Ηλεία

Εργοστάσια «ερείπια» στοιχειώνουν τον Πύργο – Κάποτε έδιναν δουλειά

Στοιχειώνουν τον Πύργο τα εργοστάσια που εγκαταλείφθηκαν και μαράζωσαν μαζί με την τοπική κοινωνία.
εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο
Ακούστε το άρθρο

Εκεί που πριν από μερικά χρόνια δέσποζαν μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, όπως το βαφείο – φινιριστήριο του «Αιγαίον», η «Ceramica Olympia» που εξήγαγε πιάτα υψηλής ποιότητας, τα «Ψυγεία Παπαγιάννης» και αρκετές ακόμη, σήμερα υπάρχουν μόνο βιομηχανικά κουφάρια, εγκαταστάσεις που σκουριάζουν μέρα με τη μέρα. Εκεί που εργάζονταν εκατοντάδες πολίτες του Πύργου και της Ηλείας, τώρα μπορείς να βρεις μόνο τρωκτικά, φίδια και αράχνες.

Αυτή η αποβιομηχάνιση έχει στερήσει σημαντικά έσοδα από την τοπική κοινωνία, σε μια περίοδο που κάθε ευρώ που χάνεται είναι μια πληγή για το μέλλον της πόλης και του νομού.

Και δυστυχώς όλες αυτές οι επιχειρήσεις που έκλεισαν, και λόγω της οικονομικής ύφεσης, αλλά και λόγω του ανταγωνισμού από χώρες που έχουν πολύ μικρό εργατικό κόστος, δεν έχουν εδώ και δεκαετίες αξιοποιηθεί και παραμένουν ντουβάρια και σάπια σίδερα.

Στην έρευνά μας, ζητήσαμε από ανθρώπους που έχουν ζήσει την εποχή που υπήρχε αξιόλογη βιομηχανική δραστηριότητα στον Πύργο και είχαν ασχοληθεί με κάποιο τρόπο με αυτές τις βιομηχανίες, να μας μιλήσουν για τους λόγους που τις οδήγησαν στο λουκέτο και φυσικά να τους ζητήσουμε και την άποψή τους όσον αφορά την αναγέννηση αυτών των χώρων, αν όχι ως εργοστάσια παραγωγής, τουλάχιστον σαν κυψέλες πολιτισμού και ιστορίας.

Ακόμη και μουσείο να μην γίνουν, μπορούν να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου, με τη διεξαγωγή εκδηλώσεων, εκθέσεων και πολλών ακόμη δραστηριοτήτων.

Κώστας Νικολούτσος: «Η Ηλεία είναι πλήρως αποβιομηχανοποιημένη»

Ο κ. Κώστας Νικολούτσος πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηλείας στάθηκε στο αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι δεν γίνεται ανάπτυξη μόνο με τον τουρισμό και πρέπει άμεσα να υπάρξει ισόρροπη ανάπτυξη.

«Ευτύχησα από το 1980 να δω μια εποχή που είχε σοβαρή μεταποιητική δραστηριότητα στον Πύργο. Σήμερα όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει τελείως και προσωπικά δεν πιστεύω ότι υπάρχει η δυνατότητα στην Ηλεία να γίνει κάτι με ένα μόνο τομέα. Δεν γίνεται ανάπτυξη μόνο με τον τουρισμό. Πρέπει να υπάρχει ισόρροπη ανάπτυξη. Αυτή την στιγμή όλη η Ηλεία είναι πλήρως αποβιομηχανοποιημένη. Ότι επιχείρηση υπάρχει πλέον είναι πρωτογενούς παραγωγής, δηλαδή ελαιοτριβεία, συσκευαστήρια, ντοματάδικα κ.α. και υπάρχει μόνο μια εταιρία μεταποιητική ακόμη, ο Παναγιωτόπουλος που κάνει τα τούβλα και τα κεραμίδια. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο.

