Συνεντεύξεις

Νίκος Χαροκόπος: Ο Διευθυντής  της Καρδιοχειρουργικής του ΠΓΝΠ -«Γύρισα για να προσφέρω στον τόπο μου»

«Η μεγαλύτερη πρόκληση στη φάση της επαγγελματικής μου ωρίμανσης» λέει για την επαναλειτουργία της καρδιοχειρουργικής κλινικής στην Πάτρα
Ακούστε το άρθρο

* ΝΙΩΘΩ ΟΤΙ «ΥΙΟΘΕΤΩ» ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΩ

* ΚΑΘΕ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ Ή ΜΕΓΑΛΟ «ΘΑΥΜΑ»

* Η ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΥΦΑΣΜΕΝΗ ΜΕ ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

* ΕΙΝΑΙ ΦΟΡΕΣ ΠΟΥ ΝΙΩΘΕΙΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΝΑ ΓΟΝΑΤΙΖΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΕΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΠΟΥ ΑΓΩΝΙΑ ΑΝ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΟΥ ΘΑ ΖΗΣΕΙ  Ή ΜΙΑΣ ΚΟΠΕΛΑΣ ΠΟΥ ΡΩΤΑΕΙ ΑΝ ΘΑ ΠΡΟΛΑΒΕΙ ΝΑ ΠΑΝΤΡΕΥΤΕΙ

 

Συνέντευξη στην Γιούλη Ηλιοπούλου

Ο Διευθυντής  της Καρδιοχειρουργικής αν. Καθηγητής  Χειρουργικής Θώρακα και Καρδιάς  της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών  στην εφ. «Πατρίς» : «η Καρδιοχειρουργική Κλινική  του ΠΓΝΠ  θα γίνει  εφάμιλλη των καλύτερων κλινικών»

Ο θάνατος μια 52άχρονης από την Ηλεία, που εξέπνευσε στο δρόμο για το Νοσοκομείο Ιωαννίνων κι ένας σημαντικός αριθμός περιστατικών που έχριζαν άμεσης καρδιοχειρουργικής επέμβασης αποτέλεσαν το έναυσμα για την επαναλειτουργία  της Καρδιοχειρουργικής Κλινικής στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών που είχε κλείσει το 2017.

Ο Νίκος Χαροκόπος είναι το πρόσωπο κλειδί στην όλη υπόθεση. Γύρισε από το Έσσεξ της Βρετανίας για να ανοίξει ξανά την κλειστή πανεπιστημιακή κλινική, η οποία αν λειτουργούσε δεν θα είχε χαθεί 52χρονη.

Ο κ. Χαροκόπος βρισκόταν στη Βρετανία – το 2013 είχε διεκδικήσει και καταλάβει μόνιμη θέση Consultant στο Essex Cardiothoracic Centre, ένα δημόσιο Κέντρο Χειρουργικής Θώρακος και Καρδιάς στο Έσσεξ- ωστόσο υπέβαλε υποψηφιότητα αμέσως μόλις έμαθε για την κενή θέση στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών.

Περίπου έναν χρόνο αργότερα, τον Νοέμβριο του 2019, ο υπουργός Υγείας, κ. Βασίλης Κικίλιας μας «σύστησε» μέσω του λογαριασμού του στο twitter τον νέο διευθυντή της Καρδιοχειρουργικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών.

 

 

1.Έχετε εργαστεί στο εξωτερικό.  Με βάση αυτή την εμπειρία θεωρείτε πως υπάρχει κάτι που πρέπει ως χώρα να αλλάξουμε; Κι αν ναι τι; Και το πιο σημαντικό: εκτιμάτε πως αυτό είναι εφικτό; 

