Mιλά για αποτελεσματικό σχεδιασμό και ευελιξία, σε έναν Οργανισμό που επί χρόνια δέχονταν τα παράπονα των παραγωγών για καθυστερήσεις σε εκτιμήσεις, σε αποζημιώσεις, σε απαντήσεις… Επιδίωξή του, η οικονομική αυτάρκεια και ευστάθεια του Οργανισμού, όπως είχε πει με την ανάληψη των καθηκόντων του.
Ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ κ. Ανδρέας Λυκουρέντζος απαντά στην εφ. «Πατρίς της Κυριακής» για τον Οργανισμό και τις αλλαγές σε κάθε επίπεδο στις οποίες πρέπει να υπάρξει η δέουσα προσαρμογή ώστε ο αγροτικός, ο παραγωγικός τομέας να αναπτυχθεί και να εκσυγχρονιστεί, αποδίδοντας οφέλη στους αγρότες και τη χώρα.
Ερ.: Εδώ και μια περίπου 20ετία, ο κανονισμός του ΕΛΓΑ δεν έχει αλλάξει. Αντίθετα, οι αλλαγές στις κλιματολογικές συνθήκες είναι μεγάλες, ραγδαίες θα μπορούσαμε να πούμε, με ότι αυτό συνεπάγεται κάθε χρόνο στις καλλιέργειες, με ανυπολόγιστες – πολλές φορές – ζημιές για τους παραγωγούς, όπως και στην Ηλεία. Ποιο είναι το πλάνο σας, πάνω σε αυτό το ζήτημα;
Απ.: Η κλιματική κρίση και οι σημαντικές αλλαγές, τις οποίες επιφέρει στο φυσικό περιβάλλον, μας οδηγεί σε μία δραματική διαπίστωση: Η ανθρωπότητα είναι αιχμάλωτη του πολιτισμού της και το μέλλον διαφαίνεται ζοφερό. Αυτή η απαισιόδοξη αξιολόγηση εξηγεί τους κινδύνους, οι οποίοι απειλούν τον πρωτογενή τομέα, την αγροτική οικονομία. Η εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων προκαλεί ανυπολόγιστες ζημίες στις αγροτικές καλλιέργειες αλλά και στις υποδομές των διαφόρων χωρών. Υποδομές, οι οποίες οπωσδήποτε συμβάλλουν στην οικονομική και αγροτική ανάπτυξη αλλά και τη διατήρηση ενός υψηλού βιοτικού επιπέδου. Η χώρα μας δεν εξαιρείται από αυτές τις απειλές και δυστυχώς και από τις καταστρεπτικές συνέπειες – όπως έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια- με τις περιπτώσεις του μεσογειακού κυκλώνα «ΙΑΝΟΣ» και άλλων ακραίων φαινομένων, όπως βαρύτατες χιονοπτώσεις, παγετοί, πλημμύρες κτλ. Συνεπώς κάθε περιοχή της Ελλάδος, μεταξύ των οποίων και η Ηλεία, υφίσταται τις επιπτώσεις των ασυνήθιστων καιρικών συνθηκών.
Ο ΕΛ.Γ.Α. δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει μέτρα και πολιτικές για την αναχαίτιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής απέδειξε όμως, σε όλες τις περιπτώσεις των κρίσεων, ότι με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, επέτυχε να υλοποιήσει το εκτιμητικό του έργο. Μάλιστα με ακρίβεια και δικαιοσύνη, όπως συνηθίζω να λέω, τόσο με την έμπρακτο συμμετοχή του ανθρώπινου δυναμικού του – το οποίο σε πολλές περιπτώσεις χρειάστηκε και ενισχύσει με έκτακτο προσωπικό- αλλά και με τη χρήση της νέας τεχνολογίας, όπως οι δορυφορικές εικόνες από το ευρωπαϊκό σύστημα Copernicus. Όπως γνωρίζετε, έχει τεθεί ως προτεραιότητα το έργο της ψηφιοποίησης των εκτιμήσεων και του ψηφιακού μετασχηματισμού του ΕΛ.Γ.Α. και αναμένεται η έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάδειξη αναδόχου. Η υλοποίηση του έργου αυτού θα μας επιτρέψει να αποκτούμε με ταχύτητα και ακρίβεια, εκτίμηση για την έκταση των ζημιών και ακολούθως να προχωρούμε στον προϋπολογισμό των αποζημιώσεων στο σύνολό τους αλλά και ανά παραγωγό.
