Η απαγόρευση των πλαστικών μίας χρήσης και η ανακύκλωση των πλαστικών συσκευασιών είναι μεν απαραίτητα μέτρα, ταυτόχρονα όμως αποσπούν την προσοχή του κοινού από άλλες, πολύ πιο σημαντικές επιπτώσεις του καταναλωτισμού στο περιβάλλον, προειδοποιεί η Σέλι Μίλερ, μηχανικός περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
«Οι καταναλωτές τείνουν να εστιάζουν στις επιπτώσεις των συσκευασιών, αντί στις επιπτώσεις των ίδιων των προϊόντων» λέει η Μίλερ, η οποία παραθέτει τις ανησυχίες στην επιθεώρηση Environmental Science & Technology.
«Για τους καταναλωτές είναι πιο εύκολο να ανακυκλώνουν τις συσκευασία ενός προϊόντος από ό,τι να μειώσουν εθελοντικά τη ζήτηση για το συγκεκριμένο προϊόν. Αυτό είναι πιθανώς ένας από τους λόγους για τους οποίους οι προσπάθειες ανακύκλωσης είναι τόσο δημοφιλείς.
»Η κατανάλωση με σύνεση, η οποία περιορίζει την ανάγκη για προϊόντα και σταματά τη σπατάλη, είναι μακράν πιο αποτελεσματική από την ανακύκλωση στη μείωση των συνολικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων» τονίζει.
Οι εσφαλμένες απόψεις για τη σχετική αξία της ανακύκλωσης είναι ένας από τους «μύθους» που προσπαθεί να ανατρέψει η δημοσίευση, με τίτλο Πέντε παρανοήσεις σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των πλαστικών μίας χρήσης.
Οι πλαστικές συσκευασίες είναι ο σημαντικότερος παράγοντας στην περιβαλλοντική επίπτωση των προϊόντων: Στην πραγματικότητα, το προϊόν μέσα στη συσκευασία επιφέρει συνήθως μεγαλύτερες περιβαλλοντικές βλάβες.
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των πλαστικών είναι μεγαλύτερες από ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο είδος συσκευασίας: Στην πραγματικότητα, το πλαστικό έχει συνήθως μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα από ό,τι οι γυάλινες και μεταλλικές συσκευασίες μίας χρήσης.
Τα επαναχρησιμοποιούμενα προϊόντα είναι πάντα καλύτερα από τα πλαστικά μίας χρήσης: Στην πράξη, αυτό ισχύει μόνο όταν τα προϊόντα επαναχρησιμοποιούνται αρκετές φορές ώστε να αντισταθμίζουν την κατανάλωση πρώτων υλών και ενέργειας για την παραγωγή τους.
Η ανακύκλωση πρέπει να είναι πρώτη προτεραιότητα: Κι όμως, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα περιβαλλοντικά οφέλη που αποδίδονται στην ανακύκλωση είναι μάλλον μικρά, συγκριτικά με τις προσπάθειες για μείωση της κατανάλωσης.
Οι προσπάθειες «μηδενικής σπατάλης» για κατάργηση των πλαστικών μίας χρήσης ελαχιστοποιούν την περιβαλλοντική επίπτωση ενός αγοραστικού συμβάντος: Στην πραγματικότητα, τα οφέλη είναι μικρά. Η μείωση των απορριμμάτων και η κατανάλωση με συνείδηση, συμπεριλαμβανομένης της προσεκτικής αξιολόγησης των προϊόντων που αγοράζουμε, ποιοτικά και ποσοτικά, είναι μακράν σημαντικότεροι παράγοντες στον καθορισμό της περιβαλλοντικής επίπτωσης ενός αγοραστικού συμβάντος.
Η Μίλερ τονίζει ότι δεν προσπαθεί να υποβαθμίσει τις συνέπειες των πλαστικών και των πλαστικών απορριμμάτων. Θεωρεί όμως σημαντικό να τεθεί το θέμα στις πραγματικές διαστάσεις του, κάτι που απαιτεί τον υπολογισμό του συνολικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος κάθε προϊόντος σε όλα τα στάδια παραγωγής και χρήσης –από τη χρήση φυσικών πόρων και την δαπάνη ενέργειας μέχρι την απόρριψη του προϊόντος ή την επαναχρησιμοποίησή του.
Όπως το θέτει η ίδια, «οι προσπάθειες για μείωση των πλαστικών μίας χρήσης καθώς και για ανακύκλωση ενδέχεται να αποσπούν την προσοχή από λιγότερο ορατές και πιο επιβλαβείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι οποίες συνδέονται με την κατανάλωση ενέργειας, την παραγωγή και την εξόρυξη φυσικών πόρων».
Αντί λοιπόν να εστιάζουμε στη συσκευασία ενός οποιουδήποτε προϊόντος, θα ήταν καλύτερο για το περιβάλλον να σκεφτόμαστε διπλά εάν πράγματι χρειαζόμαστε το εν λόγω προϊόν.