Έχω εργαστεί στην Αγγλία πολλά χρόνια, ξεκινώντας νέος μετά την ειδικότητα, και περνώντας διαδοχικά από όλες τις βαθμίδες. Επέστρεψα στην Ελλάδα το 2000, παίρνοντας θέση στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης – Καρδιοχειρουργική Κλινική ΑΧΕΠΑ-, όπου παρέμεινα επί 10 χρόνια (έως και το 2009). Τα τελευταία χρόνια, από το 2013 και μέχρι το 2020, είχα την τιμή να πάρω Διευθυντική θέση στο Essex Cardiothoracic Centre-UK, μεγάλη Καρδιοχειρουργική Μονάδα του Δημοσίου Συστήματος Υγείας, που καλύπτει τον πληθυσμό όλης της Νοτιοανατολικής Αγγλίας. Επομένως η εμπειρία μου και από τις δύο πατρίδες είναι μεγάλη.

Οι δύο πατρίδες διαφέρουν σε πολλά…

ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ:

  • Η Αγγλία έχει ένα σύστημα Υγείας που τρέχει με αξιοζήλευτη οργάνωση σε όλη της την Περιφέρεια. Το ίδιο το Λονδίνο, όπως και όλη η Αγγλική περιφέρεια προσφέρουν στο μέσο Άγγλο πολίτη τις ίδιες ευκαιρίες και τις ίδιες δυνατότητες Ιατρικής κάλυψης, και αυτό είναι κάτι μοναδικό. Αρκετά μεγάλα ονόματα Ιατρών δεν εργάζονται αποκλειστικά στο Λονδίνο, αλλά επιλέγουν να εργαστούν στην περιφέρεια, δημιουργώντας κατά τόπους πρωτοποριακές Μονάδες υψηλής εξειδίκευσης.
  • Ο μέσος Άγγλος πολίτης έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στο Σύστημα Υγείας της χώρας του και δεν ψάχνει μόνος του να «προσανατολιστεί»… Αφήνεται με εμπιστοσύνη στα χέρια των θεραπόντων Ιατρών, χωρίς να παρακάμπτει τη σειρά του και χωρίς να αμφισβητεί την εμπειρία τους.
  • Το Νοσηλευτικό προσωπικό έχει άριστη εκπαίδευση και εξειδίκευση ανά ειδικότητα και αποτελεί κινητήριο μοχλό του Εθνικού Συστήματος Υγείας στην Αγγλία.
  • Η εκπαίδευση του Ιατρικού προσωπικού στο Αγγλικό Σύστημα Υγείας θεωρώ ότι είναι υποδειγματική. Διευκολύνει τον Ιατρό και του παρέχει -ανά βαθμίδα υπηρεσίας του- υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και συνεχή αύξηση της εμπειρίας του με ικανό αριθμό περιστατικών και υποχρεωτικά audits (συνεχή έλεγχο ποιότητας της παροχής υπηρεσιών του προς το βέλτιστο).

ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ:

  • Οι μεγάλες λίστες ασθενών σε αναμονή…

ΤΟ NHS χρειάζεται περισσότερους Ιατρούς ανά ειδικότητα. Ο αριθμός των Βρεττανών που γίνονται Ιατροί είναι μικρός, με αποτέλεσμα το Σύστημα Υγείας τους να βασίζεται σε Ιατρούς άλλων εθνικοτήτων και να υπάρχουν ελλείψεις προσωπικού.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ δεν έχουμε ακόμη την ενδελεχή οργάνωση του Συστήματος Υγείας της Αγγλίας, αλλά έχουμε το «φιλότιμο» και την εξυπνάδα του Έλληνα Ιατρού, που καταφέρνει ακόμη και σε δύσκολες συνθήκες τα ακατόρθωτα. Όταν αυτό το φιλότιμο υποστηριχθεί και από ένα σωστά οργανωμένο θεσμικό πλαίσιο εργασίας, δεν θα έχουμε τίποτε να ζηλέψουμε από το εξωτερικό.

