Αρθρογραφία

Αστυφιλία και ερήμωση

Ακούστε το άρθρο

Υπάρχει ένας θεμελιώδης παραλογισμός στον τρόπο που διαμορφώνεται χρόνια, τώρα η ζωή στον τόπο μας.

Αγνοώντας τι πραγματικά συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο και έχοντας  σαν βοήθημα, για να καταλάβουμε , τα προχειρογραφήματα άσχετων κυρίων, νομίζουμε ότι κάπως έτσι γίνονται τα πράγματα αλλού. Έχουμε εγκατάλειψη της υπαίθρου και μεγάλη αστυφιλία. ‘Έτσι γίνεται παντού’. Έχουμε τεράστια διόγκωση των μη παραγωγικών, τριτογενών επαγγελμάτων, ΄Το ίδιο συμβαίνει και στις άλλες χώρες.’ Με τον τρόπο  αυτό μένουμε ήσυχοι και απλουστεύουμε τα προβλήματα [ στο κεφάλι μας], μια και στο κάτω- κάτω , όπως οι άλλοι έλυσαν τα προβλήματά τους, έτσι θα το κάνουμε και εμείς. Φυσικά τα πράγμα τα δεν είναι έτσι.

  Αστυφιλία είναι η αγάπη προς το ΄΄’άστυ’’, δηλαδή προς την πόλη. Είναι το φαινόμενο της έλξης και μετακίνησης των κατοίκων της υπαίθρου και της μόνιμης εγκατάστασης τους στις μεγάλες εμπορικές και βιομηχανικές πόλεις. Η αστυφιλία δεν έχει καμία σχέση με την περιστασιακή και για λόγους τουριστικούς ή επαγγελματικούς ολιγόχρονη επίσκεψη των μεγάλων αστικών κέντρων, αλλά πρόκειται για την οριστική εγκατάλειψη της υπαίθρου και την αναζήτηση καλύτερης τύχης στα μεγάλα αστικά κέντρα. Σημειώνουμε δε ότι το φαινόμενο της αστυφιλίας δεν παρατηρείται μονάχα στη σημερινή φάση του πολιτισμού, αλλά έλκει την καταγωγή του από την αρχαιότητα. Μερικές μάλιστα πόλεις , όπως η Κόρινθος – είναι γνωστή η ρήση των Αρχαίων ΄΄ ου παντός πλείν ες Κόρινθον ’’- και η Αθήνα αργότερα, είχαν καταστεί μεγάλα κοσμοπολίτικα κέντρα στα χρόνια της ακμής τους.

Είναι αναντίρρητη αλήθεια ότι το βασικότερο αίτιο της αστυφιλίας είναι η αντίθεση ανάμεσα στην πόλη και το χωριό. Οι συνθήκες εργασίας για τους αγρότες είναι απάνθρωπες και εξουθενωτικές, αφού πέραν των άλλων δεν γνωρίζουν και κανένα ωράριο εργασίας. Στο σημείο αυτό πρέπει να γίνει αναφορά και στην κυβερνητική αστοργία που επέτρεψε την εκμετάλλευση των αγροτών από κάθε λογής εμπόρους, μεσίτες, τοκογλύφους και εξαγωγείς των αγροτικών προϊόντων. Επιπλέον οι σύγχρονες πόλεις δεν αποτελούν μόνο τους τόπους που έχουν συγκεντρωθεί όλες οι υπηρεσίες και τα πλούτη κάθε χώρας, αλλά και τα κέντρα της πολιτικής, πνευματικής, κοινωνικής, καλλιτεχνικής και γενικότερα πολιτιστικής ζωής. Δικαιολογημένα  λοιπόν αποτελούν πόλους έλξης των αγροτικών πληθυσμών. Αν προστεθούν τώρα στα παραπάνω η εξάντληση των φυσικών πλουτοπαραγωγικών πηγών και κυρίως των εδαφών, η αχρήστευση ορισμένων επαγγελμάτων της υπαίθρου, λόγω της γενικότερης ανάπτυξης, συμπληρώνεται κάλλιστα ο πίνακας των αιτιών της αστυφιλίας.