Ερ.: Ένα ερώτημα που θέτουν και οι παραγωγοί της Ηλείας, είναι τι γίνεται με το πρόγραμμα των αντιχαλαζικών δικτύων, αφού σχεδόν κάθε χρόνο αρκετές καλλιέργειες καταστρέφονται;
Απ.: Υπάρχουν κάποια πρακτικά μέτρα πολιτικής, τα οποία ήδη εφαρμόζονται για την άμεση αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων. Είναι αφενός το Εθνικό Πρόγραμμα Χαλαζικής Προστασίας με εναέρια μέσα, το οποίο υλοποιείται και καλύπτει συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές της χώρας και αφ’ ετέρου η ανάπτυξη δικτύων χαλαζικής προστασίας, στο σύνολο της επικράτειας. Είμαστε ήδη στην αξιολόγηση της δεύτερης πρόσκλησης για την επιδότηση δικτύων χαλαζικής προστασίας, στο πλαίσιο του ΠΑΑ 2014- 2020. Οι εγκαταστάσεις δικτύων, επιδοτούνται σε ποσοστό της τάξεως 80% του κόστους κατασκευής. Όπως αποδεικνύουν, τα στοιχεία, τα οποία έχουμε στη διάθεσή μαςμετά τη δεύτερη πρόσκληση υποβολής φακέλων από τους παραγωγούς μας- προκύπτει ότι ευρέως αποδέχονται την κατασκευή τους, με στόχο την προστασία των καλλιεργειών τους. Στη δεύτερη πρόσκληση είναι ήδη διαθέσιμα 15.000.000 €. Οι φάκελοι οι οποίοι έχουν υποβληθεί, απαιτούν τη διάθεση 35.000.000 €.Ο ΥπΑΑΤ κ. Γιώργος Γεωργαντάς, αποφάσισε να ικανοποιηθούν όλα τα αιτήματα, αρκεί να πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις, έστω και αν χρειαστεί να προστεθούν 20.000.000 € ακόμη στην πρόσκληση αυτή.
Ερ.: Ανέκαθεν στην Ηλεία, αλλά και γενικότερα στην Ελλάδα, υπήρχαν παράπονα των παραγωγών σχετικά με την απόδοση των αποζημιώσεων, μετά από εκτιμήσεις ζημιών. Αντιμετωπίζεται πλέον αυτό το πρόβλημα;
Απ.: Στα τρία χρόνια της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και της νέας Διοίκησης του ΕΛ.Γ.Α., τα παράπονα αυτά έχουν εκμηδενιστεί. Διότι με αποτελεσματικό σχεδιασμό και ευελιξία στις επιλογές μας, έχουμε επιτύχει οι εκτιμητές του ΕΛ.Γ.Α. να ευρίσκονται στα πεδία των ζημιών τις επόμενες ώρες και όχι εβδομάδες ή και μήνες από την εκδήλωση των ακραίων φαινομένων. Να αναλαμβάνουν αμέσως δράση τόσο ως προς τις επισημάνσεις, όσο και με την έναρξη του εκτιμητικού έργου αμέσως μετά την υποβολή δηλώσεων ζημίας από τους παραγωγούς μας. Έχουμε επιτύχει να καταβάλλονται οι αποζημιώσεις σε μία δόση και στο 100% της αξίας τους, εντός ενός έτους και μάλιστα όπως γνωρίζετε συνηθίζω να χρησιμοποιώ την εξής φράση: «Όταν η δική μας Διοίκηση ολοκληρώνει την καταβολή των αποζημιώσεων, την εκκαθάριση, οι προηγούμενες Διοικήσεις τότε ξεκινούσαν να πληρώνουν». Με την υλοποίηση του έργου για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό του ΕΛ.Γ.Α. και την ψηφιοποίηση της εκτιμητικής διαδικασίας, θα φτάσουμε σε ένα επίπεδο αυτοματισμού, στο οποίο οι εκτιμήσεις από τα κτήματα και τις αγροτικές εγκαταστάσεις, θα μεταφέρονται αμέσως στους κεντρικούς υπολογιστές του Οργανισμού και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα θα καταβάλλονται οι αποζημιώσεις. Αρκεί οι παραγωγοί μας να έχουν συνεισφέρει την Ειδική Ασφαλιστική Εισφορά, η οποία τους αναλογεί, για το αναφερόμενο έτος ζημίας.
