Οικονομία

Η ενεργειακή κρίση φτάνει στο… πιάτο μας

Μπαράζ ανατιμήσεων σε ψωμί, γάλα, όσπρια και άλλα βασικά είδη διατροφής αναμένεται από Σεπτέμβριο
Ακούστε το άρθρο

Όσοι είχαν την ελπίδα ότι ο ανήφορος των τιμών σε βασικά προϊόντα θα σταματήσει, μάλλον θα διαψευστούν, αφού όλα δείχνουν ότι θα έχουμε νέες ανατιμήσεις από το προσεχή Σεπτέμβριο.

Ανατιμήσεις που θα οφείλονται και στην αύξηση του ενεργειακού κόστους, αλλά και στην αύξηση των πρώτων υλών για την παρασκευή πολλών προϊόντων. Και φυσικά στην άνοδο του κόστους αγοράς των συσκευασιών…

Και όλα αυτά ενώ οι μισθοί των Ελλήνων παραμένουν στα ίδια επίπεδα, με αποτέλεσμα χιλιάδες νοικοκυριά να μην ξέρουν τι να πράξουν και να περιορίζουν τις αγορές τους στα άκρως απαραίτητα.

Έρχονται σημαντικές αυξήσεις

Αν δεν αλλάξουν λοιπόν τα πράγματα θα πρέπει να περιμένουμε αυξήσεις και στο γάλα και στο ψωμί τις επόμενες εβδομάδες, καθώς και σε πολλά προϊόντα τα οποία έχουν ως πρώτη ύλη το γάλα και φυσικά το σιτάρι και το καλαμπόκι.

Να σημειωθεί ότι μέχρι τα μισά της περυσινής χρονιάς αυτό που κυρίως κοιτούσαν π.χ. οι γαλακτοβιομηχανίες ήταν το κόστος της βασικής πρώτης ύλης που χρησιμοποιούν, την τιμή του γάλακτος. Τιμή που ξεκίνησε να αυξάνεται από τα τέλη Αυγούστου 2021 για να φτάσει πλέον από τα 38 λεπτά ανά λίτρο περίπου στα 50 λεπτά/λίτρο σήμερα, αύξηση δηλαδή κατά 31%. Αυτό που δεν κοιτούσαν μέχρι πέρυσι το φθινόπωρο, αλλά αναγκαστικά παρακολουθούν από τότε κι έπειτα μάλλον με φόβο είναι το… ολλανδικό hub TFT και τις τιμές του φυσικού αερίου. Κι αυτό διότι η πολύ μεγάλη αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, το οποίο χρησιμοποιούν σε πολύ μεγάλο βαθμό οι βιομηχανίες στην Ελλάδα, σημαίνει κατακόρυφη αύξηση του κόστους παραγωγής.

Η αύξηση του ενεργειακού κόστους και όχι μόνο, δυστυχώς θα φέρει νέες αυξήσεις σε βασικά είδη διατροφής όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τι σημαίνει το παραπάνω; Το φρέσκο γάλα, βασικό είδος της καθημερινής μας διατροφής, φτάνει στο ποτήρι μας αυξημένο κατά 15,11% σε σύγκριση με τον περυσινό Ιούλιο, ενώ συνολικά η κατηγορία των γαλακτοκομικών – αυγών έχει ανατιμηθεί κατά 16,4% (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ). Το γεγονός ότι παρά την αύξηση των τιμών παραγωγού κατά 30% και πλέον και του υπερδιπλασιασμού της τιμής του φυσικού αερίου δεν είδαμε ανάλογες αυξήσεις και στην τιμή λιανικής στο γάλα, δεν σημαίνει βεβαίως ότι οι βιομηχανίες είναι… φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Ποτέ όλη η αύξηση του κόστους παραγωγής δεν μετακυλίεται στην τιμή λιανικής και σε κάθε περίπτωση όχι όλη μαζί, καθώς η μάχη των μεριδίων, ειδικά σε μια περίοδο που καταγράφεται μείωση της κατανάλωσης, είναι ανηλεής. Οι ανατιμήσεις περνούν σε δόσεις, με συνέπεια, ακόμη και αν αύριο το πρωί μειωθούν κατακόρυφα οι τιμές σε όλους τους κρίσιμους συντελεστές του κόστους παραγωγής, οι τιμές των τροφίμων θα εξακολουθήσουν να αυξάνονται για μεγάλο διάστημα ακόμη. Η τιμή του φρέσκου γάλακτος αυξήθηκε μόλις μέσα σε ένα μήνα κατά 3%, τον Ιούλιο σε σύγκριση με τον Ιούνιο, ενώ συνολικά ο πληθωρισμός των τροφίμων ήταν πολύ μεγαλύτερος, 13%, σε σύγκριση με τον συνολικό πληθωρισμό 11,6%.