Η οργάνωση του Ελληνικού Συστήματος Υγείας βαίνει συνεχώς βελτιούμενη τα τελευταία χρόνια, και πιστεύω ότι με τη σωστή εκπαίδευση των νέων Ιατρών, αλλά και με την ηλεκτρονική οργάνωση των Νοσοκομείων, όλα θα μπούν σε μια νέα τροχιά. Εκτιμώ πως αυτή η αλλαγή είναι εφικτή, υπό την προυπόθεση ότι η Πολιτεία, οι Διοικήσεις των Νοσοκομείων, οι Ιατροί  και το Νοσηλευτικό προσωπικό θα έχουν σαν κεντρικό άξονα όλων των ενεργειών τους το καλό του Έλληνα πολίτη ασθενή.

  1. Μεγάλη απόφαση η επιστροφή στην γενέτειρα; Τι σας ώθησε σε αυτή την απόφαση;

Βρίσκομαι σε μια ηλικία που νιώθω από κάθε άποψη ώριμος να προσφέρω πίσω στη γενέτειρα Πατρίδα… Επίσης βρίσκομαι στην ηλικία που οι οικογενειακές μου υποχρεώσεις έχουν δρομολογηθεί, τα παιδιά μου έχουν μεγαλώσει και έχουν πάρει το δρόμο τους. Η σύζυγός μου είναι και η ίδια γιατρός Καρδιολόγος, και στάθηκε υπέρμαχος αυτής της απόφασης επιστροφής στην Ελλάδα.

Παίρνοντας τη θέση του Αν. Καθηγητή και Διευθυντή της Καρδιοχειρουργικής Κλινικής στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, ονειρεύτηκα να ιδρύσω μια πρότυπη Καρδιοχειρουργική Μονάδα που θα κερδίσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων του τόπου μας.  Θέλω να συνειδητοποιήσουν οι συνάνθρωποί μας ότι μπορούν να έχουν άριστη αντιμετώπιση των Καρδιοχειρουργικών τους παθήσεων τοπικά, χωρίς να απομακρύνονται από το οικείο περιβάλλον τους. Εξίσου  σημαντικός στόχος είναι η Κλινική να ανταποκριθεί στις Ακαδημαϊκές προσδοκίες -λόγω του Πανεπιστημιακού χαρακτήρα του Νοσοκομείου- και να παίξει ουσιαστικό ρόλο στη προπτυχιακή και την μεταπτυχιακή εκπαίδευση φοιτητών και ιατρών.

  1. Ποια θεωρείτε ότι είναι μέχρι σήμερα η σημαντικότερη στιγμή της πορείας σας;

Η πορεία μου είχε πολλές σημαντικές στιγμές, που ανακαλώ με μεγάλη συγκίνηση… Λαμβάνοντας όμως υπόψιν ότι πάντα η προσωπική δημιουργία, με τη μορφή της απόλυτης ανάληψης ευθύνης ενός μεγάλου ανθρωπιστικού έργου, αποτελεί την κορωνίδα της προσφοράς, θεωρώ ότι η επιστροφή μου στην Πατρίδα για να λειτουργήσω τη Νέα Μονάδα της Καρδιοθωρακοχειρουργικής Κλινικής του ΠΓΝΠ ίσως να είναι η πιο σημαντική στιγμή της επαγγελματικής μου πορείας.

  1. Η Καρδιοχειρουργική είναι υψηλής εξειδίκευσης χειρουργική ειδικότητα. Έχετε στην διάθεσή σας την αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή και το κατάλληλο προσωπικό; Υπάρχει κάτι που σας προβληματίζει;

Θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί σας ότι η Καρδιοχειρουργική είναι υψηλής εξειδίκευσης χειρουργική ειδικότητα.

Για την αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή, η Περιφέρεια και η Πολιτεία φρόντισαν… Φυσικά, η λειτουργία της Κλινικής που ξεκίνησε, θα απαιτήσει και περαιτέρω ενίσχυση, για την οποία πιστεύω ότι θα έχω αμέριστη την υποστήριξη των ιθυνόντων. Η αναγκαιότητας ύπαρξης αυτής της Κλινικής για τους ανθρώπους της Πελοποννήσου, των Ιονίων νήσων και της Δυτικής Αιτωλοακαρνανίας είναι δεδομένη.

