Όπως τα βλέπω: Βαθμός Ευτυχίας

Σήμερα είχα μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τη συμβία μου. Παρακολουθήσαμε μια εκπομπή με κάποιο καθηγητή κ. Χρίστιανσεν, σχολιάζοντας μια στατιστική περί της ευτυχίας των λαών, που φέρνει πρώτο στη λίστα τους Δανέζους για τους πιο ευτυχισμένους ανθρώπους του κόσμου.

Μου άρεσε πάρα πολύ και το βρήκα πολύ ενδιαφέρον, μου είπε η γυναίκα μου.

– Ηταν πραγματικά πολύ διαφωτιστικό. Θυμάσαι τι είπε ο καθηγητής κ. Χρίστιανσεν, όταν ρωτήθηκε σε τι αποδίδει την πρωτιά των Δανέζων στην ευτυχία;

– Ναι,το θυμάμαι και μου έκανε ζωηρή εντύπωση. Είπε ότι οι Δανέζοι είναι οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι του κόσμου διότι δεν έχουν μεγάλες προσδοκίες (High expectations). Δεν μπορώ να το καταλάβω αυτό. Τι εννοούσε;

– Εννοούσε, το «ουκ εν τω πολλώ το ευ». Εννοούσε ότι οι Δανοί δεν ζητάνε πολλά για να είναι ευτυχισμένοι. Οταν βάλεις το πήχυ πολύ ψηλά, εκεί που σου είναι δύσκολο ή και αδύνατον να τον φτάσεις, μπορεί να αποτύχεις και αυτό θα σε κάνει δυστυχισμένο. Ενώ αν τον βάλεις στο σημείο που θα μπορείς να το πετύχεις ή και να το ξεπεράσεις, τότε, ασφαλώς, θα είσαι ευτυχισμένος. Με άλλα λόγια, οι Δανέζοι είναι ευτυχισμένοι γιατί δεν βάζουν το πήχυ πολύ ψηλά. Τον βάζουν εκεί που μπορεί να τον φτάσουν. Αν θυμάσαι, η ομάδα νέων που παρουσίασε η εκπομπή, είπε ότι η ευτυχία τους οφείλεται και στο γεγονός, ότι είναι ικανοποιημένοι και ευτυχισμένοι όταν μπορούν και απολαμβάνουν αυτά που έχουν.

– Δηλαδή;

– Να,πολλές φορές επιδιώκουμε να επιτύχουμε κάτι παραπάνω από ό,τι έχουμε, ενώ έχουμε αρκετά, με τα οποία θα μπορούσαμε να είμαστε ευτυχισμένοι. π.χ. Εχουμε 100, που μας φτάνουν να ζήσουμε ευτυχισμένοι, αλλά εμείς ζητάμε 200. Ετσι η εντατική προσπάθεια για να επιτύχουμε τα επιθυμητά 200, δεν μας αφήνει να χαρούμε τα 100 που έχουμε και έτσι αισθανόμαστε δυστυχείς.

– Αν καταλαβαίνω καλά, αυτή τη στιγμή μου λες ότι δεν πρέπει να προσπαθούμε να καλυτερέψουμε τη μοίρα μας, αλλά να αρκεστούμε και να απολαύσουμε αυτά που έχουμε, χωρίς να βάλουμε άλλους υψηλότερους στόχους στη ζωή μας. Τότε πώς μπορεί να υπάρξει εξέλιξη, πρόοδος, πλούτος, πολιτισμός; Πώς μπορεί ποτέ να έχουμε ανάπτυξη.

– Όχι καλή μου,δεν εννοώ αυτό. Εκείνο που λέω είναι, ότι πρέπει να βάζουμε στόχους, αλλά εκεί που μπορεί να τους πετύχουμε. Πριν βάλουμε τους στόχους μας, θα πρέπει να μετράμε τις δυνάμεις μας, τι εργαλεία έχουμε, να υπολογίζουμε πόσο μακριά μπορούν να μας πάνε και αναλόγως να βάζουμε τον πήχυ.

– Ναι, αλλά όλα όσα κάνουμε στη ζωή μας περιέχουν μια μικρή ή μεγάλη δόση ρίσκο. Κάθε φορά που βγαίνεις έξω από την πόρτα του σπιτιού σου, παίρνεις ρίσκο. Κατά τη γνώμη σου δεν πρέπει να βγούμε έξω από το σπίτι μας;

– Ασφαλώς και πρέπει να βγούμε έξω από το σπίτι μας, αλλά πριν βγούμε, ας κοιτάξουμε και αν δούμε πως έξω από τη πόρτα μας ανοίγεται βαθύς γκρεμός, θα συμβούλευα να μη βγούμε.

– Ποια είναι η συνταγή σου λοιπόν;

– Πρώτα πρέπει να αποδεχτούμε ότι δεν μπορούμε να έχουμε όλα όσα θέλουμε στη ζωή μας και ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να τα βάζουμε σαν στόχο μας. Εκείνο που προτείνω είναι να βάλουμε σαν στόχό μας την ΕΥΤΥΧΙΑ. Ό,τι μπορεί να μας κάνει ευτυχείς. Αν μας κάνουν ευτυχή τα χρήματα, ή η ακίνητη περιουσία, ή τα τιμαλφή, ή η δύναμη, τότε να τα επιδιώξουμε τόσο ψηλά όσο νομίζουμε ότι μπορούμε να τα φτάσουμε. Αλλά χωρίς άγχος, χωρίς κίνδυνο της ζωής μας, χωρίς να βλάψουμε κανένα και χωρίς ποτέ να γίνουμε δυστυχείς αν δεν τα καταφέρουμε. Πρέπει να αντλούμε την ευτυχία μας όχι πάντα από την επιτυχία, αλλά και από την ίδια την ευγενή προσπάθεια, από τον ευγενή αγώνα και από την ικανοποίηση που θα νιώσουμε ότι προσπαθήσαμε.

– Επίσης, πριν αρχίσουμε μια προσπάθεια, πρέπει πρώτα να μετρήσουμε τις πιθανότητες επιτυχίας που υπάρχουν.

– Αν είναι μικρές ή μηδαμινές, ας μην την επιχειρήσουμε. Αλλά αν, παρά τα δυσμενή προγνωστικά, το επιχειρήσουμε, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για την αποτυχία. Σε αυτή την περίπτωση, δεν θα πρέπει να πάρουμε την αποτυχία σαν καταστροφή και σαν πηγή δυστυχίας, αλλά με γαλήνη και ηρεμία, σαν πηγή εμπειρίας. Να μη κάνουμε την ήττα άγχος ή ντροπή γιατί και η νίκη και η ήττα είναι στοιχεία της ίδιας εξίσωσης, αυτής που διέπει τους κανόνες της ζωής μας. Η παρακαταθήκη της Σπαρτιάτισσας στον γιο της, «Ή ταν ή επί τας», εδώ δεν έχει θέση. Το ζητούμενο δεν πρέπει να είναι η νίκη με κάθε θυσία, αλλά η ΕΥΤΥΧΙΑ.

– Κατάλαβα, κατάλαβα. Και αφού μιλάς για ευτυχία, θα με έκανες πολύ ευτυχισμένη, αν κατέβαζες κάτω τα σκουπίδια, αύριο είναι pick-up day.

*Ο Κωνσταντίνος Λυκογιάννης είναι πρώην πρόεδρος του Πανηλειακού Συλλόγου Νέας Υόρκης.