Ηλεία

Χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας: Ο Αλφειός απειλεί Πύργο, Επιτάλιο, Ζαχάρω, αρχαιολογικό χώρο Ολυμπίας

Ακούστε το άρθρο

Την κατάρτιση και δημοσιοποίηση των Χαρτών Επικινδυνότητας Πλημμύρας και των Χαρτών Κινδύνου Πλημμύρας για όλα τα Υδατικά Διαμερίσματα της Χώρας, μεταξύ των οποίων και η Ηλεία, ολοκλήρωσε η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ «Αξιολόγηση και Διαχείριση Κινδύνων Πλημμύρας». Οι Χάρτες Επικινδυνότητας Πλημμύρας έχουν συνταχθεί για τα τμήματα των ποταμών, ρεμάτων, χειμάρρων και λιμνών που περιλαμβάνονται στις Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμυρών (ΖΔΥΚΠ), όπως προέκυψαν από την Προκαταρκτική Αξιολόγηση.

Η ολοκλήρωση της κατάρτισής τους είναι ιδιαιτέρως σημαντική, δεδομένου ότι διερευνούν την πιθανότητα εμφάνισης πλημμύρας, σύμφωνα με τα ακόλουθα σενάρια:

  • πλημμύρες χαμηλής πιθανότητας υπέρβασης ή σενάρια ακραίων φαινόμενων (ενδεικτική περίοδος επαναφοράς πλημμύρας τα 1000 χρόνια, η ετήσια πιθανότητα εμφάνισης 1/1000 – Τ1000),
  • πλημμύρες μέσης πιθανότητας υπέρβασης (πιθανή περίοδος επανάληψης τα 100 χρόνια, η ετήσια πιθανότητα εμφάνισης 1/100 – Τ100),
  • πλημμύρες υψηλής πιθανότητας υπέρβασης, ανάλογα με την περίπτωση (δηλαδή συχνά πλημμυρικά φαινόμενα: ενδεικτική περίοδος επαναφοράς 50 χρόνια, 1/50 ετήσια πιθανότητα – Τ50).

Οι Χάρτες

Οι Χάρτες Επικινδυνότητας Πλημμύρας καταρτίζονται, όπου χρειάζεται και για άλλες αιτίες, όπως πλημμύρες από τη θάλασσα ή πλημμύρες από υπόγεια ύδατα. Στους χάρτες αυτούς απεικονίζεται η επιφάνεια κατάκλισης από το νερό, το μέγιστο βάθος νερού, η μέγιστη ταχύτητα ροής και πληροφορίες για τους χρόνους άφιξης και παραμονής του πλημμυρικού κύματος σε σημεία ενδιαφέροντος εντός των περιοχών που κατακλύζονται.

Οι Χάρτες Επικινδυνότητας Πλημμύρας και οι Χάρτες Κινδύνου Πλημμύρας έχουν αναρτηθεί στον ακόλουθο ειδικά διαμορφωμένο ιστότοπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας: http://floods.ypeka.gr/.

Στην Ηλεία

Ο Νομός Ηλείας, εντάσσεται, σύμφωνα με Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας στο Υδατικό Διαμέρισμα Δυτικής Πελοποννήσου (ΥΔ 01) το οποίο αποτελεί ένα από τα δεκατέσσερα υδατικά διαμερίσματα, στα οποία διαιρέθηκε ο ελληνικός χώρος με το Νόμο 1739/1987. Στο Υδατικό Διαμέρισμα της Δυτικής Πελοποννήσου περιλαμβάνονται δύο Λεκάνες Απορροής Ποταμού (ΛΑΠ) η μία από τις οποίες είναι η Λεκάνη Απορροής του ποταμού Αλφειού (GR29), που καταλαμβάνει το δυτικό τμήμα της Πελοποννήσου. Το μεγαλύτερο τμήμα της εκτείνεται στις Περιφερειακές Ενότητες Αρκαδίας και Ηλείας. Ο κύριος ποταμός της Λεκάνης είναι ο Αλφειός, του οποίου η υδρολογική λεκάνη έχει έκταση περίπου 3500 km2. Ο Αλφειός είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος (119.5km φυσική ροή και 7.5km εκτροπή) με κυριότερους παραπόταμούς του, τον Λάδωνα και τον Ερύμανθο.

Επίσης η Λεκάνη Απορροής των ποταμών Πάμισου – Νέδοντος – Νέδα (GR32), συνολικής έκτασης 3425 km2 καταλαμβάνει το νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου. Το μεγαλύτερο τμήμα της εκτείνεται στην Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας ενώ στο βόρειο μέρος της λεκάνης υπάρχει ένα τμήμα που ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας.

Οι Ζώνες Υψηλού Κινδύνου

Σύμφωνα με την μεθοδολογία της προκαταρκτικής αξιολόγησης, στο Υδατικό Διαμέρισμα της Δυτικής Πελοποννήσου ορίστηκαν 4 περιοχές που χαρακτηρίζονται ως ΖΔΥΚΠ, μία εκ των οποίων οι χαμηλές περιοχές π. Αλφειού και παράκτια ζώνη χειμάρρων από το ύψος της πόλης Κρέστενα μέχρι τα Φιλιατρά (περιοχές π. Νέδα, ρ. Καλού Νερού, ρ. Φιλιατρινό και λοιπών χειμάρρων).

