Ένας από τους πιο ουσιαστικούς τρόπους, να έρθουμε σε επαφή, να συναισθανθούμε και να κατανοήσουμε τα γεγονότα των ημερών εκείνων, είναι φυσικά, το διάβασμα.
Υπό το πρίσμα αυτό, οι εκδόσεις Ψυχογιός, μας προτείνουν μερικά ξεχωριστά αναγνώσματα, από ιστορικά βιβλία και μυθιστορήματα έως και παιδικά βιβλία.
Με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την Καταστροφή της Σμύρνης, όταν η ανθηρή μητρόπολη, το σημερινό Ισμίρ, διαλύθηκε ολοσχερώς και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, αλλά και τα 200 χρόνια από τη Σφαγή της Χίου, ο διακεκριμένος συγγραφέας και δημοσιογράφος Lutz C. Kleveman κάνει ένα οδοιπορικό, επί έναν ολόκληρο χρόνο, στα ελληνικά νησιά και στη Σμύρνη, που καταλήγει να μετατραπεί σ’ ένα ταξίδι στον χρόνο.
Μεταφερόμαστε στη Χίο στο τέλος του 18ου αιώνα και παρακολουθούμε τα γεγονότα που οδήγησαν στον εξανδραποδισμό του πληθυσμού της, καθώς και στο προσφυγικό κύμα προς τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου. Στη συνέχεια περνάμε απέναντι στα παράλια της Μικράς Ασίας και την κοσμοπολίτικη Σμύρνη, τότε που ζούσαν ειρηνικά εκεί Έλληνες, Τούρκοι, Εβραίοι, Αρμένιοι, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί, και ξαναζωντανεύουν μπρος στα μάτια μας οι εξελίξεις που είχαν ως τελικό αποτέλεσμα την Καταστροφή του 1922.
Το συνταρακτικό αυτό γεγονός και τη λήξη του Ελληνοτουρκικού Πολέμου διαδέχτηκε η ανταλλαγή πληθυσμών, κατά την οποία σχεδόν δύο εκατομμύρια χριστιανοί και μουσουλμάνοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους· αυτή η ανταλλαγή αποτέλεσε το πρότυπο για όλες τις εθνοκαθάρσεις του 20ού αιώνα.
Με βάση τις μαρτυρίες των ανθρώπων που συναντά και την επιτόπια έρευνά του, ο συγγραφέας αναζητά το νήμα της Ιστορίας που συνδέει το παρελθόν με το παρόν αλλά και τις μετακινήσεις των πληθυσμών στο Αιγαίο, οι οποίες δείχνουν να μην έχουν τέλος…
Βρείτε το ΕΔΩ
Σμύρνη 1922. Ο Έισα Τζένινγκς, ένας μεθοδιστής πάστορας, φτάνει στο «Μαργαριτάρι της Ανατολής» για να εργαστεί στη Χριστιανική Αδελφότητα Νέων. Τον Σεπτέμβριο ο Τουρκικός Στρατός, υπό τον Κεμάλ Ατατούρκ, εισέρχεται στην πόλη. Τούρκοι στρατιώτες αλλά και πολίτες επιδίδονται σε λεηλασίες, σφαγές και βιασμούς.
Οι χριστιανοί άντρες σε στρατεύσιμη ηλικία συλλαμβάνονται και εκτοπίζονται ή δολοφονούνται. Οι Έλληνες στρατιώτες αναγκάζονται σε υποχώρηση μετά την ήττα και την κατάρρευση του Ελληνικού Μετώπου.
Η πόλη κατακλύζεται από χιλιάδες ανθρώπους, Έλληνες και Αρμενίους, που έχουν συρρεύσει από την ενδοχώρα της Τουρκίας για να γλιτώσουν. Η μεγάλη φωτιά που ξεκίνησε από την αρμένικη συνοικία εξαπλώνεται ταχύτατα, απειλώντας τις ζωές των ατόμων που έχουν καταφύγει στο Κε.
Ο Τζένινγκς είναι αποφασισμένος να απομακρύνει τους Αμερικανούς πολίτες και να σώσει όσο περισσότερους πρόσφυγες μπορεί.
Με τη βοήθεια του Κυβερνήτη του αντιτορπιλικού Έντσαλ, Χάλσεϊ Πάουελ, και πολλών άλλων θα καταφέρει να ναυλώσει πλοία και να απομακρύνει πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες.
