Αφιερώματα

Δολοφονία Floyd: “Δεν μπορώ να αναπνεύσω” θα πει “η ζωή μου μετράει”

Ακούστε το άρθρο

Oι δολοφονίες Αφροαμερικανών, όπως ο Floyd, από την αμερικανική αστυνομία δεν είναι ούτε μυθοπλασία ούτε ένα μακρινό παρελθόν..

Έχετε σίγουρα δει διάφορους τύπους -ιδίως στην Αμερική- που βγαίνουν και παραπονιούνται. Και ξαναπαραπονιούνται. Και δεν σταματάνε να παραπονιούνται. Συνήθως αυτοί οι τύποι είναι λευκοί. Είναι μεσήλικες. Πολύ πιθανόν δεν είχαν παρτίδες με την αστυνομία γιατί μεγάλωσαν σε κάποια μεσοαστικά προάστια σε κάποια από τις πολιτείες των ΗΠΑ.

Γιατί δεν χρειάστηκε ποτέ ρε παιδί μου να βγουν στην παρανομία για να επιβιώσουν. Αυτοί οι άνθρωπο δηλώνουν δεξιά και αριστερά ότι δεν μπορούν άλλο τη διανοητική τυραννία της πολιτικής ορθότητας. Δεν μπορούν την μπαναλιτέ του λόγου για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κούρασε τόσες δεκαετίες. Θέλουν κάτι φρέσκο. Πνίγονται.

“Σε παρακαλώ, σε παρακαλώ, παρακαλώ, δεν μπορώ να αναπνεύσω. Το στομάχι μου πονάει, ο λαιμός μου πονάει. Σε παρακαλώ, σε παρακαλώ. Δεν μπορώ να αναπνεύσω”. Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια του George Floyd, ενός 46χρονου Αφρο-αμερικανού που ήταν υπάλληλος σε ένα εστιατόριο στη Μinneapolis. Τα λόγια του ακόυγονταν όλο και πιο επιτακτικά τη στιγμή που ένας αστυνομικός τον έχει στον έδαφος και πατάει με το γόνατό του στον λαιμό του. Όσο βλέπουμε το συγκλονιστικό βίντεο, ο αστυνομικός κάθεται με τα χέρια στις τσέπες. Παντελώς ανέκφραστος. Με τα γυαλιά στο μέτωπο σαν να πηγαίνει για καφέ στη Γλυφάδα. Είμαι σίγουρος ότι κάτι είχε και αυτός να πει για τα δικαιώματα και όλες αυτές τις αηδίες που τον εμποδίζουν να κάνει τη δουλειά του.

Ένα κράτος προστάτης-δολοφόνος

Ο George Floyd δεν τα κατάφερε. Έγινε ακόμα ένα στατιστικό σε μια πραγματικά μεγάλη λίστα με ανθρώπους που έχασαν εντελώς άδικα και αναίτια τη ζωή τους στα χέρια του εκπροσώπου του κράτους-προστάτη. Για ακόμα μια φορά πολίτες σε όλη τη χώρα αντιδρούν. Μια αντίδραση που δεν έρχεται όμως ως σοκ. Περισσότερο έρχεται από μια ακόμα απόγνωση για τον τρόπο με τον οποίο δρα η αστυνομία στις ΗΠΑ. Με μια πρωτοφανή για σύγχρονο κράτος ασυλία σε δολοφονίες πολιτών.

Στις 17 Ιουλίου 2014 ο Eric Garner είχε συλληφθεί και ακινητοποιηθεί με μια παρόμοια κίνηση. Και πάλι από λευκούς αστυνομικούς. Κατά έναν τραγικό τρόπο και ο ίδιος φώναζε τις ίδιες απλές λέξεις. “Ι Can’t Breathe”. Τελικά δεν τα κατάφερε ούτε εκείνος. Ο αστυνομικός Daniel Pantaleo πέρασε από δίκη με την κατηγορία της δολοφονίας. Δεν φυλακίστηκε. Η μόνη ποινή που υπέστη ήταν πειθαρχικού τύπου. Για τη δολοφονία ενός πολίτη απλώς απολύθηκε. Μάλιστα, η απόφαση επικυρώθηκε 5 χρόνια μετά τον θάνατο του Garner. Το ‘I Can’t Breathe’ έγινε σύνθημα. Σύμβολο της αστυνομικής βίας που κατά βάση έχει ρατσιστικά κίνητρα και στοχεύει Αφροαμερικανούς.

Και βεβαίως αυτές οι δολοφονίες δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά. Κανένα κράτος δεν δολοφονεί ξαφνικά, χωρίς να υπάρχουν και άλλα περιστατικά βίας και αυθαιρεσίας. Πίσω από κάθε δολοφονία κρύβονται εκατοντάδες ή και χιλιάδες άλλα περιστατικά. Ξυλοδαρμοί, φύτεμα στοιχείων, άδικες κατηγορίες, τραμπουκισμοί. Και φυσικά συγκάλυψη.

