«Δεν ξεχνάμε ποτέ…» – Οδοιπορικό της εφ. «Πατρίς» στις πυρόπληκτες περιοχές του δήμου Ανδρίτσαινας – Κρεστένων

Τραγικές και εφιαλτικές εικόνες έρχονται και πάλι στη μνήμη των κατοίκων της Ηλείας, που δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσουν την πύρινη μανία του 2007, που κατέκαψε το νόμο και άφησε πίσω της δεκάδες νεκρούς και τραυματίες, τεράστιες καμένες εκτάσεις, με παρθένο δάσος & καλλιέργειες, χιλιάδες νεκρά ζώα και φυσικά έκανε στάχτη δεκάδες σπίτια και οχήματα.

Αυτές οι μνήμες, όσο ζουν οι πολίτες του νομού δεν θα τις ξεχάσουν ποτέ και πάντα θα εύχονται να μην ξανασυμβούν, να μην κλάψουν πάλι γονείς τα παιδιά τους και τα παιδιά τους γονείς τους.

Από το ρεπορτάζ που έκανε η εφημερίδα Πατρίς σε ορισμένες από τις πυρόπληκτες περιοχές του δήμου Ανδρίτσαινας – Κρεστένων και συγκεκριμένα από τον Γρύλο,τ ο Γραίκα και την Πλατιάνα, φάνηκε ότι η φύση έχει κάνει το θαύμα της και έχει αποκαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τα καμένα δάση, ενω νέα ελαιόδεντρα έχουν πάρει τη θέση του καμένων και φυσικά έχουν αποκατασταθεί όλα τα σπίτια τα οποία κάηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές.

Μέσα στη μαυρίλα από την καταστροφική πυρκαγιά του 2007 στο δήμο Ανδρίτσαινας-Κρεστένων, φυσικά υπάρχει και η ικανοποίηση ότι δεν χάθηκε καμία ανθρώπινη ζωή, ίσως λόγω του ότι οι κάτοικοι έμαθαν για την τραγωδία στην Αρτέμιδα και στη Μάκιστο του γειτονικού δήμου Ζαχάρως και έλαβαν τα μέτρα τους, έτσι ώστε να απομακρύνουν ηλικιωμένους και παιδιά από τα χωριά, έτσι ώστε και αυτοί να μη θρηνήσουν θύματα από την πύρινη λαίλαπα που πέρασε μέσα από τις κοινότητες τους. Γιατί τα σπίτια και οι περιουσίες φτιάχνονται και πάλι. Οι ανθρώπινες ζωές όμως δεν γυρίζουν ποτέ πίσω…

Τι δηλώνουν οι κάτοικοι των πυρόπληκτων κοινοτήτων

Αντώνης Νικολακόπουλος Γρύλος

«Απ’ ότι θυμάμαι, το 2007 είχε καεί όλη η περιφέρεια μας, είχε κινδυνεύσει το χωριό, ενώ το τελευταίο βράδυ δεν είχαμε ούτε ρεύμα για να αντλήσουμε νερό. Άλλοι είχανε φύγει από το χωριό και άλλοι κάθισαν για να βοηθήσουν στην κατάσβεση της φωτιάς. Ήταν μία μεγάλη καταστροφή, κάηκαν τα πάντα και είναι ευτύχημα πως γλιτώσαμε τα σπίτια. Ευτυχώς που είχαμε και ένα βυτίο από την Αθήνα και μας βοήθησε και αυτό να σβήσουμε τη φωτιά, ειδάλλως θα καιγόμαστε. Το ευτύχημα ήταν ότι δεν είχαμε θύματα. Ήταν εφιαλτικές οι ώρες που ζήσαμε. Εγώ είχα τρία μοτέρ στο πηγάδι και καθόμουν μήπως μπορέσω και βοηθήσω όσο το δυνατόν περισσότερο στην κατάσβεση της φωτιάς. Ακόμα και τώρα βλέπω φωτιά και τρέμω».

Μαρία Κόλλια Γρύλος

«Αυτό που θυμάμαι ήταν ότι υπήρξε πολλή φασαρία, μεγάλο κακό και όλος ο κόσμος ήταν φοβισμένος. Η φωτιά έκανε πολλές ζημιές, όχι μέσα στο χωριό, αλλά γύρω-γύρω. Κάηκαν όλα τα δάση γύρω από το χωριό και από ευτύχημα η φωτιά δεν μπήκε μέσα. Όλο το χωριό ήταν σε πανικό και αυτές τις μνήμες δεν πρόκειται να τις ξεχάσουμε ποτέ. Αλίμονο αν μπορούν να ξεχαστούν όλα αυτά που περάσαμε το 2007. Και δυστυχώς από τότε δεν είχε αλλάξει κάτι στο χωριό. Απολύτως τίποτα. Φυλάνε στο φυλάκιο, αλλά τι να το κάνεις;».