Ερ.: Με την ανάληψη των καθηκόντων σας, ξεκινήσατε μια προσπάθεια για την οικονομική αυτάρκεια και ευστάθεια του Οργανισμού. Είστε ικανοποιημένος από τα μέχρι τώρα αποτελέσματα;
Απ.: Πράγματι, διετύπωσα τότε τη θέση: «Επιδιώκουμε την οικονομική αυτάρκεια και ευστάθεια του Οργανισμού με τον ισχύοντα Κανονισμό». Διότι επί σειρά ετών, η αγροτική κοινωνία άκουγε τις υποσχέσεις της Κυβέρνησης ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΑΝ.ΕΛ. και της Διοίκησής τους περί αλλαγών του Κανονισμού, περί αναλογιστικών μελετών και διάφορα άλλα, τα οποία ακούγονται ευχάριστα αλλά ουδέποτε πραγματοποιήθηκαν. Χάριν αυτών δημιουργήθηκαν οι εντυπώσεις ότι θα μπορούσε ο ΕΛ.Γ.Α. να αποζημιώνει οποιαδήποτε ζημία, καταστροφή, ασθένεια κτλ, χωρίς βεβαίως να αναλαμβάνουν την ευθύνη να εξηγήσουν πως και από ποια πηγή θα εξευρεθούν ο πόροι, για να μπορεί ο ΕΛ.Γ.Α. να δικαιώνει τις προσδοκίες των ασφαλισμένων του. Η θέση μου αυτή είχε ως αφετηρία τη διαπίστωση ότι ο ΕΛ.Γ.Α. πλήρωνε τις αποζημιώσεις σε τρεις δόσεις μέσα στον χρόνο – πολύ καθυστερημένα- και για το 2020 εμφάνιζε τουλάχιστον 35.000.000 € έλλειμμα ως προς τις απαιτούμενες αποζημιώσεις. Με τη γενναιόδωρη χρηματοδότηση της Κυβέρνησης του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη επιτύχαμε αυτόν τον στρατηγικής σημασίας στόχο για τον ΕΛ.Γ.Α. ώστε με φερεγγυότητα και αξιοπιστία να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του, να έχει διασφαλίσει τη βιωσιμότητά του και να κερδίζει καθημερινά την εμπιστοσύνη των γεωργών και των κτηνοτρόφων. Αξίζει να σημειώσω ότι, οι νόμιμες ενισχύσεις προς τον ΕΛ.Γ.Α., σύμφωνα με τον ν.3877/2010, υπερβαίνουν τα 320.000.000 € συνυπολογιζομένων και των δαπανών για τις ενισχύσεις των πληγέντων από την πύρινη λαίλαπα του Αυγούστου 2021, μεταξύ των περιοχών αυτών και η Ηλεία αλλά και των πληγέντων από τον Παγετό της Άνοιξης 2021, των οποίων οι καλλιέργειες ήταν στο προανθικό στάδιο. Αυτή η γενναία χρηματοδότηση έχει επιτρέψει στον ΕΛ.Γ.Α. να μην εκδίδει «ακάλυπτες επιταγές» ενώ οι δημαγωγικές υποσχέσεις, εάν ποτέ εφαρμόζοντο θα οδηγούσαν τον Οργανισμό στην τραγική θέση να μην εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του.
Ερ.: Ταμείο Αλληλοβοηθείας: ένα μεγάλο «στοίχημα». Μπορεί να αποδώσει ουσιαστικά αποτελέσματα, μέσα από πραγματικές αλλαγές, που μεταξύ άλλων, θα δώσουν το έναυσμα για χρηματοδοτήσεις Οργανισμών, όπως ο ΕΛ.Γ.Α., από τις κυβερνήσεις στην Ε.Ε.;
Απ.: Το μέλλον του Γεωργοασφαλιστικού συστήματος της χώρας αλλά και όλων των χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσηςκυρίως της Μεσογείου- είναι υπό τις κρατούσες συνθήκες δυσοίωνο. Χρειάζεται να εξευρεθούν σημαντικοί πόροι για να διασφαλιστεί η επιβίωσή του. Μεταξύ των μέτρων, τα οποία είναι διαθέσιμα, είναι η αύξηση της Ειδικής Ασφαλιστικής Εισφοράς των αγροτών, την οποία τόσο η Κυβέρνηση όσο και η Διοίκηση του ΕΛ.Γ.Α. αποκλείει στην εποχή μας, λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών με την άνοδο των τιμών των αγροεφοδίων και της ενέργειας. Είναι επίσης, η δυνατότητα επιδότησης της Ειδικής Ασφαλιστικής Εισφοράς μέσω του ΠΑΑ 2023- 2027. Σχεδιάζουμε να αξιοποιηθεί αυτή η δυνατότητα, για να συμπεριληφθούν- για παράδειγμα- στον Κανονισμό περιπτώσεις όπως οι ζημίες από τα ελάφια dama- dama στη Ρόδο, με την επιδότηση ασφαλίστρου, την επιδότηση της υποχρεωτικής αύξησης της ειδικής Ασφαλιστικής Εισφοράς. Συμφωνώ βεβαίως ότι ένα ταμείο, το οποίο θα ιδρυθεί με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους και θα λειτουργεί με αυστηρό κανονισμό, ο οποίος θα επιτρέπει την πρόσβαση στους πόρους του ταμείου μόνο στις περιπτώσεις καταστροφών στις καλλιέργειες ως συνέπεια ακραίων καιρικών φαινομένων.
