Πολιτισμός

«Ηλέκτρα» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Γιώργου Λύρα: Η παράσταση του καλοκαιριού!

Η «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Λύρα, είναι αξιοπρεπής, αληθινή, άμεση, και με ολοκληρωμένους χαρακτήρες.
Ακούστε το άρθρο

Το διήμερο 11 και 12 Αυγούστου, το θέατρο «Ολύμπια», στο Φλόκα και το θέατρο της Αρχαίας Ήλιδας, γέμισαν ασφυκτικά, από το φιλοθεάμον κοινό της Ηλείας, το οποίο παρακολούθησε την πιο επιτυχημένη, τόσο εισπρακτικά (σε επίπεδο νομού), όσο και καλλιτεχνικά (σε πανελλήνιο επίπεδο), παράσταση του καλοκαιριού.

Η «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Λύρα, και μετάφραση Στρατή Πασχάλη, είναι μια πραγματική «ευριπιδική» Ηλέκτρα,  κυρίως υπό το πρίσμα αυτού που γράφει ο Αριστοτελης, στην «Ποιητική» του (XXIY, 1460α 40), ότι, ο Σοφοκλής δείχνει τους ανθρώπους όπως πρέπει να είναι, ενώ ο Ευριπίδης, όπως είναι στην πραγματικότητα.

Η «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη είναι το πιο ψυχογραφικό, σχεδόν ρεαλιστικό έργο της αρχαιότητας. Ο ποιητής «επαναστατεί»  κοιτάζοντας τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων του. Όπως διαβάζουμε και στο σημείωμα της παράστασης, για πρώτη φορά, ο φόνος διερευνάται σε σχέση με τις ψυχολογικές του συνέπειες, κι έχουμε ίσως το πρώτο δειλό βήμα, προς την κατεύθυνση ενός θεάτρου χαρακτήρων, την απαρχή του ψυχολογικού θεάτρου.

O F. Gemier, έγραφε πως «κάθε έμπνευση του καλού σκηνοθέτη, πηγάζει από το κείμενο και μόνο από το κείμενο, άρα η σκηνοθεσία πρέπει να δείχνει θρησκευτικό, απόλυτο σεβασμό σε αυτό».  Ο Γιώργος Λύρας, έχοντας ως τρανό του σύμμαχο την εξαίσια μετάφραση του Στρατή Πασχάλη, πετυχαίνει ακριβώς αυτό, ενώ ταυτόχρονα, καταθέτει την δική του «άποψη», διεισδύοντας στους δύο βασικούς ήρωες (Ηλέκτρα και Ορέστη), με μοναδική  ευθυκρισία.

Ο Θόδωρος Χατζηπανταζής (ή Θόδωρος Κρητικός όπως ήταν το ψευδώνυμό του), έγραφε πριν από αρκετά χρόνια στην «Ελευθεροτυπία», πως το έργο αυτό, «χρειάζεται μια παράσταση αυστηρής συμβατικότητας, με προσωπεία,  και με στυλιζάρισμα στην κίνηση και στην εκφορά του λόγου, για να αποκαλύψει την τόλμη του και ν’ αναδείξει τον πρωτοποριακό του “ρεαλισμό”. Η παράσταση του Γιώργου Λύρα, ανήκει αδιαμφισβήτητα στην κατηγορία αυτή.

Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Απόλλωνα Παπαθεοχάρη, υπέροχα, σαφώς εμπνευσμένα από το κείμενο και άρτια «δεμένα» με τις αισθητικές απαιτήσεις του έργου και της παράστασης, το ίδιο και οι κινησιολογικές κατευθύνσεις του  Θανάση Ακοκκαλίδη. Η μουσική του Αντώνη Παπακωνσταντίνου, υπογραμμίζει με αρμονία τα γεγονότα, ενώ οι φωτισμοί του Αλέξανδρου Αλεξάνδρου συμμετέχουν πολύ δημιουργικά στη συνολική ευρυθμία της παράστασης.