Παλιά η πιο μεγάλη εγκατάσταση που υπήρχε ήταν το Αιγαίο. Μια μεγάλη επένδυση, υπερσύγχρονη για την εποχή της, η οποία ακολούθησε τον γνωστό δρόμο τους κλεισίματος. Ήταν μια εταιρία που έδινε δουλειά σε πολλούς πολίτες της περιοχής. Την ίδια εποχή είχαμε και την Κεράμικα που απασχολούσε 200-250 άτομα, την εικόνα της την βλέπεται σήμερα. Μια θλιβερή εικόνα αφού αυτός ο βιομηχανικός χώρος εγκαταλείφτηκε. Αυτές ήταν οι δυο μεγαλύτερες μονάδες στον Πύργο μαζί με τα ψυγεία Παπαγιάννη. Παλιότερα ο Πύργος είχε ζήσει και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις, όπως και η υπόλοιπη Ηλεία.

Είχαμε τα εργοστάσια σταφίδας, αλλά έκτοτε δεν είχαμε συνέχεια, αφού έχουμε πολύ χαμηλούς δείκτες ευημερίας. Αυτό πρέπει πάση θυσία να αναταχθεί. Εμείς σαν Επιμελητήριο έχουμε κάποιες σκέψεις που μπορούν να βοηθήσουν να αλλάξει αυτή η κατάσταση, αλλά επαναλαμβάνω ότι δεν φτάνει μόνο η μεταποίηση του πρωτογενούς τομέα».

Σε μια ιδιαίτερη αναφορά για το Κεράμικα ο κ. Νικολούτσος στάθηκε στο γεγονός ότι στο απόγειο της ιστορίας του, το εργοστάσιο απασχολούσε 200-250 εργαζόμενους.

«Δυστυχώς για την Κεράμικα η παράγωγη πήγαινε μόνο για εξαγωγές, όταν άρχισαν να έρχονται ομοειδή προϊόντα από το εξωτερικό, δεν βοήθησαν να αντέξει η εταιρία. Δεν μπόρεσε να σταθεί στον διεθνή ανταγωνισμό. Η Κεράμικα άνοιξε το 1981 και έκλεισε λίγα χρόνια αργότερα.

Η εταιρία θυμάμαι ότι έφτασε να απασχολεί 200-250 εργαζόμενους, αλλά χαρακτηριστικό της εποχής ήταν ότι υπήρχε μια μόχλευση και μια κινητικότητα στην πόλη. Υπήρχε άλλη κουλτούρα και άλλη αντίληψη. Πλέον είμαστε αρκετά πίσω από εκείνη την εποχή, όπου υπήρχαν και πολλές βιοτεχνίες στον Πύργο, που έφτιαχναν παπούτσια, καρέκλες, όπως του Χρυσάφη, υπήρχε το εργοστάσιο του Ξυστρή, που ήταν ελαιουργείο και ντοματάδικο. Γενικά υπήρχε μεταποιητική δραστηριότητα στην Ηλεία, αλλά η μεγαλύτερη συγκέντρωση ήταν στον Πύργο».

Στο αν φταίει η απουσία σύγχρονου αυτοκινητόδρομου στο να έρθουν μεγάλες επενδύσεις στην Ηλεία ο κ. Νικολούτσος τόνισε πως παίζει ρόλο και αυτή η έλλειψη, αλλά δεν είναι το μόνο που φταίει.

«Σίγουρα η απουσία δρόμου δεν ωφέλει στο να έρθουν μεγάλες επενδύσεις στην Ηλεία. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι όταν κλείνει μια επιχείρηση σαν το Αιγαίο, πρέπει να εγκαταλείπεται. Δεν αναζητήθηκαν εναλλακτικές λύσεις. Σίγουρα η απουσία των επενδύσεων από τον τόπο είναι ένα ζητούμενο. Βέβαια παρόμοια τύχη είχε και η Πάτρα, που αποβιομηχανίστηκε τελείως, αφού έκλεισαν μεγάλες βιομηχανίες όπως η Πειραϊκή Πατραϊκή, η Πιρελι κ.α. Δυστυχώς είχαμε την υπερσυγκέντρωση όλων των μεγάλων βιομηχανιών στην Αθήνα, όπως στον Ασπρόπυργο, τα Οινόφυτα και αλλού. Αυτό, όμως είναι τριτοκοσμικό μοντέλο, γιατί μόνο στην Ελλάδα παρατηρείται αυτό το φαινόμενο. Γενικά υπάρχει μεγάλη στασιμότητα στις επενδύσεις.

Και στο ερώτημα αν μπορούν πλέον αυτές οι εγκαταστάσεις να αξιοποιηθούν με κάποιο τρόπο η απάντηση του ήταν θετική.