Ο «τρόμος» των αρτοποιών

Οι αλευροβιομήχανοι από την πλευρά τους και οι αρτοποιοί κοιτάζουν με τρόμο από όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία την τιμή του μαλακού σιταριού. Παρά την αποκλιμάκωση που υπήρξε σε σχέση με τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, η τιμή του μαλακού σιταριού που αποτελεί τη βασική πρώτη ύλη για το ψωμί είναι αυξημένη σε σύγκριση με το περυσινό καλοκαίρι κατά 75% περίπου. Οι αρτοποιοί δε τους προηγούμενους μήνες λάμβαναν για την ίδια κατανάλωση υπερδιπλάσιους λογαριασμούς ρεύματος λόγω της περίφημης ρήτρας αναπροσαρμογής. Η τιμή του ψωμιού έχει αυξηθεί κατά 16,7% και είναι πιθανό να έχουμε και νέες αυξήσεις αν … απογειωθούν περεταίρω οι πρώτες ύλες.

Η εφημερίδα «Πατρίς» ζήτησε την άποψη επιχειρηματιών και επαγγελματιών της Ηλείας για το θέμα των πιθανών επερχόμενων αυξήσεων τον Σεπτέμβριο και όλοι μας τόνισαν ότι ενώ έως τώρα έχουν απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος των αυξήσεων και δεν τις έχουν περάσει στους καταναλωτές, αυτό δεν θα μπορέσει να γίνει και πάλι σε νέες αυξήσεις των πρώτων υλών.

Σωτήρης Ράττας : «Εδώ και τρεις μήνες ευτυχώς έχουμε μπορέσει και κρατήσει τις τιμές στα ίδια επίπεδα»

Ο Αρτοποιός Σωτήρης Ράττας δηλώνει χαρακτηριστικά.

«Αν έχουμε ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες από το Σεπτέμβρη, αυτό θα είναι πολύ άσχημο για τις επιχειρήσεις, αφού θα πρέπει, αν και δεν το θέλουμε αυτό, να αυξήσουμε τις τιμές στο τελικό προϊόν δηλαδή στο ψωμί. Αυτό φυσικά θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε όσο το δυνατόν γίνεται λιγότερο, ειδικά εμείς οι φούρνοι που πουλάμε είδος πρώτης ανάγκης όπως είναι το ψωμί. Εδώ και τρεις μήνες ευτυχώς έχουμε μπορέσει και κρατήσει τις τιμές στα ίδια επίπεδα. Όσον αφορά την ενέργεια δεν βλέπουμε κάποια βελτίωση, αφού δυστυχώς και τα καύσιμα και το ρεύμα είναι λίγο τσουχτερά αυτή τη στιγμή. Θα δούμε στο μέλλον».

Παναγιώτης Μαντάς : «Δυστυχώς έχουμε φτάσει στο σημείο να πούμε ότι πει η κυβέρνηση από δω και πέρα»

Ο Παναγιώτης Μαντάς που διατηρεί αρτοποιείο – ζαχαροπλαστείο επισήμανε από την πλευρά του.

«Αν υπάρξουν ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες, δυστυχώς αυτές θα περάσουν στον καταναλωτή. Θα είναι λοιπόν μεγάλο το πρόβλημα και για μας και για τους καταναλωτές. Δυστυχώς έχουμε φτάσει στο σημείο να πούμε ότι πει η κυβέρνηση από δω και πέρα».