Ο Λου Γιουρένεκ, συγκεντρώνοντας επίσημα έγγραφα, μαρτυρίες και αφηγήσεις επιζώντων, φέρνει στο φως μια απίστευτη ιστορία γενναιότητας και ήθους.
Βρείτε το ΕΔΩ
Τα μυστικά τριών γυναικών παραδίνονται στη δίνη του χρόνου, όχι όμως και στη λήθη του. Ξεκινούν από την Καταστροφή της Σμύρνης και φτάνουν μέχρι σήμερα. Επηρεάζουν τη ζωή του προέδρου ενός ομίλου, της γυναίκας του, του γιου τους και αρκετών άλλων ανθρώπων. Εκατό χρόνια χρειάστηκε να περάσουν μέχρι να βγει η αλήθεια στην επιφάνεια. Η αλήθεια, όμως, απαιτεί το τίμημά της. Φθόνος, καταχρήσεις, παράνομα κυκλώματα, τρομοκρατικές ενέργειες είναι ορισμένα από τα δεινά που την ακολουθούν.
Διάφορες μικρές ιστορίες αρχίζουν σιγά σιγά να εκτυλίσσονται και να συνοδεύουν τις κύριες. Ένας φοιτητής με πολιτικούς προβληματισμούς καταφεύγει σε ακραίες ενέργειες, ένας καθηγητής πανεπιστημίου γνωρίζει μια όμορφη φοιτήτρια, μια μητέρα δύο κοριτσιών έρχεται αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής της, μια νεαρή κοπέλα αναζητά διέξοδο σε ψυχικά τραύματα του παρελθόντος μέσα από τις ερωτικές της σχέσεις.
Ηθικά διλήμματα, ανεκπλήρωτα όνειρα, έρωτες, απιστίες, πάθη, θάνατοι είναι μερικά από τα κομμάτια του παζλ που μόνο ο αόρατος ιστός των τριών μυστικών καταφέρνει να συνδέσει μεταξύ τους. Τελικά, η λύτρωση για τους πρωταγωνιστές έρχεται μόνο όταν και το τελευταίο ψήγμα της αλήθειας καταφέρνει να αναδυθεί στην επιφάνεια.
Βρείτε το ΕΔΩ
Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα για τις ημέρες αίγλης και δόξας της Σμύρνης πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή!
Ένας έρωτας παραμυθένιος το μυθιστόρημα αυτό, μπερδεμένος στις κλωστές της Ιστορίας, τότε που θέλησε να δοκιμάσει τις αντοχές τις προδοσίας, τη δύναμη της φωτιάς.
Σαν τα παραμύθια της Χαλιμάς, οι ζωές μπερδεύονται με το καβουρντισμένο κύμινο και το πετμέζι, Ρωμιοί και Τούρκοι, κιμπάρηδες και ραχατλήδες, ηγέτες ξιπασμένοι, ανίκανοι, παθιασμένοι, αδιάφοροι. Ο χορός των ζεϊμπέκηδων, οι ατμοί του χαμάμ, τα προσκοπάκια στο Αϊδίνι, μυστικά και καταχωνιασμένες αμαρτίες, προδοσίες, φονικά, ένα γυμνό κορίτσι κρεμασμένο ανάποδα, ο Αχέροντας να καταπίνει φαντάρους, στην Αλμυρή Έρημο να ξεραίνονται οι κόκκινες μηλιές, οι ατμοί του χαμάμ να θολώνουν τις ζωγραφιές.
Η Γέρση μεγάλωσε στη Σμύρνη, αρχοντοπούλα ανατάν μπαμπαντάν, στη θωριά της σου κοβόταν η ανάσα. Περήφανη και ξιπασμένη, μαστίγωνε τις δούλες της μπας και τις κάνει φιλενάδες. Λουζόταν στο χαμάμ, όταν την είδαν ξαφνικά τα δυο καρντάσια, ο Γιώργης κι ο Σελίμ, κι ήρθε ο έρωτας να σπαράξει τη σάρκα, να ξεπαστρέψει, να μαγέψει.