Το Ταμείο θα μπορούσε να έχει 2 δισ. € διαθέσιμα ανά προγραμματική περίοδο (7ετία) και θα αποτελούσε την ασφαλέστερη επιλογή πληρωμής αποζημιώσεων και ενισχύσεων στους παραγωγούς, οι οποίοι θα πλήττονται με βεβαιότητα και στο μέλλον από ακραία καιρικά φαινόμενα, λόγω της κλιματικής κρίσης.
Ερ: Η αντιπολίτευση μιλά για νέο ΕΛ.Γ.Α. με γενναία χρηματοδότηση από το κράτος. Είναι εφικτό, στο πλαίσιο της υφιστάμενης νομοθεσίας της Ε.Ε.;
Απ.: Η αντιπολίτευση βιάζεται να λησμονήσει το ένοχο παρελθόν της όταν υποσχόταν τα πάντα και τελικώς ουδέν έπραξε. Ομιλούσαν για αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛ.Γ.Α., ομιλούσαν για αυξημένες αποζημιώσεις και στο τέλος πλήρωναν -όπως προανέφερα- σε τρεις δόσεις, μειωμένες και καθυστερημένες και μας εγκατέλειψαν ελλείμματα. Ακούω και τις τωρινές λαϊκίστικες υποσχέσεις, τις οποίες αφειδώς μοιράζουν και μάλιστα με επισκέψεις τους στα γραφεία των Υποκαταστημάτων του ΕΛ.Γ.Α.. Θλίβομαι για την ανευθυνότητα και την αδυναμία τους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καιρών. Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες αγρότες, δεν έχουν ανάγκη από νέες υποσχέσεις. Χρειάζονται τίμιο, καθαρό, υπεύθυνο λόγο και περισσότερο από όλα πράξεις. Πράξεις όπως αυτές, οι οποίες χαρακτηρίζουν τη δική μας Κυβέρνηση και την δική μας Διοίκηση. Ανέφικτες προς υλοποίηση υποσχέσεις, οι οποίες μάλιστα συγκρούονται με το υφιστάμενο δίκαιο ελληνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, για όσους έχουν κρίση, είναι άνευ αξίας και για όσους κάνουν το λάθος αρχικά να τις πιστέψουν γρήγορα διαπιστώνουν ότι ήταν απλά υποκριτικές. Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. δεν είναι σε θέση να εγκαταλείψει το παρελθόν, της γνωστής σε όλους μας πρακτικής της Αριστεράς στην Ελλάδα, του πεζοδρομίου, της δημαγωγίας, των κινητοποιήσεων, του λαϊκισμού και στο τέλος των τραγικών διαψεύσεων, για όσους συμβαίνει ποτέ να τους ακολουθούν… Είναι λυπηρό το αναχρονιστικό τους θέαμα στην Ελλάδα, χώρα – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μάλιστα στον 21ο αιώνα, όλα αυτά δεν έχουν θέση…
Ερ.: Είστε διατεθειμένος να ανοίξετε έναν Εθνικό Διάλογο, για το μέλλον του Γεωργοασφαλιστικού Τομέα της Ελλάδος;
Απ.: Ειλικρινά πιστεύω ότι η οικοδόμηση ενός βιώσιμου Γεωργοασφαλιστικού Συστήματος στη χώρα χρειάζεται να συμφωνηθεί στο πλαίσιο εθνικού διαλόγου και με στόχο τη συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων. Ήδη σας ανέφερα ότι διαφωνώ με τις πρακτικές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. αλλά αναμένω επιτέλους τις προτάσεις τους, επιτέλους… Είναι συνεπώς επιβεβλημένο, να διαμορφωθεί ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς για να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον του Γεωργοασφαλιστικού Συστήματος και αυτό δεν μπορεί να γίνει εκτός των θεσμών και των διαδικασιών της ελληνικής πολιτείας. Η Διαρκής Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής των Ελλήνων, αποτελεί ύψιστο δημοκρατικό θεσμό διαλόγου και εισηγούμαι προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γεωργαντά να ξεκινήσει τον Εθνικό Διάλογο στο πλαίσιο των λειτουργιών της ούτως ώστε όλες οι πολιτικές δυνάμεις, με δημόσιο και υπεύθυνο λόγο, να καταθέσουν τις προτάσεις τους. Ουδείς δικαιούται να αναγνωρίζει στον εαυτό του το αλάθητο αλλά και ουδείς δικαιούται να εξαιρεί τον εαυτό του από τις ευθύνες έναντι της πατρίδος