Αρθρογραφία

Black Friday: Η απόλυτη αλλοτρίωση του χρόνου μας

Ακούστε το άρθρο

Η αλλοτριωμένη στάση προς την κατανάλωση δεν υπάρχει μόνο στην απόκτηση και κατανάλωση από μέρους μας εμπορευμάτων, αλλά καθορίζει πολύ πέρα απ’ αυτό την απασχόληση κατά το χρόνο της ανάπαυσής μας.

Τι θα πρέπει να αναμένουμε; Αν ένας άνθρωπος εργάζεται χωρίς να σχετίζεται αληθινά μ’ αυτό που κάνει, αν αγοράζει και καταναλώνει εμπορεύματα με αφηρημένο και αλλοτριωμένο τρόπο, πώς είναι δυνατό να χρησιμοποιήσει το χρόνο ανάπαυσής του κατά τρόπο ενεργητικό και αξιόλογο; Εξακολουθεί να παραμένει πάντα ο παθητικός και αλλοτριωμένος καταναλωτής.

«Καταναλώνει» παιχνίδια, ταινίες κινηματογράφου, εφημερίδες και περιοδικά, βιβλία, διαλέξεις, φυσικές θέες, κοινωνικές συγκεντρώσεις, κατά τον ίδιο αλλοτριωμένο και αφηρημένο τρόπο που καταναλώνει τα εμπορεύματα που έχει αγοράσει. Δε συμμετέχει ενεργητικά και επιθυμεί να «προσλάβει» όλα όσα μπορεί να δεχτεί, και να έχει όσο το δυνατό περισσότερη ευχαρίστηση, κουλτούρα, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι ελεύθερος να απολαύσει την ανάπαυσή «του».

Η κατανάλωση του χρόνου ανάπαυσής του καθορίζεται από τη βιομηχανία, όπως καθορίζονται και τα εμπορεύματα που αγοράζει. Το γούστο του είναι προκαθορισμένο, επιθυμεί να δει και να ακούσει αυτό που υποτίθεται πως πρέπει να δει και να ακούσει. Η ψυχαγωγία είναι μια βιομηχανία, όπως και οι άλλες. Ο καταναλωτής ωθείται στο να αγοράσει διασκέδαση, όπως ωθείται στο να αγοράσει και κάθε προβαλλόμενο προϊόν. Η αξία της διασκέδασης καθορίζεται από την επιτυχία της στην αγορά, και όχι από κάτι που θα ήταν δυνατό να μετρηθεί με ανθρώπινους όρους.

Το πρόβλημα λοιπόν της ελευθερίας του ανθρώπου αποκτά στην εποχή μας ένα διαφορετικό περιεχόμενο σε σχέση με το παρελθόν. Παλαιόερα, η ελευθερία του ανθρώπου καταργούνταν από τον αυταρχισμό της εξουσίας. Σήμερα, που οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κατακτήσει τις πολιτικές ελευθερίες, ο αγώνας για την ελευθερία μεταφέρεται σε άλλο επίπεδο και συνδέεται με την αντίσταση στους μηχανισμούς ετεροκαθορισμού, τη συστηματική διαφήμιση και τον άκρατο καταναλωτισμό.

Στο πλαίσιο των κοινωνιών της υπεραφθονίας η κατανάλωση έγινε αυτοσκοπός και ο άνθρωπος πια δεν καταναλώνει για να ζει μα ζει για να καταναλώνει!

Όλη η επικαιρότητα