Η Μαρία Κίτσου και ο Δημήτρης Γκοτσόπουλος, ήταν εξαιρετικοί στους ρόλους της Ηλέκτρας, και του Ορέστη, αντίστοιχα. Θα μπορούσαν να αποτελούν το νέο τραγικό ζεύγος στο χώρο του αρχαίου δράματος. Όσοι τους είχαμε παρακολουθήσει στην τηλεοπτική σειρά «Άγριες Μέλισσες», είχαμε αντιληφθεί την αφοπλιστική τους χημεία. Όμως άλλο η τηλεόραση και τα κοντινά που λέει και μια φίλη, ηθοποιός, άλλο το σανίδι που σε ξεγυμνώνει. Αυτό όμως δεν ισχύει στην περίπτωσή τους, αφού «κουβαλούν» την ίδια χημεία και στη σκηνή.

Όσο αφορά την πρώτη, από τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, το 2010, μέχρι και σήμερα, έχει διαγράψει μια λαμπρή πορεία στο αρχαίο δράμα, έχει αναγνωρισθεί, και θα τολμήσω να πω πως, πολύ δίκαια, έχει καθιερωθεί. Ο δεύτερος δοκιμάζεται για δεύτερη φορά στο συγκεκριμένο είδος (η πρώτη ήταν το 2014, στον Ιππόλυτο του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία της Λυδίας Κονιόρδου, όπου ήταν στο Χορό). Μπορεί να μην έχει την μακρόχρονη πείρα της Κίτσου, έχει όμως το ταλέντο και την καλλιτεχνική πειθαρχεία που απαιτείται για να διαγράψει κι εκείνος μια σπουδαία πορεία (και) σε αυτό το θεατρικό είδος.

Η Μαρία Κίτσου, σίγουρη και μεστή μας φανέρωσε όλες τις ψυχολογικές αποχρώσεις της ηρωίδας της, ερμηνεύοντας κυριολεκτικά τον «άνθρωπο» Ηλέκτρα.

Ο Δημήτρης Γκοτσόπουλος, «έβγαλε» με αριστοτεχνικό τρόπο τον ψυχολογικό κλυδωνισμό του Ορέστη, προσεγγίζοντας με θάρρος το ρόλο του. Η ερμηνεία του πρόσφερε αληθινή μέθεξη στο κοινό.

Ο Γιώργος Κωνσταντίνου συγκίνησε στον ρόλο του Γέροντα, παίζοντας για πρώτη φορά στα 62χρόνια της καλλιτεχνικής του θητείας, σε αρχαία τραγωδία.

Ο Γιώργος Δεπάστας,  ήταν στη σωστή γραμμή, αποδίδοντας με αρτιότητα την ταπεινότητα του χαρακτήρα του Γεωργού – συζύγου της Ηλέκτρα. Ο Σπύρος Κυριαζόπουλος στον «άχαρο» ρόλο του Πυλάδη, στάθηκε στη σκηνή με αξιοπρέπεια. Ο Νίκος Λεκάκης είχε μια έντονη και ουσιαστική ερμηνεία, σχεδιάζοντας με συναρπαστική ένταση τον ρόλο του Άγγελου.

Η Ιωάννα Μαυρέα πέτυχε μια εξαίσια ερμηνεία της Κλυταιμνήστρας, που άγγιξε τις καρδιές μας.

Οι Διόσκουροι (Ιάσονας Παπαματθαίου και Αντώνης Σταμόπουλος), έκαναν επίσης μια πολύ επιτυχημένη εμφάνιση. Οι χιουμοριστικές νότες που ενέταξε στο παίξιμό του ο Ιάσονας Παπαμταθαίου, ξεχώρισαν. Τέλος, ο Χορός (Φανή Αποστολίδου, Κορίνα Θεοδωρίδου, Πίνα Κούλογλου, Άννα Κωνσταντίνου, Γωγώ Παπαϊωάννου, Βάσια Χρήστου), αποτελούμενος από έξι πολύ προικισμένα κορίτσια, έδεσε οργανικά με την κυρίως δράση.

Συνοψίζοντας, η «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Γιώργου Λύρα, είναι αξιοπρεπής, αληθινή, άμεση, και με ολοκληρωμένους χαρακτήρες. Ο εμπνευσμένος σκηνοθέτης παρουσίασε με πολύ σεβασμό το μέγα ψυχογράφημα του Ευριπίδη, και μας έκανε να αναρωτιόμαστε… γιατί αυτή η παράσταση δεν βρήκε θέση στην Επίδαυρο.

Όλη η επικαιρότητα