Αρθρογραφία

Γιάννης Σπύρου Λάτσης

Ακούστε το άρθρο

            Γεννήθηκε στο Κατάκολο της Ηλείας,
ανήμερα της Παναγίας το 1910.

Δέκατο τέταρτο παιδί του Σπύρου Λάτση
και της Αφροδίτης Ευθυμίου. Ο πατέρας του ήταν ψαράς και βαρκάρης. Ο ίδιος
είναι μικροκαμωμένος (όπως όλοι οι μεγάλοι άνδρες).

Μεγαλώνοντας συναναστρέφεται με τους
Ιταλούς που δουλεύουν στο λιμάνι και μαθαίνει Ιταλικά, μια από τις πολλές
γλώσσες που μιλούσε.

Σπουδάζει στη σχολή Πλοιάρχων του
Εμπορικού Ναυτικού Πύργου και μπαρκάρει σ’ ένα μικρό φορτηγό του Λουκά Νομικού.

Εμπορεύεται την περιζήτητη σταφίδα της
εποχής και φτάνει στο βαθμό του υποπλοίαρχου.

Από τότε του έχει μείνει το περίφημο
ναυτικό κασκέτο και του αρέσει να τον αποκαλούν «Καπετάνιο».

Λίγο πριν από τον πόλεμο παντρεύεται
την συμπατριώτισσά του Εριέττα Τσουκαλά κόρη μικροεμπόρου, με την οποία θα
αποκτήσει το 1947 τον Σπύρο, μετά 7 χρόνια την Μαριάννα και μετά από άλλα 7 την
Μαργαρίτα.

Το 1945 γίνεται φίλος με το Μάρκο
Νομικό ο  οποίος του δίνει με πίστωση ένα
καράβι 300 τόνων για να το δουλέψει μισθώνοντάς το σε τρίτους για μεταφορές
προς και από την Αίγυπτο. Γρήγορα μαζεύει χρήματα και αγοράζει ένα μικρό
επιβατηγό που παίρνει το όνομα της συζύγου του και κάνει δρομολόγια στον
Αργοσαρωνικό που αναπτύσσεται τουριστικά αλλά και στη Ύδρα όπου η διάσημη Σοφία
Λώρεν γυρίζει την ταινία «Το Παιδί και το δελφίνι».

Ο Γιάννης Λάτσης πάνω στο πλοίο είναι
συγχρόνως, καπετάνιος, εισπράκτορας, και μεταφορέας αποσκευών.

Η «Εριέττα» θα αποδειχθεί γουρλίδικη
για την μετέπειτα εξέλιξη του Latsis group.

Το δεύτερο πλοίο που θα αγοράσει με
τραπεζικό δάνειο είναι μια πανέξυπνη επένδυση.

Το μικρό κρουαζιερόπλοιο «Νεράιδα»,
όπως θα γίνει αργότερα και με τον «Αλέξανδρος», συχνά παραχωρείται σε
πολιτικούς για βόλτες στα νησιά.

Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν ο Λάτσης
θα στηριχθεί πολύ στις προσωπικές σχέσεις με ανθρώπους ισχύος και στην Ελλάδα
θα ξεκινήσει με τον στρατηγό Πλαστήρα – που θα γίνει και νονός του Σπύρου – τον
Σοφοκλή Βενιζέλο, τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον Παπάγο, τον Καραμανλή, τη
Βασιλική οικογένεια.

Το 1955 αγοράζει ένα μικρό
δεξαμενόπλοιο που βαφτίζεται «Σπύρος» και θα μεταφέρει για λογαριασμό του
Ελληνικού Δημοσίου μελάσα στην Αίγυπτο.

Ο Λάτσης θα κατακτήσει τον αραβικό
κόσμο με μια άλλη στρατηγική κίνηση.

Αγοράζει δύο παλιά αγγλικά επιβατηγά
«Μαριάννα» και «Μαριέττα» και τα προσφέρει με πολύ χαμηλές τιμές για να
μεταφέρουν πιστούς στη Μέκκα.

Η προσφορά του γίνεται δεκτή από τον
Βασιλιά της Λιβύης Ιντρίς και τον Αιγύπτιο πρόεδρο Νάσερ με τόσο ενθουσιασμό
που όταν το 1956 ο Νάσερ εθνικοποιεί τη διώρυγα του Σουέζ και έρχεται
αντιμέτωπος με τα αγγλογαλλικά στρατεύματα, δηλώνει ότι δεν θα συνεργασθεί με
κανέναν Ευρωπαίο, εκτός από το Γιάννη Λάτση.