Γιώργος Θεοδωρακόπουλος πρόεδρος κοινότητας Γραίκα

«Είμαι και πρόεδρος του δασικού συνεταιρισμού του Γραίκα και φυσικά έχω μεγάλη αγάπη για το δασικό πλούτο της περιοχής. Στις φωτιές του 2007 ήμουν εδώ στο χωριό. Δεν απομακρυνθήκαμε καθόλου, περίπου 4-5 άτομα. Γιατί τότε έγινε εκκένωση του χωριού. Και θα σας πω κάτι που αξίζει να καταγραφεί. Παρακάλεσα την μακαρίτισσα σήμερα μάνα μου, να φύγει και αυτή μου είπε “πού να πάω παιδάκι μου, εγώ θέλω να πεθάνω εδώ στον τόπο μου”. Και την έβαλα σε ένα γειτονικό σπίτι για να μην έχει κάποιο πρόβλημα. Κάποια στιγμή άνοιξε το παράθυρο και της λέω “τι κάνεις εκεί μητέρα; Δεν σου είπα να μην ανοίξεις τα παράθυρα, για να μην μπει η κάπνα μέσα;” Και αυτή μου λέει, “παιδάκι μου, άνοιξα τα παράθυρα για να πάρω λίγο αέρα”. “Τι αέρα να πάρεις» τις λέω τότε εγώ, αφού από τη φωτιά ήταν μία πύρινη κόλαση. Δεν έβλεπες στα δύο μέτρα από την κάπνα. Σώσαμε κάποια σπίτια με το λάστιχο, με το νερό. Συνεργαστήκαμε τότε με την κοινοτική αρχή, ανοίξαμε τα νερά και ότι μπορούσαμε να περισώσουμε, το σώσαμε. Βέβαια δεν μπορούσαμε να καταφέρουμε πολλά πράγματα, κάτω από τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε. Βλέπετε και σήμερα, ότι παρότι έχει τελειοποιηθεί το σύστημα δεν καταφέρνουν πολλά πράγματα. Γενικά είχαμε πολλές καταστροφές στο χωριό. Εμείς εδώ στο χωριό είμαστε ιδιοκτήτες μιας δασικής έκτασης, περίπου 15.000 στρέμματα. Την οποία την είχαμε αγοράσει τότε από τους προηγούμενους ιδιοκτήτες. Δυστυχώς αυτή η πηγή ζωής για μας κατά 90% καταστράφηκε το 2007. Είχα εκφράσει την ευχή και την επιθυμία να ζήσω, έτσι ώστε να δω αυτό το δάσος να αναγεννηθεί. Επίσης έχουν αποκατασταθεί και οι καλλιέργειες που καταστράφηκαν από τις φωτιές, υπάρχει και εκεί μία αναγέννηση μπορούμε να πούμε. Και αυτή τη στιγμή σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό, το δάσος έχει αποκατασταθεί. Όσον αφορά το κράτος, όσο μπορούσε να συμπαρασταθεί το έκανε. Αλλά όλες οι καταστροφές που έγιναν δεν αποζημιώθηκαν. Θα ήθελα να κλείσω με μια αναφορά στον σεβασμιότατο Μητροπολίτη μας που διαχειρίστηκε την ανθρωπιστική βοήθεια, αφού ήταν ο πιο συνεπής. Κατέγραψε ότι του παραδόθηκε, πού κατευθύνθηκε το κάθε τι και αναγνωρίζω απεριόριστα τη συνέπεια των πράξεών του Σεβασμιότατου».