«Φυσικά και μπορούν να αξιοποιηθούν, αλλά αυτό είναι θεωρητικό. Η Κεραμικα μπορεί να αξιοποιηθεί αφού στον άξονα Πύργου – Κατακόλου, αλλά χρειάζονται μεγάλες επενδύσεις και είναι δύσκολα τα πράγματα. Για να γίνει εκεί μια πανεπιστημιακή σχολή δεν νομίζω ότι βολεύει, είναι μακριά από τον Πύργο. Νομίζω ότι μόνο για βιομηχανική χρήση μπορεί να αξιοποιηθεί. Το Αιγαίο είναι αρκετά μακριά για να γίνει σε αυτό κάποια σχολή. Η αξιοποίηση αυτών των εγκαταστάσεων θέλει μελέτες και πολύ σκληρή δουλειά. Θέλει σχέδιο. Αν θέλουμε να κάνουμε κέντρο τεχνολογίας στον Πύργο, υπάρχουν άλλες εγκαταστάσεις. Όπως οι εγκαταστάσεις στον ΑΣΟ, που μπορούν να μπουν σε πρόγραμμα χρηματοδότησης. Αλλά γενικά υπάρχει μια σοβαρή υποχώρηση της επιχειρηματικότητας στον Πύργο και υπάρχει και μια αποσύνδεση από την επιστημονική έρευνα.

Όταν είχαμε την σταφίδα σαν κυρίαρχο προϊόν, υποστηριζόταν επιστημονικά από το ινστιτούτο σταφίδας. Εμείς το κλείσαμε. Νομίζω ότι ο Πύργος και η Αμαλιάδα πρέπει να δώσουν μεγάλη βάση στα επιστημονικά ιδρύματα που έχουν, αφού χωρίς την κατάλληλη εκπαίδευση δεν μπορούν να γίνουν πολλά».

Νίκος Δουφεξής: «Ήταν πηγή πλούτου όταν λειτουργούσαν»

Ο κ. Νίκος Δουφεξής φοροτεχνικός και σύμβουλος επιχειρήσεων μας μίλησε με πόνο ψυχής για την αποβιομηχάνιση του Πύργου και κυρίως για το κλείσιμο του Αιγαίου.

«Το Αιγαίο ξεκίνησε να λειτουργεί το 1981 και έκλεισε το 1990, όταν και απεβίωσε ο Τάκης Καρέλας που ήταν και η «ψυχή» της εταιρίας.

Το Αιγαίο ήταν βαφείο – φινιριστήριο δηλαδή έκανε όλη την διαδικασία φινιρίσματος του υφάσματος. Δηλαδή εδώ λεύκαιναν το ύφασμα για να φύγουν οι σκούρες αποχρώσεις του βαμβακιού, και ακολούθως υπήρξε ειδική επεξεργασία. Ακολούθως το ύφασμα περνούσε την διαδικασία του βαψίματος σε ότι αποχρώσεις παράγγελνε ο αγοραστής. Όλο το ύφασμα που παραγόταν στα εργοστάσια του Αιγαίου που ήταν πέντε σε όλη την Ελλάδα, εξαγόταν. Η βάση ήταν στο Νέο Φάληρο, ενώ το πολύ μεγάλο εργοστάσιο ήταν στο Λαύριο. Εκεί δούλευαν περίπου 2.500 εργάτες. Το τρίτο ήταν στο Αστρος Κυνουρίας, το τέταρτο ήταν στην Σύρο, που ήταν και πρώτο που είχαν ιδρύσει οι αφοί Καρέλα, ενώ το τελευταίο ήταν αυτό που έγινε εδώ. Όλα λοιπόν τα υφάσματα που παρήγαγαν τα άλλα εργοστάσια ερχόντουσαν εδώ και βάφονταν, φινιρίζονταν. Είχε μια παραγωγή 120.000 μέτρα ύφασμα την ημέρα, που επεξεργαζόταν αυτό το εργοστάσιο.

Εδώ το Αιγαίο πάντα είχε 300 -310 εργάτες, αφού έτσι ήταν οργανωμένες οι θέσεις εργασίας. Δούλευαν πάντοτε γιατί ήταν επιχείρηση συνεχούς πυράς, δηλαδή δεν έσβηναν ποτέ τα καζάνια του εργοστασίου. Το φινιριστίριο δούλευε με καυτά λάδια που είχαν μια σταθερή θερμοκρασία. Κάθε Παρασκευή που πληρώναμε, δίναμε 12 με 14 εκατομμύρια δραχμές την εβδομάδα».