Η Ζώνη Αλφειού

Το μεγαλύτερο αστικό κέντρο εντός της Ζώνης είναι η πόλη του Πύργου, η οποία όμως δεν θίγεται από την πλημμύρα χιλιετίας. Από άποψη πληθυσμιακού μεγέθους (> 1.000 κατοίκων) εντός της Πλημμυρικής Ζώνης Χιλιετίας (ΠΖΧ) βρίσκονται εξ’ ολοκλήρου τμήματα της δομημένης έκτασης των οικισμών της Ζαχάρως και του Επιταλίου. Οι λοιποί οικισμοί, τμήματα της δομημένης έκτασης των οποίων βρίσκονται εντός της ΠΖΧ είναι τα Λαστέικα, το Γιαννιτσοχώρι, τα Νέα Καλυβάκια, το Τραγανό, η Μοσχούλα, το Κάτω Στρέφι, η Λιναριά, το Πανόραμα, ο Παλάτας, τα Καβασιλάκια, η Νέα Δάφνη, το Θολό, το Καβούρι, η Κυανή Ακτή, ο Αγιαννάκης, το Λογγάκι και η Παραλία.

Εντός της ΠΖΧ βρίσκεται το Γενικό Νοσοκομείο Πύργου, το Κέντρο Υγείας της Ζαχάρως, 9 σχολικές μονάδες, το Διυλιστήριο Ερυμάνθου, καθώς και 1 υποσταθμός της ΔΕΗ. Τα θερμοκήπια καταλαμβάνουν έκταση της τάξης των 0,9 km2, περίπου, η έκταση των αγροτικών περιοχών με καλλιέργειες ανέρχεται στα 120 km2, ενώ εντοπίστηκαν 141 κτηνοτροφικές μονάδες.

Τμήματα του εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου, καθώς και της Σιδηροδρομικής Γραμμής Κατάκολο – Πύργος – Ολυμπία διέρχονται εντός της πλημμυρικής ζώνης χιλιετίας, ενώ εντοπίζεται και το αεροδρόμιο Επιταλίου, έκτασης 0,2 km2, εντός της πλημμυρικής ζώνη.

Επιπλέον, εντός της ζώνης απαντώνται οι ΕΕΛ Πύργου, Ζαχάρως, Αρχαίας Ολυμπίας και Κρεστένων. Τμήματα των ΕΖΔ του Δικτύου Natura 2000 «Θίνες και παραλιακό δάσος Ζαχάρως, Λίμνη Καϊάφα, Στροφυλιά, Κακόβατος» και «Θίνες Κυπαρισσίας (Νεοχώρι – Κυπαρισσία)» καλύπτονται από την πλημμυρική ζώνη χιλιετίας.

Επίσης, εντός της ζώνης πλημμύρας χιλιετίας βρίσκονται 7 κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, εκ των οποίων, ο Αρχαιολογικός χώρος αρχαίας Ολυμπίας που έχει ενταχθεί στον κατάλογο των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco και ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Σαλμώνης, που αποτελεί νεώτερο μνημείο.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος

Η Ζώνη που περιλαμβάνει τον Αλφειό, παρουσιάζει πολύ χαμηλό έως πολύ υψηλό κίνδυνο δυνητικών επιπτώσεων. Το μεγαλύτερο κίνδυνο δυνητικών επιπτώσεων παρουσιάζουν οι περιοχές γύρω από τον Πύργο και τη Ζαχάρω, λόγω μεγάλης συγκέντρωσης δραστηριοτήτων στις περιοχές αυτές. Η περιοχή στην οποία εκτείνεται ο Αρχαιολογικός χώρος αρχαίας Ολυμπίας παρουσιάζει υψηλό κίνδυνο δυνητικών επιπτώσεων.

Τον μεγαλύτερο κίνδυνο από την συνολική αξιολόγηση πλημμύρας σύμφωνα με το Σχέδιο, εμφανίζει η Ζώνη του Αλφειού που εντάσσεται στην 2η θέση της κατάταξης του Σχεδίου με την 1η θέση να καταλαμβάνει η Πεδινή περιοχή ρεμάτων Καλαμάτας – Μεσσήνης και αυτό, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης δραστηριοτήτων αλλά και λόγω των δυσμενών υδραυλικών μεγεθών της πλημμύρας.

Συγκεκριμένα οι μεγαλύτερες επιπτώσεις πλημμύρας εμφανίζονται στην περιοχή του Πύργου, Επιταλίου και Αλφειούσας καθώς και στο παραλιακό μέτωπο (εκβολές Αλφειού). Οι μεγάλες επιπτώσεις εντοπίζονται σε περιοχές με μεγάλη συγκέντρωση δραστηριοτήτων αλλά και σε περιοχές που τα υδραυλικά μεγέθη της πλημμύρας είναι πολύ σημαντικά. Επίσης σημαντικές επιπτώσεις θα έχει και ο αρχαιολογικός χώρος της αρχαίας Ολυμπίας ιδιαίτερα κατά την πλημμύρα για Τ=1000 έτη. Τέλος η αξιολόγηση των επιπτώσεων πλημμύρας από ανύψωση μέσης στάθμης της θάλασσας κυμαίνεται από πολύ χαμηλή έως υψηλή.

Όλη η επικαιρότητα