Σχετικά με το ανθρώπινο δυναμικό, ο συντονισμός της ομάδας που ήρθε από την Αγγλία μαζί μου, με τους υπάρχοντες ιατρούς της Κλινικής, υπήρξε επιτυχής.  Για την αύξηση της παραγωγικότητας της Κλινικής απαιτείται αύξηση του αριθμού των Καρδιοαναισθησιολόγων, κάτι για το οποίο έχουν γίνει ήδη κινήσεις, παρότι οι εξειδικευμένοι στην Καρδιοαναισθησία Αναισθησιολόγοι σπανίζουν  πανελληνίως και γενικότερα πανευρωπαϊκά. Βέβαια, ο πανεπιστημιακός  χαρακτήρας του ΠΓΝΠ, παρέχει τη δυνατότητα σε Αναισθησιολόγους που ενδιαφέρονται να εξειδικευτούν σε εγχειρήσεις Καρδιάς, να εκπαιδευτούν στην Κλινική μας.

  1. Πόσο ασφαλές είναι να γίνονται εν μέσω πανδημίας χειρουργεία καρδιάς;

Η επιδημία Covid-19 άλλαξε πολλά πράγματα στη ζωή και στην εργασία των ανθρώπων. Ιδιαίτερα μέσα στα Νοσοκομεία υπήρξαν μεγάλες αλλαγές χώρων, επιστρατεύτηκαν Ιατροί και Νοσηλευτικό προσωπικό, μετακινήθηκαν Τμήματα, προκειμένου να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες νοσηλείας των ασθενών Covid.

Πρωταρχικό μου μέλημα ξεκινώντας τα Χειρουργεία Καρδιάς στο ΠΓΝΠ ήταν η ασφάλεια των καρδιοχειρουργικών ασθενών. Έτσι, σε συνεργασία με τη Διοίκηση του Νοσοκομείου, αντί της Καρδιοχειρουργικής Μονάδας 6 κλινών που βρίσκεται στον 3ο όροφο – κοντά στη Γενική Μονάδα-, δημιουργήσαμε μια μικρότερη, πλήρως εξοπλισμένη Καρδιοχειρουργική Μονάδα μέσα στην ίδια την Κλινική. Κατ’αυτό τον τρόπο, εξασφαλίστηκε η νοσηλεία των  Κ/Χ ασθενών μακριά από τις δομές Covid.

Επίσης, η τήρηση των αυστηρών μέτρων προστασίας μετάδοσης του Covid, σε καθημερινή κλίμακα, αποτελεί βασικό κανόνα της Κλινικής. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τους συνοδούς του κάθε ασθενούς.

  1. Ποιά είναι η καθημερινότητα ενός καρδιοχειρουργού που έρχεται συνεχώς σε επαφή με το μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης;

Η καθημερινότητά μου, ως Καρδιοχειρουργού, εμπεριέχει στο εξαιρετικά νωρίς ξεκίνημα της ημέρας μου λίγη ώρα «μόνωσης»  και προγραμματισμού, καθώς και στο τέλος της ημέρας λίγη ώρα ανασκόπησης και αυτοκριτικής. Οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες της κάθε ημέρας είναι τόσο μεγάλες, που πολλές φορές παραλείπονται βασικές προσωπικές ανάγκες… Η αναπλήρωση βρίσκεται στον ποιοτικό χρόνο χαλάρωσης που προσπαθώ να έχω κάποια Σαββατοκύριακα (δεν τα καταφέρνω όλα!) με τους ανθρώπους που αγαπώ, και την οικογένειά μου. Συνήθως κοντά στη φύση… Το ευχαριστώ των ασθενών, το χαμόγελο των συγγενών, η καθημερινή συμπαράσταση της οικογένειάς μου κάνουν τον αγώνα μου πιο εύκολο.

