Categories: Ενέργεια

«Ανασταίνεται» ο East Med: Πρώτο «ναι» από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Share

Το πρώτο βήμα για τον προκαταρκτικό προσδιορισμό των περιβαλλοντικών απαιτήσεων του αγωγού East Med, έκανε πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Λίγους μήνες μετά την απόσυρση της στήριξης του έργου από τις ΗΠΑ και ελάχιστες μέρες μετά τη θετική ανάλυση του αμε- ρικανικού «think tank Atlantic Council», ο East Med ξαναβγαίνει μπροστά μετά την έγκριση από το ΥΠΕΝ του φακέλου της ΠΠΠΑ, η οποία ενσωματώνει τα βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου και τις ενδεχόμενες κύριες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Με φορέα υλοποίησης τη ΔΕΠΑ και την Ιταλική Edison, οι οποίες συμμετέχουν από κοινού στο φιλόδοξο ενεργειακό πρότζεκτ μέσω του ΙGI Poseidon, ο East Med ξαναβρίσκει τη θέση του στη μεγάλη ευρωπαϊκή συζήτηση που έχει ανοίξει η Ρωσική εισβολή για τις εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας της αγοράς.

Ο αγωγός θα μπορεί να τροφοδοτεί την Ελλάδα αλλά και τις αγορές της ΕΕ με φυσικό αέριο που θα προέρχεται από τα πλούσια κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου, από την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Κάτι άλλωστε που επιβεβαιώνεται και από την πρόσφατη ανάλυση για το έργο του αμερικανικού think tank, η οποία δημοσιοποιήθηκε τις μέρες που ήταν στην Ουάσιγκτον ο Πρωθυπουργός.
H έκθεση ξεκαθαρίζει ότι ο East Med, μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας για την ΕΕ, με αέριο από τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης εφόσον τροποποιηθεί η χάραξη του έργου και δοθεί η δυνατότητα πέρα από την διακίνηση αερίου και υδρογόνου.

Τα χαρακτηριστικά του έργου

Πριν λίγες μέρες η αρμόδια Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου γνωμοδότησε θετικά για την κατασκευή και λειτουργία του Αγωγού Φυσικού Αερίου (ΑΦΑ).

Ο ΑΦΑ έχει μήκος περίπου 2.000 km, εκ των οποίων περισσότερα από 1.400 km είναι υποθαλάσσια. Το έργο θα διασυνδέσει το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα και συγκεκριμένα την Κρήτη και την Νοτιοανατολική Πελοπόννησο. Στην συνέχεια θα διασχίσει για περίπου 600 km την ηπειρωτική χώρα για να φτάσει στην Ιταλία μέσω του υποθαλάσσιου τμήματος του αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ, μήκους περίπου 210 km.
Η όδευση του έργου στην Ελληνική Επικράτεια διαθέτει υποθαλάσσιο και χερσαίο (υπόγειο) τμήμα. Το υποθαλάσσιο τμήμα του Αγωγού περιλαμβάνει α) το τμήμα από την Κύπρο έως την Κρήτη που βρίσκεται εντός της Ελληνικής επικράτειας και γίνεται με υποθαλάσσια όδευση από την αρχή του Ελληνικού υποθαλάσσιου τμήματος προς την Κρήτη. β) το παράκτιο και θαλάσσιο τμήμα στην περιοχή της Κρήτης γ) την υποθαλάσσια όδευση από την Κρήτη έως την Πελοπόννησο δ) το παράκτιο και θαλάσσιο τμήμα στην περιοχή της Πελοποννήσου.

Το υποθαλάσσιο τμήμα του έργου περιλαμβάνει ουσιαστικά δύο αγωγούς με μέση απόσταση μεταξύ τους 100 m. Το πρώτο τμήμα Κύπρος – Κρήτη θα έχει συνολικό μήκος 690 km, εκ των οποίων περίπου 400 km βρίσκονται εντός Ελληνικής επικράτειας. Το δεύτερο τμήμα για το Κύπρος-Κρήτη θα είναι συνολικού μήκους περίπου 740 km, με διάμετρο 26” με μεταφορική ικανότητα 10 BSCM/yr. Το τρίτο τμήμα μήκους 430 χιλ. θα έχει μεταφορική ικανότητα 10,5 BSCM /yer.