Σχετικά τώρα με τα αποτελέσματα της αστυφιλίας μπορούμε με έμφαση να πούμε ότι απλώνονται και επιδρούν σε ολόκληρη τη ζωή μιας χώρας. Πρώτα-πρώτα η παρουσία τους είναι έκδηλη στην ίδια την ύπαιθρο που χαρακτηρίζεται από μια τρομακτική απογύμνωση από το έμψυχο δυναμικό της και μια βαθμιαία παύση του ρυθμού παραγωγής. Επίσης η υπερβολική  αύξηση του πληθυσμού των αστικών κέντρων προξενεί την αλλοίωση του δημογραφικού χάρτη της χώρας με την εμφάνιση δύσλυτων προβλημάτων. Η ηθική έκλυση, η πολιτική διαφθορά και ο παρασιτισμός δεν είναι άσχετα με την αστυφιλία. Οι νέοι κυρίως που μετέβησαν στις πόλεις με την ελπίδα μιας ανώτερης ζωής συνθλίβονται στις συμπληγάδες της φτώχειας, της μιζέριας και της απελπισίας. Εκεί οδηγούνται γρήγορα στην απογοήτευση και αναγκάζονται να προσγειωθούν ανώμαλα από τα σύννεφα που τους είχε ανεβάσει η ελπίδα για καλυτέρευση της θέσης τους, γιατί οι πόλεις όσο μαγνητίζουν όταν τις επισκέπτεται κανείς ως τουρίστας, άλλο τόσο απογοητεύουν , όταν κανείς αγωνίζεται να επιβιώσει μέσα σε αυτές. Η μόδα από την άλλη πλευρά, η βιτρίνα και η πρόκληση των πλουσίων, εκμαυλίζουν τους πιο ευάλωτους από τους νέους και έτσι γνωρίζει μια πρωτοφανή άνθηση το εμπόριο της ΄΄ λευκής σαρκός ΄΄ και των ναρκωτικών. Τέλος το φαινόμενο της πολιτικής και ιδεολογικής διάβρωσης δεν είναι ξένο επίσης προς το φαινόμενο της αστυφιλίας. Οι μάζες των ψηφοφόρων που μεταβαίνουν στις πόλεις ασκούν ποικιλότροπες πιέσεις στους πολιτικούς για την εξασφάλιση κάποιας θέσης στον κρατικό μηχανισμό. Εκβιάζουν, πιέζουν, απειλούν και υπόσχονται ΄΄ γην και ύδωρ ΄΄ αν διοριστούν κάπου.

Οι αρχαίοι έλεγαν ότι ΄΄ κάλλιον εστί το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν΄΄, άποψη που θα έπρεπε να έχει ιδιαίτερα προσεχθεί στην περίπτωση της αστυφιλίας. Εφόσον όμως δεν υπήρξε μέχρι σήμερα η πρόβλεψη και αφού η θεραπεία του κακού χρήζει άμεσης επέμβασης δεν θα ήταν άσκοπο να αναφέρουμε ορισμένα μέτρα θεραπείας του κακού έστω κι αν  λεχθούν ΄΄ εις ώτα μη ακουόντων΄΄. Είναι απαραίτητη λοιπόν μια όσο το δυνατό μεγαλύτερη οικονομική και διοικητική αποκέντρωση και μια ορθολογιστική οργάνωση της οικονομίας. Παράλληλα με την προστασία του μόχθου των αγροτών και η εξασφάλιση αγορών για τη διάθεση των προϊόντων τους, είναι αναγκαία η απαλλαγή τους από τους πολυπληθείς λυμεώνες του μόχθου και του ιδρώτα τους. Η υγεία, η παιδεία, οι συγκοινωνίες και η ψυχαγωγία των κατοίκων της υπαίθρου είναι επιβεβλημένο να αποτελέσουν αντικείμενο θερμού ενδιαφέροντος εκ μέρους της πολιτείας. Με άλλα λόγια καθίσταται αναγκαίο να ληφθούν γενναία μέτρα ώστε να πάψουν τα αστικά κέντρα να θεωρούνται ιδεατός τόπος ζωής και τα χωριά τόπος εξορίας, βασάνων και υποβαθμισμένης ζωής.

Νίκος Γιαννόπουλος
Φιλόλογος – Ειδικός στην Έκθεση –
Πτυχιούχος Κλασσικής Φιλολογίας –
Πανεπιστημίου Αθηνών

Όλη η επικαιρότητα