Δήμητρα Νίνου Γραικα

«Θυμάμαι την κινητοποίηση που υπήρξε τότε στην φωτιά, όπου ο γιος μου και ο εγγονός μου βοήθησαν στην κατάσβεση της. Κάηκαν τα πάντα τότε. Πήγα μάλιστα να βρω τα παιδιά μου γιατί δεν μπορούσα να τα δω μέσα στον καπνό και μου είπαν “μητέρα φύγε, γιατί θα φύγουμε και εμείς”. Η φωτιά με έφερε κυνηγώντας στο σπίτι. Τα αεροπλάνα πέρναγαν από πάνω, υπήρχε όμως πολύ μεγάλος μαύρος καπνός και δεν μπορούσαν να ρίξουν νερό. Κάηκε το διπλανό μας σπίτι, καθώς και πολλά ακόμα σπίτια. Ευτυχώς που περάσανε τα παιδιά τα νέα κάτω από τη φωτιά και προλάβανε να μην καούν και τα σπίτια της αγοράς. Ευτυχώς τώρα τα σπίτια έχουν φτιαχτεί, ενώ έχει αλλάξει και το φυσικό περιβάλλον, το οποίο έχει αναγεννηθεί. Τώρα το δάσος μας είναι και πάλι πυκνό και καλό και φοβόμαστε το μοιραίο. Είχαμε και έχουμε καλό δάσος και φοβόμαστε μην μας το ξανά κάψουνε».

Ευάγγελος Λαμπρόπουλος πρώην πρόεδρος της κοινότητας Πλατιάνα

«Ήταν μία εφιαλτική ημέρα, παρουσιάστηκε το απόγευμα της Παρασκευής η φωτιά απέναντι στην Αρκαδία και το Σάββατο το μεσημέρι είχε φτάσει εδώ. Μάλιστα δίπλα σε μας έκαψε και ένα σπίτι. Είδαμε πράσινους Αγγέλους. Μετά η πολιτεία ήρθε και έδωσε στον καθένα ένα χαρτζιλίκι και κάπως ο κόσμος μπόρεσε να κυκλοφορήσει. Τις προάλλες που είδαμε αυτόν τον πανικό που έγινε στα Ολύμπια, αν τρυπούσες τη φλέβα, αίμα δεν θα έβγαζες. Από τη στεναχώρια μας λέγαμε “άντε να μας έρθει και πάλι αυτή η μέρα”. Το ευτύχημα είναι ότι μπορεί να κάηκαν πολλές περιουσίες και λιοστάσια, αλλά κάηκε μόνο ένα σπίτι. Τα περισσότερα όμως από αυτά που καταστράφηκαν έχουν αποκατασταθεί. Μακάρι να μη μας βρει άλλο κακό».

Γεώργιος Λαμπρόπουλος Πλατιάνα

«Αυτό το πράγμα δεν το είχαμε ξαναζήσει ποτέ. Ήταν μία κατάσταση πρωτόγνωρη για μας και λες και ήμασταν στο διάστημα. Παντού μαύρα δέντρα βλέπαμε. Δεν έβλεπες πουθενά πράσινο. Το ευτύχημα είναι ότι κάηκε μόνο ένα σπίτι στο χωριό, αλλά τα γύρω-γύρω. Υπήρξε ένας πραγματικός πανικός από τους ανθρώπους για να σώσουν τα σπίτια τους. Οι μεγάλες καταστροφές ήταν στις ελιές και στο δάσος που μας παρέχει το οξυγόνο».

Γιώργος Ζαχαρόπουλος Πλατιάνα

«Αυτό που θέλω να πω είναι το εξής. Το 2007 να μην το ξαναζήσει κανείς άνθρωπος. Τότε στη φωτιά κάηκαν για ένα βυτίο νερό. Αν υπήρχε αυτό το βυτίο και ερχόταν πάνω από την Ανδρίτσαινα, εμείς δεν θα παθαίναμε αυτή τη ζημιά που πάθαμε».

Γιάννης Νικολόπουλος Πλατιάνα

«Εγώ ήμουν στην Αθήνα εκείνη την εποχή, αλλά έμαθα από τους συγχωριανούς μου ότι είχανε φύγει από το χωριό για να μην καούν. Φοβήθηκε ο κόσμος. Εγώ είχα πολύ μεγάλη ζημιά στην περιουσία μου, αφού κάηκαν τα πάντα. Όταν ήρθα 20 μέρες μετά από τη φωτιά, από την κάπνα που υπήρχε ακόμη, δεν μπορούσες να αναπνεύσεις. Ευτυχώς οι ελιές που κάηκαν μετά από 5-6 χρόνια και πάλι άνθισαν και έχει περιοριστεί κάπως η ζημιά».