Κώστας Τσάκωνας : «Δυστυχώς η αύξηση του κόστους παραγωγής μας έχει επηρεάσει σαν επιχείρηση»

Ο Κώστας Τσάκωνας υπεύθυνος της γαλακτοκομικής επιχείρησης Φάρμα Ηλείας δηλώνει ότι δεν θα μπορέσουν πλέον οι επιχειρήσεις να απορροφήσουν ολοκληρωτικά τις όποιες νέες αυξήσεις υπάρξουν.

«Εμείς όσο μπορούμε θα απορροφήσουμε τις αυξήσεις πού θα υπάρξουν στις πρώτες ύλες, αλλά δυστυχώς ένα σημαντικό μέρος τους θα περάσουν και στον καταναλωτή. Δυστυχώς η αύξηση του κόστους παραγωγής μας έχει επηρεάσει σαν επιχείρηση, αφού 8 μήνες δουλεύαμε στο κόστος. Δεν είχαμε κάνει κάποια αύξηση, με την ελπίδα ότι κάπως θα απεγκλωβιστεί η κατάσταση. Όταν όμως είδαμε ότι δεν γίνεται αυτό, κάναμε και εμείς μία αναπροσαρμογή μόνο στο γάλα. Για τον ηλεκτρισμό αυτή τη στιγμή επειδή έχουμε φωτοβολταϊκά δεν μπορώ να δω αν υπάρχει διαφορά στο κόστος. Ο λογαριασμός έρχεται κάθε Μάρτη, οπότε θα δούμε του χρόνου την διαφορά. Υπάρχει αυτή τη στιγμή μεγάλη διαφορά στις πρώτες ύλες, στο γάλα βασικά και στα υλικά συσκευασίας όπου η αύξηση είναι πολύ μεγάλη. Μόνο για κάθε μπουκάλι έχει ανέβει το κόστος της συσκευασίας 5 λεπτά. Μιλάμε για μία αύξηση 50%».

Αλέκος Καλομοίρης : «Καμία επιχείρηση δεν μπορεί να απορροφήσει νέες αυξήσεις»

Ο Αλέκος Καλομοίρης από την γαλακτοβιομηχανία Καλομοίρης τονίζει και αυτός ότι αν υπάρξουν νέες αυξήσεις στο κόστος παραγωγής, αυτές αναγκαστικά θα περάσουν και στους καταναλωτές.

«Ήδη αυτή τη στιγμή έχουμε απορροφήσει σαν επιχείρηση ένα μεγάλο μέρος του κόστους παραγωγής και αγοράς των πρώτων υλών. Όμως αν έχουμε νέες αυξήσεις, η τιμή στο πρόβειο γάλα θα πάει περίπου ενάμιση ευρώ το κιλό. Πριν από ένα χρόνο το γάλα είχε τιμή 85 έως 90 λεπτά. Αν πάει 1,5 ευρώ το κιλό θα έχουμε μία αύξηση 60%. Ποιος θα το απορροφήσει όλο αυτό το κόστος; Όχι μόνο εμείς, όλες οι επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να το κάνουν αυτό. Δεν θα αντέξουμε, άρα η αύξηση αυτή θα μετακυλήσει στον καταναλωτή. Σε όλα αυτά να προσθέσουμε και τα λειτουργικά έξοδα τα οποία έχουν διπλασιαστεί. Όσον αφορά το κόστος της ενέργειας δεν έχουμε πάρει ούτε μία δραχμή… Μόνο υποσχέσεις έχουμε ακούσει και τίποτα άλλο».

Γιάννης Μπαντούνας : «Αν συνεχιστούν οι αυξήσεις, αναγκαστικά θα πρέπει να τις περάσουμε στους πελάτες»

Ο Γιάννης Μπαντούνας ιδιοκτήτης επιχείρησης τροφίμων στέκεται και αυτός στην αύξηση των πρώτων υλών, αλλά και των συσκευασιών.

