Η επιστήμη – Πολύτιμο αγαθό και τεράστια δύναμη

Επιστήμη είναι ένα σύνολο ομοειδών γνώσεων ενωμένων σε οργανικό σύστημα, με τις οποίες ο άνθρωπος προσπαθεί να βρει την αιτία των γεγονότων και των φαινομένων της φύσης και της ζωής, να ξεχωρίσει την αλήθεια από το ψέμα και την πραγματικότητα από την πλάνη. Είναι ένα σύνολο γνώσεων που αναφέρονται σε κάποιο χώρο του επιστητού και η μεθοδική έρευνα των φαινομένων που έχουν σχέση με αυτόν. Σημειώνουμε ότι η πραγματική επιστήμη δεν είναι παρά ένα σύνολο από αλήθειες, η επιστημονική δε αλήθεια, κατά τον Αριστοτέλη, είναι γενική, γιατί δεν υπάρχει επιστήμη που να πραγματεύεται για τα πράγματα χωριστά. Η επιστήμη δεν αποβλέπει στην απλή γνώση κάθε πράγματος, αλλά τείνει στη λογική εξήγηση των πραγμάτων, δηλαδή στην αποκάλυψη της αλληλουχίας που υπάρχει μεταξύ τους, μέσα στο χώρο και το χρόνο, που βασίζεται στην ιδέα ότι τα πάντα ρυθμίζονται με νόμους γενικούς και ενιαίους. Επιπλέον σκοπός και βασική επιδίωξη της επιστήμης πρέπει να γίνει η απαλλαγή του ανθρώπου από τα δεσμά της αναγκαιότητας, η απολύτρωση από τις οδύνες και τα άγχη της σύγχρονης ζωής και όχι η χρησιμοποίησή της για την υποταγή των μαζών στα συμφέροντα μεμονωμένων ατόμων. Η ιατρική για παράδειγμα, πρέπει να ελαφρύνει τον πόνο όλων των ανθρώπων αδιάκριτα και όχι μόνο των προνομιούχων που μπορούν να ικανοποιούν πλουσιοπάροχα τις χρησιμοθηρικές βλέψεις ορισμένων γιατρών. Ανακεφαλαιώνοντας, λοιπόν, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η επιστήμη έχει καθαρά πρακτικούς σκοπούς και μόνο από αυτούς ξεκίνησε ο λόγος της πολύμοχθης και ατέρμονης προσπάθειας του ανθρώπου για την ανάπτυξή της, διαφορετικά δεν θα άξιζε τον κόπο για τόσα βάσανα και θυσίες.

Η αλματώδης ανάπτυξη των επιστημών είχε σαν άμεσο αποτέλεσμα την ανάπτυξη   της τεχνικής. Οι αξιοθαύμαστες επιστημονικές ανακαλύψεις και εφευρέσεις πραγματοποιήθηκαν με την τεχνική εφαρμογή των φυσικών νόμων σε μηχανικές κινήσεις και το μετασχηματισμό της ύλης ή το μετασχηματισμό της ενέργειας. Όσο όμως ο ανθρώπινος νους προχωρά πιο πολύ στην έρευνα και αναπτύσσεται, τόσο περισσότερο υποχωρεί η γνώμη ότι η αξία της επιστήμης έγκειται στις υλικές ωφέλειες που απορρέουν από αυτή και όχι στις ηθικοπνευματικές ωφέλειες που προσφέρει στον άνθρωπο. Η καταξίωση της ζωής του ανθρώπου δεν εξαρτάται από το μέγεθος της απόλαυσης των υλικών αγαθών, από την άνευ όρων υποταγή του στο πνεύμα ενός αχαλίνωτου  και εγωκεντρικού ευδαιμονισμού, με όλες τις αρνητικές επιδράσεις στον τομέα των ανθρωπιστικών αξιών. Η επιστήμη πρέπει να βελτιώνει τις συνθήκες ζωής ολόκληρης της ανθρωπότητας και κύριος σκοπός της πρέπει  είναι η καλυτέρευση όχι μόνο των υλικών αλλά και των ηθικοπνευματικών συνθηκών όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων. Μόνο υπό αυτές τις συνθήκες  θα συντελέσει η πολύπλευρη ανάπτυξη της επιστήμης στον εξευγενισμό των ηθών και την εξύψωση της κοινωνίας για την πραγματοποίηση ανώτερων ιδανικών, παράλληλα με την επίλυση των ζωτικών υλικών προβλημάτων.

Αίτημα λοιπόν πρωταρχικό της εποχής μας είναι να μπει η επιστήμη στην υπηρεσία του λαού, να δημιουργηθεί ένας νέος τύπος επιστήμονα, που θα υπηρετεί το λαό, θα είναι στρατευμένος στην υπηρεσία του ατόμου και της κοινωνίας. Επιβάλλεται να χειραφετηθεί η επιστήμη από τις φιλοσοφικές προκαταλήψεις και να απορρίψει καθετί άχρηστο και επιφανειακό. Η επιστήμη με την τοποθέτησή της στο σωστό βάθρο, θα πρέπει να προκαλέσει το γρήγορο θάνατο κάθε δεισιδαιμονίας και να βάλει γεγονότα στη θέση των φαινομένων και αποδείξεις στη θέση των εντυπώσεων. Αρμόζει να επιταχύνει τα βήματα της ηθικοπνευματικής προσπάθειας του ανθρώπου, η δε επιστημονική έρευνα να περιορίσει τη δραστηριότητα της στην αναζήτηση των ωφέλιμων εφευρέσεων και την έρευνα του ανθρώπου για την ηθική του βελτίωση. Μόνο έτσι θα μπορέσει ο άνθρωπος να μεταβληθεί σε ανώτερο πνευματικά ον, να απαλλαγεί από τη σκληρότητα και την αδιαφορία, το στενό και άκαρδο υλικό συμφέρον και να πετύχει νέους ηθικοπνευματικούς άθλους. Στην ταραγμένη εποχή που διέρχεται σήμερα η ανθρωπότητα πρέπει να γίνει ένας νέος επαναπροσδιορισμός των αναγκών που οφείλει να υπηρετήσει η επιστημονική ανάπτυξη. ‘ Θα πρέπει να προσδιορίσουμε ποιες ανάγκες είναι οργανικές, ποιες είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής εξέλιξης, ποιες αποτελούν έκφραση της ατομικής ανάπτυξης, ποιες είναι ψεύτικες και τέλος ποιες έχουν τη ρίζα τους στην παθολογία και ποιες στη σωματική υγεία…. Οι άνθρωποι θα πρέπει να κατανοήσουν ότι η ανάγκη για την ταχύτητα και το καινούργιο που μπορεί να ικανοποιηθεί με τον καταναλωτισμό δείχνει ανησυχία, δείχνει την εσωτερική φυγή του καθενός μακριά από τον εαυτό του’’