Έρευνα: Οι ευθύνες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για τη ρύπανση του Σαρωνικού

Σε πρόσφατη μελέτη του με θέμα «Το θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο διαχείρισης καταστροφής από θαλάσσια ρύπανση», την οποία συνέταξε με τις γνώσεις και εμπειρία του ως πρώην Διευθυντής του Κέντρου Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας, ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης, Αντιστράτηγος – Υπαρχηγός ΠΣ, ε.α, Νομικός, επικεντρώνεται στις ευθύνες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για το πρόσφατο ατύχημα με το ναυάγιο του ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ στη Σαλαμίνα.

Στα συμπεράσματα της μελέτης αναφέρεται:

1.- Αρμόδιες κατά νόμο κρατικές υπηρεσίες για την αντιμετώπιση περιστατικού ρύπανσης στη θάλασσα και ακτές της ελληνικής επικράτειας είναι οι αρμόδιες κεντρικές και περιφερειακές υπηρεσίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και κατά κύριο λόγο του ΛΣ – ΕΛ.ΑΚΤ.

2.- Σε περιστατικό ρύπανσης στις θάλασσες και ακτές της ελληνικής επικράτειας από οποιαδήποτε αιτία, η οποία για οποιοδήποτε λόγο, όπως πχ μη έγκαιρη και αποτελεσματική καταπολέμηση της ρύπανσης ή υποβάθμιση αυτού, το περιστατικό αυτό εξελίσσεται σε σοβαρή ρύπανση και ως εκ τούτου, χαρακτηρίζεται από τον νόμο ”καταστροφή από τεχνολογικό συμβάν ή ατύχημα μεγάλης έκτασης”. Και
χαρακτηρίζεται από τον νόμο ”καταστροφή”, όταν βρισκόμαστε ενώπιον <<ταχείας ή βραδείας εξέλιξης φυσικού φαινομένου ή τεχνολογικού συμβάντος ή ατυχήματος στο θαλάσσιο χώρο, το οποίο προκαλεί εκτεταμένες δυσμενείς επιπτώσεις στον άνθρωπο (υγεία), καθώς και στο ανθρωπογενές ή φυσικό περιβάλλον>> και συγκεκριμένα στο θαλάσσιο περιβάλλον (οικοσύστημα), (άρθρο 2, παρ. 1, εδαφ. α΄ του Ν. 3013/2002).

3.- Στην περίπτωση λοιπόν που η αντιμετώπιση περιστατικού ρύπανσης στις θαλάσσιες περιοχές και ακτές της επικράτειας είναι ανέφικτη, όπως και η αποτροπή της εξάπλωσής της σε μεγάλη έκταση θαλάσσιων περιοχών και ακτών, όπως συνέβη με τη ρύπανση από το ναυάγιο την 10/9/2017 του Δ/Ξ ”ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ” και η ρύπανση πλέον λαμβάνει, κατά τα προαναφερόμενα, τα χαρακτηριστικά ”καταστροφής”, όπως το εννοιολογικό περιεχόμενο του όρου αυτού προσδιορίζεται στο νόμο, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΛΣ – ΕΛ.ΑΚΤ, και κατά κύριο λόγο οι κατά τόπο αρμόδιες λιμενικές αρχές, υποχρεούνται άμεσα, παρόλο που οι προσπάθειες καταπολέμησης της ρύπανσης βρίσκονται σε εξέλιξη και εντείνονται για την περιστολή του κινδύνου, να ειδοποιήσουν πρωτίστως το Κέντρο Επιχειρήσεων
Πολιτικής Προστασίας καθώς και τις αρμόδιες προς τούτο υπηρεσίες του ΛΣ – ΕΛ.ΑΚΤ.

Έτσι τίθεται άμεσα σε κινητοποίηση ο προβλεπόμενος από την κείμενη νομοθεσία μηχανισμός πολιτικής προστασίας της χώρας, δηλαδή βρισκόμαστε σε κατάσταση κινητοποίησης πολιτικής προστασίας, συνεπεία της οποίας ενεργοποιείται και κλιμακώνεται η δράση, κατά λόγο αρμοδιότητας και σύμφωνα με
τις κείμενες διατάξεις και του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας ”ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ”, των προβλεπόμενων κατά περίπτωση Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (κεντρικών και αποκεντρωμένων), όπως πρωτίστως η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, το Κυβερνητικό Συντονιστικό Συμβούλιο
Πολιτικής Προστασίας κλπ. Ωστόσο οι υπηρεσίες του ΛΣ – ΕΛ.ΑΚΤ, εφαρμόζοντας το ισχύον κάθε φορά και εγκεκριμένο από την ΓΓΠΠ Ειδικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Θαλάσσιας Ρύπανσης, που έχει καταρτισθεί κατ΄ εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας ”ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ”, εξακολουθούν να είναι κατά κύριο λόγο αρμόδιες, αλλά μόνον για την καταπολέμηση της ρύπανσης, δηλαδή σε επιχειρησιακό επίπεδο και όχι σε επίπεδο οργάνωσης, κινητοποίησης, κατεύθυνσης και συντονισμού του δυναμικού και των μέσων πολιτικής προστασίας καθώς και της αποκατάστασης των ζημιών, που προκλήθηκαν στο θαλάσσιο οικοσύστημα, δράσεις που ανήκουν στην ευθύνη και ασκούνται από τα προβλεπόμενα κατά περίπτωση Όργανα Πολιτικής Προστασίας (κεντρικά και αποκεντρωμένα), όπως η ΓΓΠΠ, το ΚΣΟΠΠ κ.α.

Οποιαδήποτε άλλη μη προβλεπόμενη δράση ή και αντίθετη με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο πολιτικής προστασίας, όπως πχ η οργάνωση και ο συντονισμός των εμπλεκομένων συναρμοδίων Υπουργείων, υπηρεσιών, αρχών, οργανισμών και φορέων από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, είναι παντελώς αυθαίρετη και εκτός του ισχύοντος για την πολιτική προστασία νομοθετικού πλαισίου και ως εκ τούτου θεμελιώνονται ευθύνες. Πιο αναλυτικά η μη εφαρμογή ή η ελλιπής εφαρμογή της προμνημονευθείσας ισχύουσας νομοθεσίας για την πολιτική προστασία στη χώρα και συγκεκριμένα για την κινητοποίηση του προβλεπόμενου μηχανισμού της και των σχετικών διαδικασιών και δράσεων των θεσμοθετημένων αρμοδίων κεντρικών ή αποκεντρωμένων οργάνων της, κατά περίπτωση, πέραν ενδεχόμενων των όποιων πολιτικών ευθυνών, που μπορεί να προκύπτουν σε κυβερνητικά όργανα, θεμελιώνεται και:

i) Ποινική ευθύνη των αρμοδίων οργάνων, για παράβαση καθήκοντος (άρθρο 259 ΠΚ), τελούμενη είτε δια πράξεως ή και δια παραλείψεως, ενδεχομένως κατά συρροή και με άλλα αδικήματα, και
ii) Αστική ευθύνη του Κράτους, κατά το άρθρο 105 ΕισΝΑΚ, για παράνομες πράξεις και παραλείψεις των οργάνων του Δημοσίου, τα οποία κατά την άσκηση της εξουσίας τους ζημίωσαν αυτό.

Πηγή: zougla.gr

Διαβάστε την μελέτη εδώ