  1. Πώς διαχειρίζεται ένας χειρουργός τη συγκίνηση που προκαλεί το γεγονός ότι έχει επέμβει αποκαθιστώντας τις καρδιές εκατοντάδων αν όχι χιλιάδων ανθρώπων;

Η συγκίνηση που προκαλεί το γεγονός ότι έχω επέμβει στις καρδιές τόσων ανθρώπων, είναι ξεχωριστή για κάθε «χειρουργημένη καρδιά»…

Πολλές φορές νιώθω ότι «υιοθετώ» τους ανθρώπους που χειρουργώ. Θα σας φανεί παράξενο, αλλά στις χιλιάδες ευχετήριες κάρτες που παίρνω στη γιορτή μου… ξεχωρίζω τα πρόσωπα του Θανάση από τη Θεσσαλονίκη, του Κώστα από την Αθήνα, του Richard άπό το Chelmsford, του Ben από τις Βρυξέλλες, του Δημήτρη από τον Πύργο, του Γιώργου από την Αμαλιάδα… τις φωνές και τα μάτια των ανθρώπων που χειρούργησα – πριν και μετά το χειρουργείο… Ακόμη και στην Αγγλία, που το σύστημα δεν σου επιτρέπει χρονοταξικά να καταναλώσεις πολύ χρόνο με τον κάθε καρδιοχειρουργικό ασθενή, η δική μου επαφή ήταν πάντα διαπροσωπική.

Έχω δώσει ένα κομμάτι από τον εαυτό μου και την καρδιά μου σε καθέναν από αυτούς τους ανθρώπους, έχω δεθεί με τους περισσότερους και οι μνήμες αναζωπυρώνονται εύκολα στην πρώτη ευκαιρία.

  1. Και μια ερώτηση που μπορεί να σας φανεί απροσδόκητη. Πιστεύετε στον Θεό;

Ναι, πιστεύω στο Θεό και στην πάνσοφη Πρόνοιά Του…

Η δουλειά μου με έκανε να εντρυφήσω περισσότερο στην Ύπαρξή Του. Κερδίζοντας καθημερινά τη Ζωή, κερδίζεις την Πίστη, την Εμπιστοσύνη στην Πρόνοια του Θεού – κάτι που είναι μία «διαρκής προσευχή»…

  1. Και μια ακόμη: Έχετε ζήσει το «θαύμα» στη δουλειά σας;

Μα, …κάθε Χειρουργείο ανοιχτής Καρδιάς είναι ένα μικρό ή μεγάλο «Θαύμα»!

Πολλές φορές επιμένω στους φοιτητές μας ότι επιλέγοντας το μάθημα της Καρδιοθωρακοχειρουργικής, θα πρέπει οπωσδήποτε να συμμετάσχουν σε ένα ή και σε περισσότερα χειρουργεία καρδιάς. Θεωρώ ότι αυτό που θα ζήσουν αποτελεί μια ανεξάληπτη εμπειρία ζωής, κάτι που δεν διαβάζεται και δεν μεταβιβάζεται…

Η Καρδιοχειρουργική είναι συνυφασμένη με το Θαύμα της Ζωής και η Ζωή είναι πάντα χορηγία και δώρο Θεού.

  1. Πόσο εύκολο είναι για έναν γιατρό να ελέγξει το συναίσθημά του;

Είμαστε όλοι άνθρωποι και ο γιατρός δεν εξαιρείται του κανόνος… Εν γένει, και για το καλό του αρρώστου, το συναίσθημα θα πρέπει αυστηρά να ελέγχεται.

Δεν θα σας κρύψω όμως ότι υπάρχουν στιγμές που δεν μπορείς να μη λυγίσεις, που αναγκαστικά κάνεις στροφή και φεύγεις για να μη γίνεις αντιληπτός…, φορές που νιώθεις τον εαυτό σου να γονατίζει μπροστά στα μάτια ενός μικρού παιδιού που αγωνιά εάν ο πατέρας του θα ζήσει, μιας κοπέλας που ρωτάει εάν θα προλάβει να παντρευτεί…

Όλη η επικαιρότητα