Ο Derek Chauvin

Αυτό που είναι ίσως το πιο σοκαριστικό στο βίντεο που είδαμε ήταν το πόσο ψύχραιμοι ήταν οι αστυνομικοί. Τόσο ο  Derek Chauvin, ο άνθρωπος που πατούσε με το γόνατό του τον Floyd, όσο και ο Tou Thao. Eιδικά ο πρώτος κοιτάει με ένα αυτάρεσκο βλέμμα προς την κάμερα. Βιώνει τη νίκη του με όλο του το είναι. Εκείνος, έχοντας πίσω του το ισχυρότερο κράτος του πλανήτη, πατάει τον αδύναμο. O Floyd τον παρακαλάει για τη ζωή του. Ο Chauvin ίσως να τη βρίσκει ακόμα περισσότερο. Να βιώνει μέσα του ότι ο ίδιος γιγαντώνεται μέσα από τα παρακάλια. Ίσως εκείνη τη στιγμή να νιώθει ο ισχυρότερος όλων. Ίσως να ήταν η δική του στιγμή να φωνάξει ‘I’m the King of the World’.

Ο George Floyd πέθανε. Δεν έχω ιδέα τι πέρασε από το μυαλό του Chauvin. Πιθανολογώ ήρθε η στιγμή της συνειδητοποίησης μετά την απόλυτη ηδονή. Ίσως ένα τρομερό άγχος για το πώς θα σώσει το τομάρι του. Αυτό το ‘King of the World’ του ήταν απλά μια φαντασίωση. Ο Chauvin ξαναμπήκε στο σώμα του. Κι όμως δεν είναι ούτε τέρας ούτε κτήνος ούτε τίποτα τέτοιο. Κάτι τέτοιο θα τον έβαζε αμέσως σε ένα καθεστώς εξαίρεσης.

Δεν είναι εξαίρεση. Είναι μέρος ενός τεράστιου μηχανισμού, ενός κράτους που παρότι στη συνθηματολογία του δίνει σημασία σε κάθε ζωή των πολιτών του, τελικά αδιαφορεί παντελώς γι’αυτούς. Ο θεσμοποιημένος ρατσισμός είναι έχει ακόμα γερές ρίζες που φτάνουν στα βάθη του. Καμιά φορά, στο περιθώριο των διακηρύξεων για ισότητα και ελευθερία, κάποιες από αυτές τις ρίζες μακραίνουν και σκοτώνουν ανθρώπινες ζωές. Ανθρώπινες ζωές όπως και του George Floyd.

“Δεν μπορώ να αναπνεύσω”

Το σύνθημα του κινήματος είναι απλό: “Black Lives Matter”. O τρόπος που δολοφονήθηκε ο George Floyd ήταν η απόλυτη απόδειξη του πόσο επιτακτικό είναι αυτό το σύνθημα. Γιατί η ιστορία του Floyd ήταν μια ιστορία συνδεδεμένη με το χρώμα του δέρματός του. Περπάταγε και εκλαμβανόταν ως απειλή. Ως απειλή για τον white trash συνάδελφό του που τον είδε ως ανταγωνιστή για τη δουλειά του. Ως απειλή για τον λευκό του γείτονα που κάθε φορά που τον κοίταγε πρόσεχε το πορτοφόλι του. Τελικά ως απειλή για τον Chauvin που τον ακινητοποίησε, πρώτα ως “άμυνα” και μετά ως ηδονή.

Κι όμως, για ακόμα μια φορά. Αυτός που αντιμετωπιζόταν ως απειλή κατέληξε να είναι ο δολοφονημένος. Πραγματικά πνιγμένος από ένα αστυνομικό όργανο. Αυτόν που εκλαμβάνεται ως προστάτης. Αφού πρώτα η ζωή του ίδιου είχε βιωθεί ως απειλή για το ισχυρότερο κράτος του κόσμου. Και ως απειλή έχανε σιγά-σιγά τη σημασία της και ξεθώριαζε.

Αυτό το ‘δεν μπορώ να αναπνεύσω’ την ώρα που ειπώθηκε δεν ήταν σύνθημα. Ήταν μια από τις τελευταίες προσπάθειες του Floyd να απευθυνθεί στον εκπρόσωπο του κράτους που τον πατούσε στον λαιμό. Μια ψευδαίσθηση ότι αν εκείνος τον άκουγε, θα σηκωνόταν από πάνω του. Τελικά ήταν μια τελευταία φωνή για να αποδείξει τη σημασία της ίδιας της ζωής του. “Δεν μπορώ να αναπνεύσω” θα πει “η ζωή μου φεύγει”. Το να το ακούς και να μην σηκώνεσαι θα πει “η ζωή σου για μένα δεν μετράει”.

VIA

Όλη η επικαιρότητα