωτικό πλάνο, στο οποίο έχεις εξαρχής καθορίσει τους στόχους σου, τότε η επιτυχία αυτών είναι πολύ κοντά. Σίγουρα και οι δύο τομείς του πολιτισμού μας απαιτούν σκληρή δουλειά, μεράκι, εμπιστοσύνη στις δυνάμεις σου και αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων, είτε σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό είτε σε οικονομικούς πόρους.

Ποια είναι τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο χώρος του Πολιτισμού στην Ηλεία;

Έχω διαπιστώσει στα όσα χρόνια υπηρετώ τον χώρο του πολιτισμού, έλλειψη σχεδιασμού και συντονισμού των δράσεων. Θα έλεγα ότι επικρατεί μια άναρχη κατάσταση, όπου ο κάθε Δήμος πραγματοποιεί διάφορες εκδηλώσεις χωρίς να εντάσσονται σε ένα προκαθορισμένο πλαίσιο στόχων. Ότι προκύψει ως πρόταση και ακούγεται ηχηρό το κάνουν, χωρίς να εξετάζουν αν αυτό ταιριάζει στην περιοχή και στην πολιτισμική ταυτότητα του τόπου. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι Δήμοι μεταξύ τους λειτουργούν ανταγωνιστικά. Αξίζει να σημειώσω και να τιμήσω τον Δήμαρχο Πηνειού Αλέξη Καστρινό και τον πρόεδρο του εκεί Φεστιβάλ Δημήτρη Βασιλόπουλο, οι οποίοι κάθε χρονιά επικοινωνούν μαζί μου και συνεργαζόμαστε στο να μην συμπίπτουν ημερομηνίες των εκδηλώσεων και στη διαμόρφωση της φιλοσοφίας που υπηρετούν στον πολιτισμό.

Πως μπορεί να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο το Πολιτιστικό προϊόν που προσφέρει ο νομός Ηλείας;

Η Ηλεία είναι ένας τόπος με τεράστιες δυνατότητες, αφού και αρχαιολογικά μνημεία έχει και αξιοζήλευτη ιστορική αξία. Πρέπει να υπάρξει ένας κεντρικός σχεδιασμός ενός προγράμματος εκδηλώσεων που θα ταιριάζει και θα αναδεικνύει την ιστορικότητα της κάθε περιοχής και την δυνατότητα που παρέχουν οι χώροι των δράσεων. Επίσης θα πρέπει να υπάρξει και αντίστοιχη μέριμνα για το σύγχρονο πολιτισμό και την τοπική πολιτισμική παραγωγή.

Ο Πολιτισμός με την κατάλληλη πολιτική μπορεί να αποδώσει κονδύλια στο χειμαζόμενο ελληνικό κράτος και δουλειά σε άνεργους συμπολίτες μας;

Το μοντέλο που κυριαρχεί εδώ και πολλά χρόνια στην Ελλάδα είναι αυτό που το κράτος λειτουργεί ως «Αρχιτέκτονας», με την ευθύνη για τις τέχνες και τον πολιτισμό στο Υπουργείο Πολιτισμού μέσα από μία γραφειοκρατική δομή ελέγχου και χρηματοδότησης. Η κρίση και η αδυναμία του κράτους να χρηματοδοτεί δράσεις πολιτισμού, οδηγούν τα πράγματα στη «Νέα Δημόσια Διακυβέρνηση». Πλέον δίνεται έμφαση στα κοινωνικά δίκτυα -δημόσια και ιδιωτικά- και στη χάραξη πολιτικών από τη βάση του πολιτισμικού οικοδομήματος κάθε χώρας. Οι συνέργειες δημοσίου και ιδιωτικού τομέα κρίνονται απαραίτητες, με το κράτος να έχει εποπτικό ρόλο και να καθορίζει τους ισότιμους όρους των νέων δεδομένων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί στην Αγγλία το Σέφιλντ, με πολλά εργοστάσια και ανθρακωρυχεία που έκλεισαν. Το Υπουργείο Εργασίας για να ανακόψει την υψηλή ανεργία και να δώσει την ευκαιρία σε νέους ανέργους να καταρτιστούν σε νέες δεξιότητες, χρηματοδότησε στο κέντρο της πόλης την ανέγερση μίας πολιτιστικής συνοικίας. Παλαιά κτίρια μετατράπηκαν σε χώρους πολιτισμού, με φθηνό ενοίκιο, δίνοντας την δυνατότητα σε μικρές επιχειρήσεις να δραστηριοποιηθούν στον τομέα της πολιτισμικής δημιουργίας. Ήταν μια εφαρμογή ενός περιφερειακού σχεδιασμού με αναπτυξιακή προοπτική. Άλλο παράδειγμα είναι η ανέγερση εμβληματικών κτιρίων, ως χώροι πολιτισμού, με στόχο την πολιτισμική-οικονομική ανάπτυξη της περιοχής μέσω του τουρισμού. Όπως το κτίριο του μουσείου Guggenheim στο Μπιλμπάο της Ισπανίας που προσέδωσε μια ξεχωριστή πολιτιστική ταυτότητα στην πόλη, με μεγάλα έσοδα από τον τουρισμό και την τόνωση της τοπικής οικονομίας. Φανταστείτε την Ηλεία με τον μοναδικό αρχαιολογικό πλούτο, να μπορέσει να ταιριάξει και την πολιτισμική παραγωγή, τι αποτελέσματα μπορεί να έχει. Όλα αυτά θα πρέπει να βασίζονται στην καινοτομία και στη δημιουργία ενός νέου πολιτισμικού προϊόντος που δεν βασίζεται μόνο στην ουδέτερη επίσκεψη ενός μουσείου ή στην πώληση κάποιων αναμνηστικών, αλλά στη δημιουργική πολιτισμική δημιουργία.

Τα προσωπικά σου σχέδια για το κοντινό μέλλον ποια είναι;

Πρώτο βήμα είναι η ολοκλήρωση ενός μεταπτυχιακού προγράμματος, που θα μου προσφέρει γνώση νέων δεδομένων στον τομέα της πολιτισμικής διαχείρισης. Όλα αυτά θα μου δώσουν τα εφόδια να εντάξουμε νέες πολιτικές στον φορέα που συνεργάζομαι, με αποτέλεσμα και καλύτερο πολιτισμικό προϊόν να προσφέρουμε και να δώσουμε την δυνατότητα σε πολλούς ανθρώπους της δημιουργίας να εργαστούν επαγγελματικά στο χώρο μας. Ο τόπος μας έχει πολλές δυνατότητες, αρκεί να υπάρξει μια διαχείριση με σχέδιο και σεβασμό στην πολιτισμική ιστορία μας.