Για το αν θα μπορούσε να λειτουργήσει και πάλι ως βιομηχανική μονάδα, ο κ. Δουφεξής ήταν μάλλον απόλυτος.

«Όταν κατέβουν τα ρολά μιας επιχείρησης είναι πολύ βαριά για να ξανά ανέβουν. Δεν ξανανοίγει. Από την ώρα που το εργοστάσιο κατέβασε ρολά και έκλεισαν οι πόρτες τελείωσε. Ήταν ένα εργοστάσιο με υποδομή για τουλάχιστον 30 χρόνια ζωής μέχρι να αρχίσει να δέχεται βελτιώσεις.

Και αυτά τα μηχανήματα άμα παραμείνουν ανενεργά για κάποιο χρονικό διάστημα από κει και πέρα αρχίζουν να απαξιώνονται. Έπρεπε να δουλεύουν συνεχώς. Αυτή ήταν η ανάσα τους. Μηχανήματα τεράστιας αξίας έφυγαν για παλιοσίδερα».

Πως θα μπορούσε λοιπόν να αξιοποιηθεί ο υπάρχον χώρος;

«Ποιος θα μπορούσε να το αξιοποιήσει; Για να γίνει αυτό χρειαζόντουσαν κάποια βασικά βήματα. Πρώτα να έχει την ιδιοκτησία του χώρου. Το εργοστάσιο βγήκε σε 20 δημοπρασίες και δεν υπήρξε προσφορά. Τελικά το πήρε κάποιος εφοπλιστής Πέτρου, που πήρε τζάμπα 32 στρέμματα γης και 11 στρέμματα στεγασμένης επιφάνειας. Το πήρε και δεν το αξιοποίησε».

Τέλος για την αξιοποίηση της Ceramica Olympia μας τόνισε σχετικά.
«Η Ceramica Olympia είναι σε καθεστώς πτωχευτικής συνδικίας και δεν ενδιαφέρεται κανείς για την αξιοποίηση του χώρου».

Αναστάσιος Παυλίδης: «Να γίνουν σοβαρές μελέτες για την αξιοποίηση τους»

Ο πολιτικός μηχανικός Τ.Ε. Αναστάσιος Παυλίδης στάθηκε στους λάθος χειρισμούς που έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια και δεν απέφεραν κάποια λύση όσον αφορά την αξιοποίηση αυτών των εγκαταλελειμμένων χώρων.

Πως μπορούν όμως, έστω και τώρα, να αξιοποιηθούν αυτά τα ρημαγμένα εργοστάσια;

«Καταρχήν πρέπει να γίνει μια μελέτη. Που να καλύπτει το σύνολο. Γιατί οι προχειρότητες και οι λάθος χειρισμοί που έχουν γίνει τόσα χρόνια δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Η γνώμη μου είναι λοιπόν καταρχάς να υπάρχει σεβασμός στην μοναδικότητα. Το κάθε ένα από αυτά τα εργοστάσια έχει μια ιστορία. Και μπορεί να προσφέρει και άλλα πολλά. Αρκεί να έχουν την σωστή αντιμετώπιση. Δηλαδή πρώτα αρχιτεκτονικός διαγωνισμός και η καλύτερη λύση που θα προκύψει, ψαγμένη λύση, να προκριθεί. Οι μελέτες για την αξιοποίηση αυτών των χώρων πρέπει να γίνουν από σοβαρά μελετητικά γραφεία και από σοβαρούς ανθρώπους. Ο Πύργος έχει τέτοια άτομα. Αυτή η λύση είναι η μοναδική που μπορεί να δώσει καθαρά αποτελέσματα. Και φυσικά να προχωρήσει η εκμετάλλευση των χώρων.

Αν θέλουμε να εκμεταλλευτούμε αυτούς τους χώρους πρέπει να γίνει μια συμφωνία με αυτούς που τους έχουν, να γίνει δηλαδή μια επαφή μαζί τους για να προχωρήσει η αξιοποίηση τους».