Σάκης Μπαλιούκος δήμαρχος Ανδρίτσαινας – Κρεστένων

«Είναι μία μαύρη περίοδος, που σημάδεψε την περιοχή μας, σημάδεψε τις ψυχές μας»

Ο δήμαρχος Ανδρίτσαινας – Κρεστένων Σάκης Μπαλιούκος μας τόνισε ότι τα γεγονότα των φονικών πυρκαγιών του 2007, είναι από αυτά τα οποία προσπαθείς να τα διώξεις από το μυαλό σου. Δεν είναι κάτι το οποίο μπορείς να το νοσταλγήσεις. Είναι μία μαύρη περίοδος η οποία σημάδεψε την περιοχή και μάλιστα χάθηκαν γνωστοί άνθρωποι, αδελφικοί φίλοι, ολόκληρες οικογένειες.

Ο κος Μπαλιούκος αφού τόνισε ότι φοβάται ότι μποροεί να ξαναζήσουμε αυτά τα τραγικά γεγονότα, αφού οι καιρικές συνθήκες που βιώνουμε είναι περίπου ίδιες με τότε, ενώ και η νοοτροπία κάποιων παραμένει ίδια, ζήτησε από όλους να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να κάνουν ότι είναι δυνατόν για να προστατεύσουν το δάσος, αλλά και τις περιουσίες των συνανθρώπους τους.

«Ξέρετε είναι από τα γεγονότα που προσπαθείς να τα διώξεις από το μυαλό σου. Δεν είναι κάτι το οποίο μπορείς να το νοσταλγείς. Είναι μία μαύρη περίοδος, η οποία σημάδεψε την περιοχή μας, σημάδεψε τις ψυχές μας, χάσαμε ανθρώπους, φίλους, αγαπημένους. Ο αντιδήμαρχος που χάθηκε, ήταν φιλικό πρόσωπο και στο δήμο και σε μένα, όπως και η οικογένειά του, αλλά και οι άνθρωποι που χάθηκαν στην Αρτέμιδα. Ήταν μία δύσκολη περίοδος και να ξέρετε ότι δεν απέχουμε πολύ από εκείνο το γεγονός. Και τώρα αν δεν βρέξει οι καιρικές συνθήκες που βιώνουμε, είναι περίπου οι ίδιες με τότε. Και η νοοτροπία μας παραμένει η ίδια. Ως προς το καταστροφικό σκέλος. Υπάρχουν άνθρωποι που ακόμη βάζουν φωτιές, αφού δεν εξηγούνται όλα αυτά τα οποία συμβαίνουν στη χώρα. Δεν μπορεί σε ένα μέτωπο που είναι στρατευμένοι η πολιτεία και οι εθελοντές, η αυτοδιοίκηση, ο κρατικός μηχανισμός όλος, να ξεπετάγεται στα νώτα τους άλλη φωτιά, μετά δίπλα, παραδίπλα κλπ. Όλα αυτά υπάρχουν ακόμα και δεν τα έχουμε πολεμήσει. Είμαι πολύ φοβισμένος για το επόμενο διάστημα, ένα απλό περιστατικό θέλει, μία αμέλεια για να ζήσουμε και πάλι εκείνη τη μαύρη περίοδο. Εύχομαι να μην τη ζήσουμε και να μην έχουμε τόσα θύματα. Από ότι είδαμε από τις τελευταίες φωτιές, ο κόσμος πειθαρχεί και απομακρύνεται. Τουλάχιστον γλιτώνουμε τους ανθρώπους και χάνουμε τον τεράστιο πλούτο της χώρας μας, δηλαδή χάνουμε το περιβάλλον μας.  Και αύριο – μεθαύριο που θα αρχίσει η άλλη όψη του καιρού, δηλαδή οι βροχές, οι καταιγίδες, θα παραπονιόμαστε ότι είναι λίγα τα έργα και δεν έγινε εκείνο και το άλλο.  Όλα δεν μπορείς να τα κάνεις. Παίρνεις ένα ρίσκο. Αν είσαι τυχερός  και στοχεύσεις εκεί που πρέπει, θα προλάβεις την κακοκαιρία».

«Τα χρήματα που μας δίνει η πολιτεία να πιάνουν τόπο»

Για το αν θα πρέπει η πολιτεία να ενισχύσει τις πιστώσεις για την πυροπροστασία ο κος Μπαλιούκος τόνισε σχετικά.