Γρήγορα θα γίνει φίλος και θα φιλοξενεί
στη Ελλάδα πρίγκηπες και Άραβες 
υπουργούς με πιο συχνό επισκέπτη τον Βασιλιά Φαχτ.

Εκείνος όμως που θα του προσφέρει
ανεκτίμητη συμμαχία στα 20 χρόνια κυριαρχίας του ως υπουργός πετρελαίου της
Σαουδικής Αραβίας είναι ο σεΐχης Γιαμανί.

Ο Λάτσης έχει καταλάβει ότι το μέλλον
βρίσκεται στον μαύρο χρυσό και όταν οι Άραβες αρχίζουν να τον αντλούν, εκείνος
με τρία μισθωμένα δεξαμενόπλοια είναι έτοιμος να τον μεταφέρει σε Ελλάδα και
Ιταλία.

Μέχρι το 1967 οι δουλειές πηγαίνουν
θαυμάσια, έχει 12 δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν καύσιμα σε όλη τη Μεσόγειο και
έχει αγοράσει την περίφημη βίλα της Εκάλης και τα γραφεία της Όθωνος, όπου έχει
μεταφέρει την έδρα της εταιρίας του.

Ξαφνικά όμως τα πράγματα αλλάζουν.

Στην Ελλάδα γίνεται δικτατορία και ο
Νάσερ εμπλέκεται σε πόλεμο με το Ισραήλ, με αποτέλεσμα να κλείσει η διώρυγα του
Σουέζ λόγω βομβαρδισμών.

Τότε ο Λάτσης φέρνει καλής ποιότητας
πετρέλαιο από τη Λιβύη σε πολύ χαμηλότερες τιμές. Αποκτά σχεδόν το μονοπώλιο
στην προμήθεια του δημοσίου και γρήγορα τα δεξαμενόπλοιά του φτάνουν στα
τριάντα.

Ο Λάτσης τώρα συνειδητοποιεί ότι πρέπει
να έχει το δικό του διυλιστήριο και αποθηκευ τικούς χώρους.

Το 1968 ιδρύει την PETROLA και το 1971 παίρνει άδεια δημιουργίας
διυλιστηρίου στην Ελευσίνα δυναμικότητας ενός εκατομμυρίου τόνων.

Όταν το 1973 οι Άραβες θέλουν να
τιμωρήσουν τη δύση ανεβάζοντας εξωφρενικά την τιμή του πετρελαίου, οι αποθήκες
του Λάτση είναι γεμάτες με πετρέλαιο που έχει αγοράσει με τις προηγούμενες
τιμές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις  ορισμένων,
κάθε φορά που συνέβαινε κάτι προειδοποιείτο από τον σεΐχη Γιαμανί.

Καθώς η Σαουδική Αραβία βγαίνει από την
κρίση ο Λάτσης είναι εκεί για να το εκμεταλ λευτεί. Ολόκληρες πόλεις χτίζονται
στην έρημο και ο όμιλος Λάτση αναπτύσσει έντονη κατασκευαστική δραστηριότητα.
Οι γερανοί του αιωρούνται παντού και μεταξύ άλλων κατασκευάζει και το παλάτι
του βασιλιά Φάχτ στην Τζέντα.

Ο πιο μεγάλος και πλέον γαλαντόμος από
τους μεγάλους αυτοδημιούργητους κοσμοπολίτες επιχειρηματίες της μεταπολεμικής
Ελλάδας που δεν ξέχασαν ποτέ τις ρίζες του, έφυγε ήρεμα από τη ζωή τα
ξημερώματα της Πέμπτης 17Απριλίου 2003.

Στο σπίτι του στην Εκάλη, άφησε την
τελευταία του πνοή σε ηλικία 93 ετών αφήνοντας παρακαταθήκη μια τεράστια
περιουσία, ένα πάμπλουτο ίδρυμα και μια μυθική διαδρομή από το φτωχικό Κατάκολο
της Ηλείας στις αρχές του περασμένου αιώνα ως τα παλάτια της Σαουδικής Αραβίας
του δεκαετία του 1970.

Ο θρύλος του Γιάννη Λάτση ανήκει πια
στην ιστορία, η οποία σίγουρα θα δυσκολευτεί να ερμηνεύσει την πορεία του.

Τον θρίαμβο ενός ανθρώπου, που με μόνο
πραγματικό εφόδιο ένα πτυχίο της Εμπορικής Σχολής Πύργου, καταπιάστηκε τόσο
αποτελεσματικά με τόσα πολλά στη ζωή του, για να μη χάσει ούτε μια από τις
άπειρες μάχες που έδωσε και να υποκύψει τελικά μόνο στη θεία φύση, στον Θεό.

Άρθρο του Θανάση Χαϊκάλη

Όλη η επικαιρότητα