Τα χερσαία έργα

Αντίστοιχα, το χερσαίο υπόγειο τμήμα του αγωγού περιλαμβάνει τους σταθμούς μέτρησης και συμπίεσης στην Κρήτη, το τμήμα του αγωγού 48 που διασχίζει την Πελοπόννησο (νοτιοανατολικά της Λακωνίας), τον κλάδο Μεγαλόπολης, ο οποίος προβλέπεται να συνδέσει τον αγωγό με το Εθνικό Σύστημα στην περιοχή Περιβόλια, το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού 46 που διασχίζει τον Πατραϊκό κόλπο και τα αντίστοιχα που διατρέχουν την Δυτική Ελλάδα.

Περιλαμβάνει επίσης το χερσαίο τμήμα του αγωγού 48” που διασχίζει τη Δυτική Ελλάδα, τον σταθμό μέτρησης και μείωσης πίεσης στη Μεγαλόπολη, τον σταθμό θέρμανσης στη Μεγαλόπολη, τον σταθμό συμπίεσης στην περιφερειακή ενότητα Αχαΐας στην Πελοπόννησο και το κέντρο λειτουργίας και συντήρησης στην Αχαΐα.

Σύμφωνα με το υπουργείο, για την θετική γνωμοδότηση υπολογίστηκαν μεταξύ άλλων, τα χαρακτηριστικά του έργου (μέγεθος, συσσωρευτική δράση, χρήση φυσικών πόρων κ.α), η περιβαλλοντική ευαισθησία των περιοχών που ενδέχεται να θιγούν από το έργο (χρήσεις γης, φυσικοί πόροι, ευαίσθητες περιοχές), τα χαρακτηριστικά ενδεχόμενων περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την κατασκευή και λειτουργία του έργου (έκταση επιπτώσεων, μέγεθος, πιθανότητα και συχνότητα εμφάνισης, αναστρεψιμότητα) αλλά και τα οφέλη για την εθνική οικονομία και την εθνική ασφάλεια, τη δημόσια υγεία και η εξυπηρέτηση άλλων λόγων δημόσιου συμφέροντος.

Όπως αναφέρει η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΝ, η οριστική και δεσμευτική άποψη της Διοίκησης για το έργο θα δοθεί με την αξιολόγηση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, με την οποία η Διοίκηση μπορεί να επιβάλλει προϋποθέσεις, όρους, περιορισμούς και διαφοροποιήσεις για την πραγματοποίηση του έργου ή της δραστηριότητας ή και να αποφασίσει τη μη υλοποίησή του (επιλογή μηδενικής λύσης), σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
Ειδικές μελέτες ανά κατηγορία επίπτωσης

Με βάση τις προπαρασκευαστικές μελέτες σχεδιασμού, ιδίως εκείνες που αφορούν σε καταγραφές πεδίου της ζώνης διέλευσης, καθώς και τις ειδικές μελέτες που θα συνοδεύουν τη ΜΠΕ (ΕΟΑ, μοντέλο διασποράς ρύπων κ.ά.) όπως επισημαίνεται θα πρέπει:

Να επιδιωχθεί η μεγιστοποίηση της συμβατότητας του έργου με τα ευαίσθητα στοιχεία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Να αποφευχθούν σχεδιαστικές επιλογές που θα ήταν δυνατόν να συμβάλλουν στην πρόκληση διαταραχών του θαλάσσιου περιβάλλοντος, περιλαμβανόμενων των υποθαλάσσιων κατολισθήσεων, της διαταραχής υδριτών μεθανίου κ.ά.

Να ενσωματωθούν στο σχεδιασμό του έργου όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή πρόκλησης σημαντικής υποβάθμισης – ως προς την ποιότητα, την οικολογική αξία, και την έκταση – οικοτόπων κοινοτικής σημασίας.

Να εξεταστεί η δυνατότητα υλοποίησης της εναλλακτικής (Alt2) στην περιοχή που εμπίπτει στο δίκτυο Natura 2000 «Οροπέδιο Φολόης», σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του Φορέα Διαχείρισης Κοτυχίου – Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου.

Να εκτιμηθούν αναλυτικά οι αναμενόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις που απορρέουν από την ευπάθεια του έργου σε κινδύνους σοβαρών ατυχημάτων ή καταστροφών που σχετίζονται με το έργο, περιλαμβανόμενων των γεωκινδύνων του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με την απόφαση ο αγωγός θα έχει συνολική μεταφορική ικανότητα 21 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων το χρόνο. Αποτελείται από:

Το θαλάσσιο τμήμα Κύπρος – Κρήτη που περιλαμβάνει δύο αγωγούς, μήκους 690 και 740 χιλιομέτρων αντίστοιχα από τα οποία 400 χλμ. βρίσκονται εντός ελληνικής επικράτειας, δυναμικότητας 11 και 10 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων αντίστοιχα.

