Σεβασμός & αυτοσεβασμός

ΣΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΖΩΗ

<θέλε τους συνόντας αιδείσθαι σε μάλλον ή φοβείσθαι>

<να προτιμάς να εμπνέεις σεβασμό παρά φόβο σε αυτούς που σε συναναστρέφονται>

Πυθαγόρας

Γράφει ο Άγγελος Τερζάκης < Ο σεβασμός είναι άγραφος νόμος μια τάξη αναγκαία για την ισορροπία της ζωής, εξασφαλίζει την ομαλή διαδοχή, οργανώνει εσωτερικά τον καινούργιο και ορμητικό φορέα της. Δεν είναι όμως προνόμιο, επιταγή δίχως αντίκρυσμα. Η υπεροχή δεν μπορεί σαν κάτι δεδομένο. Πρέπει να έχει σαν πειστήρια της πάντοτε έτοιμα ακόμα αν δεν της τα ζητήσει ποτέ κανένας. Διαφορετικά, γίνεται αυθαιρεσία, πρόληψη, ταμπού, ωμό δίκαιο του συμπτωματικά και πρόσκαιρα ισχυρότερου>. Από την παραπάνω θέση προκύπτει ότι ο σεβασμός είναι πηγή του ηθικού βίου. Απευθύνεται από πρόσωπα προς πρόσωπα – αλληλοσεβασμός-.

Είναι δυνατό να σέβεται κανείς τα έργα, τις αξίες, τα σύμβολα, τα υλικά αγαθά των άλλων, τελικός όμως στόχος του σεβασμού παραμένει το άτομο, το πρόσωπο. Ας σταθούμε στο σημείο αυτό και στον αυτοσεβασμό. Αυτός λειτουργεί σαν Λυδία λίθο που φανερώνει την παραπάνω ποιότητα. Δυστυχώς όμως πολλοί είναι αυτοί που κινούνται μέσα στα πλαίσια  της κοσμιότητας όχι από καμιά προσήλωση σε αρχές και έννοιες ηθικής αλλά από το φόβο της ποινής. Για τους ανθρώπους αυτούς ισχύει η αρχή < Ίνα  όπου δέος, ένθα και αιδώς>. Όταν όμως τους δοθεί  η ευκαιρία και ξέρουν ότι δεν θα υποστούν καμιά τιμωρία δεν διστάζουν να κάνουν τα πιο αισχρά έργα. Σημειώνουμε  επίσης ότι ο αυτοσεβασμός γεννά το φιλότιμο και την αξιοπρέπεια, που υποχρεώνουν τον άνθρωπο να κάνει το καλό από εσωτερική αναγκαιότητα. Ας σταθούμε όμως και στο σεβασμό ως αρχή και αρετή σης δημόσιας ζωής. Είναι αλήθεια ότι ο σεβασμός στηρίζει τη δημοκρατία, επιβάλλει την αξιοκρατία και μαζί με τη δικαιοσύνη αποτελούν τα θεμέλια του κράτους.

Ειδικά σήμερα που η κοινωνία αλλάζει ραγδαία πολιτικές και κοινωνικές σκοπιμότητες σημειώνονται παντού, ο σεβασμός  είναι αναγκαίος περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Σεβασμός στον πολίτη, στα  δικαιώματα του και χρηστή διοίκηση και διαχείριση είναι αυτά που επιβάλλεται να κυριαρχήσουν. Δεν νοείται πολιτικοί , άτομα και που κατέχουν θώκους και αξιώματα και γενικά όσοι στελεχώνουν τη δημόσια διοίκηση να φέρονται πονηρά, ωφελιμιστικά , να μη σέβονται τον όρκο που έδωσαν, να μη διστάζουν μπροστά σε τίποτα που αφορά το χρήμα, την αρρωστημένη δόξα και την ικανοποίηση των πολύπλοκων κόμπλεξ τους. Δίνοντας όλοι αυτοί το κακό και επικίνδυνο παράδειγμα, αρνούμενοι το σεβασμό στους θεσμούς, προτρέπουν κατά κάποιον τρόπο και τους πολίτες στην απαξίωση  και πολλές φορές σε λανθασμένες ενέργειες.

Καταφαίνεται λοιπόν ότι ο σεβασμός είναι σημαντικός, δεν είναι όμως δεδομένος ούτε εξασφαλισμένος. Κερδίζεται με τη διαρκή επιβεβαίωση της προσωπικότητας και προϋποθέτει ηθικό ανάστημα, συνέπεια λόγων και έργων και ύπαρξη εσωτερικών σταθερών. Δυστυχώς όμως στην εποχή μας δεν σπανίζουν άνθρωποι που παρασύρονται από το πνεύμα του ωφελιμισμού σε ανεπίτρεπτους συμβιβασμούς, αρνούνται το μεγάλο ΝΑΙ ή  το μεγάλο ΟΧΙ.  Χάνουν το αίσθημα του αυτοσεβασμού και ενδίδουν στους πειρασμούς και στις ανήθικες και έκνομες πράξεις.. Υπάρχουν βέβαια και οι πορωμένοι για τους οποίους ο αυτοσεβασμός και ο αλληλοσεβασμός είναι  terrra incognita.

Είναι τα παράσιτα, οι κουτοπόνηροι, οι μέχρι κεραίας ανήθικοι, οι παρατρεχάμενοι, οι κόλακες ,οι παρηγορητές και οι υποκριτές. Όλα αυτά τα ανθρωποειδή  που λυμαίνονται τη δημόσια και ιδιωτική ζωή. Κλείνοντας με έμφαση πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι ο σεβασμός αποτελεί την κρηπίδα της ατομικής και κοινωνικής ζωής, κατακτιέται δε με πράξεις έντιμες που επιβεβαιώνουν την προσωπικότητα του ατόμου. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι < πασών των αρετών  ηγεμών η ευσέβεια>.

*Φιλόλογος

Ειδικός στην Έκθεση

Πτυχιούχος Κλασσικής Φιλολογίας

Εθνικού και Καποδιστριακού  Πανεπιστημίου Αθηνών