«Τι είμαι για σένανε, Γιώργη Καραδάμογλου; Αυτό μόνο… πρέπει να ξέρω…»
Το άλογο χρεμέτισε χτυπώντας την οπλή του σε μια πέτρα που εξείχε, ο αμαξάς τράβηξε τα γκέμια. Εκείνος έχωσε τα μάτια στα τσίνορά της, ζυγίστηκε πάνω τους, ισορρόπησε, κρεμάστηκε. Βούλιαξε στο υγρό βλέμμα, φοβήθηκε μη γίνει δάκρυ και τον πνίξει, τσούλησε στην κατηφόρα της μύτης να σωθεί, χώθηκε στα ρουθούνια να ρουφήξει την οσμή της. Στα χείλη παραδόθηκε. Τα λευκά της δόντια τον γεμίσανε πληγές καθώς θυμήθηκε τη νύχτα τους. Εδώ που φτάσανε, δεν είχε άλλη επιλογή. Έπρεπε να της πει την αλήθεια. Πήρε το χέρι της, έσκυψε κι απόθεσε στη φούχτα της ένα φιλί.
«Εσύ, ομορφιά μου, είσαι το κόκκινο στο αίμα μου…»
Βρείτε το ΕΔΩ
Βρείτε το ΕΔΩ
Μια αρχοντική οικογένεια της Σμύρνης, με ρίζες απ’ την Κρήτη, βιώνει το 1922 την καταστροφή της πόλης όπου ζει. Μέσα από τον ορυμαγδό η οικογένεια θα βγει αποδεκατισμένη και όσοι καταφέρουν να επιβιώσουν θα καταλήξουν ύστερα από ένα επώδυνο ταξίδι στην Κρήτη και στον Πειραιά. Μαζί με άλλους εκπατρισθέντες θα παλέψουν με χίλιες αντιξοότητες και θα δημιουργήσουν μια νέα ζωή, χωρίς ποτέ να βγάλουν από την καρδιά και τη μνήμη τους την κορωνίδα των μικρασιατικών πόλεων και χωρίς να επουλωθούν οι πληγές του ξεριζωμού.
Ο συγγραφέας περιγράφει με μελανά γράμματα τις τραγικές στιγμές ενός ολέθριου πολέμου, στιγματίζει, βασιζόμενος σε ιστορικά στοιχεία, τους πρωτεργάτες του ολοκαυτώματος, επιρρίπτοντας ευθύνες σε όλους όσοι ήταν υπαίτιοι για τα τραγικά γεγονότα, και δικαιώνει τα θύματα της καταστροφής, η οποία σημάδεψε ανεξίτηλα την Ιστορία.
Βρείτε το ΕΔΩ
Καλοκαίρι του 1922. Ο Οδυσσέας απολαμβάνει τις διακοπές του στις Σπέτσες, όταν ξαφνικά εμφανίζονται στον ορίζοντα βάρκες γεμάτες κόσμο να πλησιάζουν στην ακτή. Ποιοι είναι άραγε αυτοί που τον αναγκάζουν να αλλάξει τα σχέδιά του και να επιστρέψει στην Αθήνα; Δείχνουν τόσο διαφορετικοί, ωστόσο, όταν καταφέρνει να ξεπεράσει την αναστάτωσή του και αποφασίζει να τους γνωρίσει καλύτερα, αντιλαμβάνεται πως οι ιστορίες που κουβαλούν μαζί τους είναι ικανές να μεταμορφώσουν και τη δική του ζωή. Κι όσο για το μέλλον, αυτό κρύβεται μονάχα στο απέραντο γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας.
Ένα φανταστικό συναπάντημα του έφηβου ποιητή Οδυσσέα Ελύτη (1911-1996) με μια οικογένεια Μικρασιατών προσφύγων ρίχνει άπλετο αισιόδοξο φως στις πιο σκοτεινές πτυχές της ελληνικής ιστορίας αλλά και στο σήμερα.
Βρείτε το ΕΔΩ
Η χαρά και η πίκρα, η γεύση της ελευθερίας και του χωρισμού, η αναμονή και η νοσταλγία, η ελπίδα και η απογοήτευση, το άμετρο θάρρος αλλά και ο φόβος, η ανθρωπιά και η πίστη, όλα υπάρχουν σ’ αυτό το δυνατό μυθιστόρημα. Όμως εκείνο που αναδίνεται τόσο έντονα μέσα από τις σελίδες του είναι αυτή η υπέροχη αίσθηση της συνέχειας. Ο παλιός κόσμος και ο σημερινός, άρρηκτα δεμένοι με τον κρίκο που όλοι μάθαμε να σεβόμαστε. Την ΙΩΝΙΑ.
Βρείτε το ΕΔΩ