Ιστορικά

Η δολοφονία του Θανάση Τσιριγώτη στο Καπελέτο Ηλείας

Ακούστε το άρθρο

Του Ηλία Τουτούνη

Ο Θανάσης Τσιριγώτης, πολεμιστής κατά την επανάσταση του 1821, καταγόμενος από κάποιο χωριό των Καλαβρύτων, (κατά μαρτυρία από το Βραχνί) ήταν ενταγμένος σε στρατόπεδο των Καλαβρυτινών. Ανήμερα του Πάσχα μετέβηκε στο Καπελέτο, χωριό της Ηλείας όπου πήγε να ιδεί τους λαβωμένους συντρόφους του και τους συγγενείς του. Οι Καπελεταίοι που είχαν προσωπικά δεδομένα, για δύο λόγους. Ο πρώτος λέγεται ότι σε κάποια μάχη, αμυντικού χαρακτήρα που έδωσαν κατά το πρώτο έτος της επαναστάσεως ένας συγχωριανός του πολεμιστής που πολεμούσαν δίπλα- δίπλα βρέθηκε να είναι λαβωμένος πίσω από την πλάτη. Επειδή την προηγούμενη ημέρα μεταξύ τους είχαν ένα σοβαρό λεκτικό επεισόδιο κατηγορήθηκε ευθέως ο Θανάσης. Και δεύτερον αναφέρεται ότι ο Θανάσης Τσιριγώτης συγκαταλεγόταν ανήκε στους τουρκοπροσκυνημένους και υπηρετούσε πιστά και κρυφά τον πρώην οπλαρχηγό και μετέπειτα προδότη και τουρκοπροσκυνημένο Δημήτρη Νενέκο. Μετά την εξόντωση με δόλο του Νενέκου, από τον Σαγιά, σειρά είχε και ο Θανάσης Τσιριγώτης. Έτσι με δόλο το παρέσυραν εκεί στο Καπελέτο δήθεν για να του κάνουν τραπέζι. Όταν το παλληκάρι κατάλαβε τι το περίμενε, ήταν πλέον αργά για να διαφύγει.

Οι πληροφορίες ότι ήταν με τον Νενέκο ήσαν λανθασμένες και αυτές παρασκευάσθηκαν από την πρώην ερωμένη του Τσιριγώτη Μαρούλα, (δεν γνωρίζουμε το επώνυμό της), διότι όπως έλεγαν την ξεγέλασε, την γκάστρωσε και έπειτα την παράτησε.

Η Μαρούλα έδωσε λάθος πληροφορίες και οι Καπελεταίοι, διά μέσω ενός φίλου του, του παρήγγειλαν ότι γνώριζαν την αλήθεια και τον κάλεσαν για να γιορτάσουν μαζί το Πάσχα το 1827.

Εκεί που έτρωγαν, έπιναν και γλεντούσαν, ο Θανάσης κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, και είχε έντονη ανησυχία φοβούμενος ότι έπεσε σε παγίδα. Ένας εκ των συγγενών της Μαρούλας, που καθόταν στο τραπέζι απέναντι από τον Θανάση τράβηξε την πιστόλα του την σήκωσε ψηλά για να πυροβολήσει στον αέρα και την στιγμή που τραβούσε την σκανδάλη με απίστευτη ταχύτητα έστρεψε την κάνη του όπλου στο κεφάλι του και πριν αυτός προλάβει ν’ αντιδράσει τον πυροβόλησε δύο φορές.

Επήλθε αναστάτωση, αλλά οι περισσότεροι, ήσαν μιλημένοι και έτσι σκότωσαν τον Θανάση Τσιριγώτη, και αποσοβήθηκε ο φόνος και κανένας δεν κατηγορήθηκε ούτε δικάστηκε, για αυτή την άνανδρη δολοφονία.

Όμως αν και θάφθηκε η δολοφονία, η δημοτική μας μούσα, αποθανάτισε το επεισόδιο και ευτυχώς που βρέθηκαν κάποιοι και διέσωσαν το επεισόδιο και το τραγούδι.

Η δε μάνα του μόλις έμαθε για τον άδικο φόνο του γιου της τον μοιρολογούσε, και από το μοιρολόγι φαίνεται ότι πριν μεταβεί στο Καπελέτο του είχε διαμηνύσει τους φόβους της ότι ήταν δόλος και του είχε ειπεί να μην πάει.

Μαρτυρία Βασίλης Κουγιάς με καταγωγή από το Βραχνί Καλαβρύτων, Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 1988

(ΣΗΜΕΡΑ ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ ΛΑΜΠΡΗ)

Σήμερα Πάσχα και Λαμπρή, σήμερα Καλολόγος.

Σήμερα στα Καλάβρυτα το κάνουν πανηγύρι.

Τα παλληκάρια χαίρονται, πετάνε το λιθάρι

και τα πρωτοπαλλήκαρα ρίχνουνε στο σημάδι.

Κι ο Θανασιός δεν είναι εκεί, λείπει στου Καπελέτου.

Πάει να ιδεί τους αρρώστους, να ιδεί τους λαβωμένους.

Κ’ εκεί τραπέζι του ’χανε, για να τον καρτερέσουν.

Κι ούλοι έτρωγαν κι ούλοι έπιναν κι ο Θανασούλης όχι.

– Θανάση, για δεν τραγουδάς, Θανάση, για δε πίνεις;

-Το τι χαρές να κάμω εγώ, γιατί να τραγουδήσω,

που ’σεις θα με σκοτώσετε, ετούτη την ημέρα!

Μια μπαταριά του δώκανε κ’ εκείνος πέφτει χάμου.

Κ’ η μάννα του σαν τ’ άκουσε, το ’στησε μοιρολόγι:

– Δε στο ’πα εγώ, Θανάση μου, δε στο ’πα εγώ, παιδί μου,

στου Καπελέτου να μην πας, γιατί θα σε σκοτώσουν!

(Κ. Μαρίνη, «Μοραΐτικα τραγούδια», «Φιλολογική Πρωτοχρονιά», 1963, σ. 293)

Καπελέτο = χωριό του δήμου Βουπρασίας Ηλείας.

Γύρισμα:

«Ανάθεμά τρία χωριά, Καγκάδι Ψάρι και Καπελέτου

Που φονεύουνε τα παιδιά του άτιμου Νενέκου».

Καταγραφή Ηλίας Τουτούνης

Όλη η επικαιρότητα