Στο τι φταίει και αυτά τα εργοστάσια αφέθηκαν στην μοίρα τους ο κ. Παυλίδης ήταν απόλυτος.

«Τι άλλο μπορεί να είναι από την οικονομική κατάσταση. Έγιναν κάποιες προσπάθειες που απέτυχαν. Τους βαθύς λόγους δεν μπορώ να τους ξέρω. Εγώ αν κληθώ να βοηθήσω στην σειρά που πρέπει να μπουν τα έργα θα βοηθήσω. Όλο αυτό θέλει μεγάλη προσοχή. Γιατί όλα αυτά κατά κάποιο τρόπο συνδέονται μεταξύ τους. Είναι κρίμα αυτά τα εργοστάσια να μένουν κλειστά τόσα χρόνια και να μην αξιοποιούνται. Δεν πρέπει να χαθεί άλλος χρόνος για την αξιοποίηση τους.

Μπορούν να βρεθούν κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να αξιοποιηθούν αυτά τα εργοστάσια».

Βασίλης Παναγόπουλος: «Να αξιοποιηθούν προς όφελος της κοινωνίας»

Ο κ. Βασίλης Παναγόπουλος Συγκοινωνιολόγος και Πολιτικός μηχανικός ΕΔΕ τόνισε ότι αυτά τα κτήρια μπορούν να αξιοποιηθούν προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.

«Όλα τα κτήρια μπορούν να αξιοποιηθούν και να έχει ένα όφελος η κοινωνία. Βέβαια όλα αυτά είναι ιδιωτικά κτήρια οπότε για να μπορέσουν να αλλάξουν χρήσεις και να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς, αναπτυξιακούς πάνω απ’ όλα, θα πρέπει να ενδιαφερθεί κάποιος φορείς. Είτε ο δήμος, είτε κάποιος ιδιώτης. Όλα αυτά για να γίνει κάποια επένδυση. Επειδή είναι και μεγάλα κτήρια, που δεν υπάρχουν πολλά στην περιοχή, πρέπει να βρεθεί ο κατάλληλος επενδυτής για να γίνει κάτι. Τι θα μπορούσαν να γίνουν αυτά τα κτήρια; Μπορεί και υπήρχε μια ιδέα παλιότερα, να γίνει το Αιγαίο ένα πάρκο.

Μπορεί να είχαμε σαν πυρήνα αυτό το κτήριο και την γύρω περιοχή, μιας και εκεί υπάρχουν περίπου 300 στρέμματα του δήμου αναξιοποίητα, που μπορούν να αξιοποιηθούν, μαζί με το Αιγαίο. Επίσης εκεί υπάρχει και ένας παλιός βιολογικός καθαρισμός που θα μπορούσε και αυτός να αξιοποιηθεί. Εκεί θα μπορούσε λοιπόν να γίνει ένα βιοτεχνικό πάρκο, που λείπει από την περιοχή. Που θα ήταν φυσικά ένας πόλος έλξης για επενδύσεις.

Του Παπαγιάννη είναι μια μεγάλη μονάδα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για ένα έργο ανακύκλωσης απορριμμάτων. Το ίδιο και η Κεράμικα. Θα μπορούσε να μισθωθεί και από τον δήμο κάποιο από αυτά για να γίνει ένας όρχος οχημάτων, που δεν έχει τώρα ο δήμος Πύργου. Υπάρχουν λύσεις και είναι κρίμα που τα αφήνουμε ανεκμετάλλευτα. Δυστυχώς κάποια τα έχουν λεηλατήσει και αυτό είναι πολύ άσχημο.

Όλα αυτά μπορούν να ενταχθούν σε ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα, όπως το ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ 2, αρκεί να γίνει κάποια ενέργεια από την μεριά του δήμου, δηλαδή να έρθει σε επαφή με τον ιδιώτη που έχει την κυριότητα των χώρων για να γίνει κάτι σε αυτά. Αν κάνει μια μακροχρόνια μίσθωση με τον ιδιοκτήτη, όπως για 20 χρόνια, μπορεί να αξιοποιήσει αυτούς τους χώρους. Δεν είναι μεγάλες οι επενδύσεις που χρειάζονται. Αρκεί κάποιοι να ασχοληθούν με το να προχωρήσει η εκμετάλλευση αυτών των χώρων».

Αφήστε μια απάντηση

Όλη η επικαιρότητα