Αρθρογραφία

Η αξία της Ιστορίας

Ακούστε το άρθρο

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τι σημαίνει ο όρος Ιστορία ; Ετυμολογικά η λέξη παράγεται από το ουσιαστικό ίστωρ, το οποίο και αυτό με τη σειρά του προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα οίδα, που σημαίνει γνωρίζω. Άρα Ίστωρ ήταν αυτός που κατείχε καλά ένα θέμα- γεγονός, το κατέγραφε ως μαρτυρία, το αρχειοθετούσε, το έγραφε και κατ’ επέκταση το διατηρούσε αναλλοίωτο στη σφαίρα της μνημοσύνης.

Η Ιστορία λοιπόν είναι η συστηματική προσπάθεια ερμηνείας και αφήγησης τετελεσμένων γεγονότων με απώτερο στόχο την αναδόμηση του ιστορικού παρελθόντος, ούτως ώστε να δράσει ως ο απόλυτος ορθός καθοδηγητής του παρόντος και ως ο αλάνθαστος και διορατικός ιχνηλάτης του μέλλοντος.

Στον κόσμο της μυθολογίας η προστάτιδα μούσα της Ιστορίας ήταν η Κλειώ. Ήταν η κόρη του Δία και της Μνημοσύνης και σύμφωνα με την ετυμολογική προέλευση του ονόματος της ( από το ρήμα κλέω/ κλείω) σήμαινε αυτόν που αφηγείται ένα γεγονός με κύρια επιδίωξή του  να το διατηρήσει είτε γραπτά είτε προφορικά εις το διηνεκές.

Η γένεση και εξέλιξη της Ιστορικής σκέψης συναντάται στους Σοφιστές.

Αρχικά διακρίνουμε τους Ίωνες λογογράφους, οι οποίοι με κέντρο τη Μίλητο αρχίζουν να γράφουν τις γενεαλογίες, την εξέλιξη των λαών. Υπάρχει επίσης η Εθνογραφία και η Γεωγραφία κατά την περίοδο εκείνη.

Στην αναδρομική ιστορική μας διαδρομή συναντούμε τον Όμηρο, τον Ηρόδοτο, τον Θουκυδίδη και τον Ξενοφώντα.

Ο Όμηρος με τον ποιητικό του λόγο, που διανθίζεται από τα στοιχεία του κόσμου της μυθολογίας μας παραδίδει τα πρώτα ψήγματα του ιστορικού λόγου.

Εν συνεχεία ο Ηρόδοτος, επηρεασμένος από τους Σοφιστές, θεμελείωσε το « post hoc ergo propter hoc», ( αυτό που προηγείται είναι η αιτία αυτού που έπεται), με αποτέλεσμα δίκαια να χρησθεί ως ο «Πατέρας», της Ιστορίας.

Στη συνέχεια της ιστορικής μας διαδρομής συναντούμε τον Θουκυδίδη, ο οποίος απέδωσε με το έργο του μία καθαρά επιστημονική μορφή στην ιστορική έρευνα.

Στο τέρμα της αρχαίας ιστορικής μας πορείας συναντούμε και τον Ξενοφώντα, ως τον συνεχιστή του ημιτελούς έργου του Θουκυδίδη.

Αυτοί λοιπόν ήσαν οι πρώτοι θεμελιωτές της Ιστορίας, οι οποίοι μέσα στο έργο τους καταγράφοντας τις ένδοξες πράξεις του παρελθόντος, αποπειράθηκαν να εξάγουν χρήσιμα συμπεράσματα για τα μέλλοντα να συμβούν. Έδρασαν δηλαδή ως οι απόλυτοι «Παιδαγωγοί», ως οι «Θεματοφύλακες», του ιερού παρελθόντος και ως οι «Καθοδηγητές», προς την ορθή πορεία του μέλλοντος.

Η αξία λοιπόν της Ιστορίας συμπυκνώνεται στη φράση του Ησιόδου

« τα τ’ εόντα προ τ’ εόντα τα τ’ εσόμενα».

Όλη η επικαιρότητα