Σταθμούς μέτρησης και συμπίεσης στην Κρήτη

Υποθαλάσσια όδευση από την Κρήτη έως την Πελοπόννησο.

Το χερσαίο τμήμα του αγωγού 48″ που διασχίζει την Πελοπόννησο από το σημείο προσαιγιάλωσης νοτιοανατολικά της Π.Ε. Λακωνίας έως το σημείο προσαιγιάλωσης βορειοδυτικά της Π.Ε. Αχαΐας, στη νότια ακτή του Πατραϊκού Κόλπου.

Τον κλάδο Μεγαλόπολης, που προβλέπεται να συνδέσει τον αγωγό με το Εθνικό Σύστημα στην περιοχή της Μεγαλόπολης (περιοχή Περιβόλια).

Το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού που διασχίζει τον Πατραϊκό Κόλπο έως την θέση προσαιγιάλωσης νοτιοδυτικά της Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας.

Το χερσαίο τμήμα του αγωγού που διασχίζει τη Δυτική Ελλάδα, από τη θέση προσαιγιάλωσης έως το σταθμό συμπίεσης του έργου Ποσειδών στο Φλωροβούνι (νοτιοδυτικά της Π.Ε. Θεσπρωτίας).

Κώστας Σκρέκας, υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος: «Η Ελλάδα πρέπει να εδραιωθεί ως βασική πύλη εισόδου υγροποιημένου αερίου στην Νοτιοανατολική Ευρώπη»

Για την στρατηγική της χώρας στην ενέργεια και τις εναλλακτικές πηγές της, σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, με φόντο τη Ρωσοουκρανική σύγκρουση, έκανε λόγο στην τοποθέτησή του στο 10ο συνέδριο «Athens Energy Dialogues» ο Υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας, σημειώνοντας ότι υπάρχει, από πλευράς πολιτείας, μια σειρά από βραχυπρόθεσμα και μακρόπροθεσμα μέτρα, με αποκορύφωμα το LNG, τις ΑΠΕ και το υδρογόνο.

Σε ό,τι αφορά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, αναφέρθηκε στη νέα δεξαμενή LNG στη Ρεβυθούσα, η οποία εγκαινιάστηκε πριν από μερικές εβδομάδες, με την οποία διπλασιάζεται η αποθηκευτική της ικανότητα, στη διαδικασία σταδιακής μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου, στο ενδεχόμενο αποθήκευσης φυσικού αερίου σε υπόγειες δεξαμενές της Ιταλίας, στις επιδοτήσεις λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος 1.200 επαγγελματιών, αλλά και στην έναρξη από 1ης Ιουλίου, της επιδότησης, μέσω νέου μηχανισμού, κατά 85% των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος για τα νοικοκυριά, σε επιχειρήσεις και σε αγρότες.

Σχετικά με τη μακροπρόθεσμη στρατηγική, ο Υπουργός σημείωσε ότι καταγράφεται σημαντική ανάπτυξη στις ΑΠΕ στην Ελλάδα, με πολλαπλασιασμό των υπαρχόντων MW μέσα στα τελευταία χρόνια και προσπάθεια αναβάθμισης και ενίσχυσης του δικτύου των ΑΠΕ, μια ενέργεια για την οποία θα δοθούν 10 δισ. ευρώ μέσω ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ, ειδικά για τις συνδέσεις στην Κρήτη και τα νησιά.

Ο ίδιος, τόνισε, επίσης, ότι θα συνεχίσει να γίνεται κατανάλωση φυσικού αερίου, ωστόσο θα μειωθεί μέχρι το 2030, σταδιακά η χρήση του θα αποκλιμακώνεται σημαντικά, παρόλαυτα είναι ανάγκη να ληφθούν, άμεσα, μέτρα για να διατίθεται σε χαμηλότερες τιμές.
Σε αυτό το σημείο, εξάλλου, ο κ. Σκρέκας υποστήριξε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να εδραιωθεί ως βασική πύλη εισόδου υγροποιημένου αερίου στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, προσθέτοντας ότι τομές θα γίνουν τα επόμενα χρόνια σε ό,τι αφορά την ενέργεια και στις μεταφορές, με την αύξηση χρήσης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, μέσω μεγαλύτερης επιδότησης.

Ο Υπουργός δεν παρέλειψε, τέλος, να αναφερθεί και στο υδρογόνο ως εναλλακτική μορφή ενέργειας, χαρακτηρίζοντάς το ως «μόνιμη λύση που θα μας συνοδεύει τις επόμενες γενιές», προσθέτοντας ότι η Ελλάδα μπορεί στο άμεσο μέλλον, με τις κατάλληλες υποδομές, να έχει ικανή τεχνογνωσία και μπορεί να παράγει υδρογόνο.

Ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, στο Olympia Forum.

Zorana Mihajlovic, Αναπληρώτρια Πρωθυπουργός και Υπουργός Μεταλλείων και Ενέργειας Σερβίας: «Καθοριστικός ο East Med στην διατήρηση της ενεργειακής ασφάλειας»

Από την πλευρά της, η Αναπληρώτρια Πρωθυπουργός και Υπουργός Μεταλλείων και Ενέργειας της Σερβίας, Zorana Mihajlovic εκτίμησε ότι η ενεργειακή κρίση σε συνδυασμό με το ξέσπασμα του πολέμου συνιστά για την Ευρώπη «τη μεγαλύτερη πρόκληση από τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο», υποστηρίζοντας ότι οι χώρες της ηπείρου βρίσκονται μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα, η οποία, την ίδια στιγμή, βάζει τις βάσεις για πιο εντατική χρήση της πράσινης ενέργειας.

Σύμφωνα με την κα Mihajlovic, οι στρατηγικές που πρέπει να ακολουθηθούν είναι η δυναμική εφαρμογή των πολιτικών για το κλίμα και ο στόχος για απανθρακοποίηση μέχρι το 2050, καθώς και η χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας θα παρέχει ενεργειακή ασφάλεια, σε συνδυασμό με την ανάγκη για την ύπαρξη πολλών και διαφορετικών προμηθευτών.
Η κ. Mihajlovic έκανε, επίσης, λόγο, αναφορικά με την διατήρηση μιας ενεργειακής ασφάλειας, για τη καθοριστική συμβολή του αγωγού East Med και τη συμβολή χωρών όπως η Ρουμανία, η Βόρεια Μακεδονία και η Κροατία.

Alexander Nikolov, Υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας: «Απαραίτητη η συνεργασία στο θέμα της ενέργειας, ειδικά ανάμεσα στα γειτονικά κράτη»

Ο Βούλγαρος Υπουργός Ενέργειας Alexander Nikolov έκανε λόγο για την ανάγκη εξεύρεσης λύσης για την παροχή ενέργειας σε όλη την Ευρώπη, προκειμένου να μην υπάρχουν κενά στην κατανάλωση, προσθέτοντας ότι η τελική επίλυση είναι συνάρτηση δύο μεταβλητών, της ανάγκης ολοκλήρωσης του πολέμου στην Ουκρανία και της άμεσης εφαρμογής του πακέτου κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απέναντι στη Ρωσία, χωρίς να υπάρχουν εξαιρέσεις σε αυτή την εφαρμογή. «Μόνο με συνέργειες μπορεί να λυθεί το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας στην Ευρώπη» τόνισε χαρακτηριστικά ο Βούλγαρος αξιωματούχος.
Σε αυτό, δε, το πλαίσιο, συμπλήρωσε ότι είναι απαραίτητη η συνεργασία στο θέμα της ενέργειας, ειδικά ανάμεσα στα γειτονικά κράτη, τονίζοντας ότι τώρα είναι η χρονική συγκυρία που χρειάζονται αξιόπιστοι εταίροι και στήριξη, καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα δημιουργηθεί χάος.

Μιλώντας, δε, για εναλλακτικές λύσεις και σχέδια, έκανε λόγο για την πιθανότητα συμβολής της Αφρικής και ειδικά της Αίγυπτου, κάτι που έχει αναφερθεί, όπως είπε, και από τον Έλληνα Υπουργό Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα, ενώ πρόσθεσε ότι πλέον υπάρχουν οι δυνατότητες και τα μέσα σε όλη την Ευρώπη και ότι αρχίζει σταδιακά να μειώνεται η ενεργειακή ζήτηση από τη Ρωσία και αυτή είναι μια τεράστια αλλαγή.
«Πρέπει να επενδύσουμε στις υποδομές, πρέπει τώρα να δημιουργηθούν εναλλακτικές υποδομές. Οι συνδέσεις και οι τριμερείς συμφωνίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν θετικά σε αυτό το πλαίσιο» δήλωσε, συμπληρώνοντας ότι ο Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) θα λειτουργήσει προς αυτή την κατεύθυνση, εξασφαλίζοντας διαφοροποίηση τιμών ενέργειας για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, σε μια στιγμή που η εξάρτηση από τη Ρωσία ελαττώνεται μεν, αλλά εξακολουθεί να παραμένει τεράστια.