«Πρέπει πρώτα να ορίσουμε τι είναι αυτό το οποίο πρέπει να κάνουμε. Ποιο είναι το σωστό; Να κόψουμε τον πρώτο όροφο σε ένα δάσος; Γιατί το κάναμε αυτό και βρεθήκαμε κατηγορούμενοι. Έχει η πολιτεία να δώσει περισσότερες πιστώσεις; Αν έχει θα τις δώσει. Θα πιάσουν τόπο αυτά τα χρήματα. Αλλά έχω πει πολλές φορές, ότι δεν πρέπει όλοι εμείς που διαχειριζόμαστε δημόσιο χρήμα να ζητούμε άλλοθι. Δεν πρέπει να λέμε, δεν είχαμε λεφτά, για αυτό καήκαμε, τα πράγματα δεν πήγαν καλά. Η χώρα δεν έχει την απεριόριστη δυνατότητα να δίνει χρήματα. Αυτά τα λίγα που μας δίνει θα πρέπει εμείς να δείξουμε ότι έπιασαν τόπο. Πρέπει να έχουμε και κάποιο κριτήριο, μιας εύστοχης παρέμβασης για να βοηθήσουμε τον κόσμο. Θεωρώ ότι δεν θα υπάρξει αυτή η στιγμή που η αυτοδιοίκηση στην περιφέρεια, θα έχει απεριόριστους πόρους, να τα λύσουμε όλα για να κοιμόμαστε ήσυχοι. Αυτή η προσπάθεια πάντα θα πρέπει να έχει την προσοχή όλων, την συνεισφορά και τη συμμετοχή όλων μας και φυσικά θέλει και τη συμμετοχή της πολιτείας με την έννοια των πόρων. Δεν θα τα έχουμε ποτέ όλα. Προσοχή θέλει και ο κόσμος να συνειδητοποιήσει ότι πλέον οι καιρικές συνθήκες, αυτό που λέμε κλιματική αλλαγή, μας έχουν οδηγήσει να κινδυνεύουμε ανά πάσα στιγμή. Βλέπουμε να υπάρχουν σπίτια μέσα στα πεύκα. Σε ένα γεγονός σαν αυτό που είδαμε όλοι, δεν γλιτώνουν αυτά τα σπίτια. Όσα χρήματα και να έχεις, όσο προσωπικό και να έχεις. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσει και θεσμικά το τοπίο, δηλαδή να μην πηγαίνει ο άλλος να κόψει ένα δέντρο και να βρίσκει μετά τον μπελά του. Θα πρέπει να γίνει ένας νόμος για να μην έχουμε πλέον ταλαιπωρία, να μην πηγαίνουμε στην Αποκεντρωμένη και σε διευθύνσεις δασών για αυτά τα απλά πράγματα. Βεβαίως θα πρέπει να υπάρχει ένα μέτρο, γιατί αν δεν υπήρχε αυτό ίσως να ήμασταν κρανίου τόπος. Γιατί ως άνθρωποι πάντα υπερβάλλουμε και πάντα ξεφεύγουμε».

«Περιμένουμε να ανάψουμε ένα κερί»

Τελειώνοντας την αναφορά του στις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 ο δήμαρχος Ανδρίτσαινας-Κρεστένων πρόσθεσε.

«Περιμένουμε στις 24 του μήνα να ανάψουμε ένα κερί, να θυμηθούμε εκείνες τις δύσκολες ημέρες και να κάνει ο καθένας την αυτοκριτική του. Πόσο συνέβαλε σε εκείνη την καταστροφή, ή πόσο προσπάθησε να αποτρέψει εκείνο το κακό που έγινε τότε. Θα είναι μία μέρα περίσκεψης, για μας για το δήμο μας, επειδή είμαστε οι άμεσοι, αφού μετά το κακό που έγινε, πέρασε σε εμάς. Το ζήσαμε όλο αυτό από κοντά και το ζήσαμε με τρόμο όταν ερχότανε, γιατί είχαμε μάθει για το κακό που είχε συμβεί εκεί. Και ίσως αυτός να ήταν ο κύριος λόγος που η περιοχή μας δεν είχε νεκρούς. Γιατί είχε συμβεί αυτό και όλοι βλέπανε ότι οι φωτιές καίνε ανθρώπους. Γιατί μέχρι τότε δεν είχαμε τέτοια παραδείγματα. Εκεί αρχίσαμε όλοι να φιλάμε τον υπερήλικα, την έγκυο, το μικρό παιδάκι, να τους ασφαλίζουμε κάπου, για να γυρίσουμε μετά στο μέτωπο και να συμβάλουμε στην κατάσβεση της φωτιάς».