«Έχει ακουστεί ότι θα έχουμε νέες αυξήσεις από το Σεπτέμβριο, αφού όλες οι εταιρείες δεν τις έχουν περάσει έως τώρα. Λογικό είναι σε κάποια υλικά που σχετίζονται με την ενέργεια, αν συνεχιστεί η άνοδος του κόστους, να έχουμε αύξηση σε κάποια υλικά και κυρίως σε αυτά της συσκευασίας, τα οποία γίνονται από προϊόντα του πετρελαίου. Πέρα από την άνοδο σε κάποια υλικά το Σεπτέμβριο, είναι πιθανό να έχουμε και κάποιες ελλείψεις. Εμείς σαν επιχειρήσεις τις περισσότερες αυξήσεις τις έχουμε απορροφήσει. Όμως αν συνεχιστεί η αύξηση στην ενέργεια και τις πρώτες ύλες, καθώς και στα υλικά συσκευασίας, αναγκαστικά και εμείς αυτή την αύξηση θα πρέπει να την περάσουμε στους πελάτες. Για τί αύξηση θα έχουμε δεν μπορούμε να το πούμε αυτήν τη στιγμή, αφού πέρα από τις αυξήσεις που θα υπάρχουν στα υλικά συσκευασίας που γίνονται από παράγωγα του πετρελαίου, θα έχουμε και έλλειψη κυρίως λόγω των καινούργιων συσκευασιών, που θα πρέπει να είναι από οικολογικά προϊόντα, αφού έχουν απαγορευτεί τα πλαστικά. Κλείνουν συσκευαστήρια λόγω αυτής της απόφασης και ήδη τοπικά δύο επιχειρήσεις που είχαμε με πλαστικές σακούλες, μία στην περιοχή του κάμπου και μία στην περιοχή των Κρεστένων κλείσανε. Πλέον η πολιτεία μας έχει επιβάλει να έχουμε οικολογικές συσκευασίες που είναι μία οικονομική επιβάρυνση για μας».

Νίκος Μπακοβασίλης : «Δεν μπορούν να αντέξουν οι αγρότες τις αυξήσεις που έχουν γίνει»

Ο Νίκος Μπακοβασίλης ιδιοκτήτης επιχείρησης με αγροεφόδια τονίζει για το ενδεχόμενο νέων αυξήσεων στις πρώτες ύλες και στην ενέργεια.

«Αν έχουμε νέες αυξήσεις, τόσο στην ενέργεια, όσο και στα υπόλοιπα, θα επηρεαστούμε σαν επιχείρηση πάρα πολύ. Η εποχή που διανύουμε είναι πολύ δύσκολη, γιατί έχουν γίνει μεγάλες αυξήσεις το προηγούμενο χρονικό διάστημα και δεν μπορεί να τις αντέξει κανένας. Ούτε οι επιχειρήσεις, ούτε οι πολίτες. Ακόμα περισσότερο δεν μπορούν να αντέξουν οι αγρότες τις αυξήσεις που έχουν γίνει. Η τιμή των προϊόντων είναι χαμηλή όπως στην σταφίδα ένα σοβαρό προϊόν της περιοχής μας, η τύχη της οποίας βαδίζει στο άγνωστο. Επίσης στις ζωοτροφές έχουν ανέβει πάρα πολύ οι τιμές. Ποιος θα μπορέσει να αντέξει αυτές τις αυξήσεις; Αν η τιμή του γάλακτος μείνει στο 1,20 ή 1,25 ποιος παραγωγός θα μπορέσει να αντέξει; Η τιμή του γάλακτος πρέπει να είναι πάνω από 1,5 ευρώ. Και αυτό για να πουν οι κτηνοτρόφοι ότι θα βγάλουν έναν μεροκάματο. Οπότε ότι αυξήσεις έρθουν από δω και πέρα θα περάσουν αναγκαστικά στον καταναλωτή. Αυτό πάει σαν αλυσίδα. Σαν επιχειρήσεις δεν έχουμε περάσει στους καταναλωτές το μεγαλύτερο μέρος των αυξήσεων που αφορούν το κόστος παραγωγής. Δεν μπορούμε να αντέξουμε όμως άλλο. Αν συνεχιστεί αυτό κάποια στιγμή θα χάσουμε και εμείς το παιχνίδι».

Όλη η επικαιρότητα