Καμπανάκι για την διάβρωση των ακτών (και) στην Ηλεία!

Αποκαλυπτικά στοιχεία για την έκταση του φαινομένου της διάβρωσης των ακτών παρουσιάστηκαν σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Η θάλασσα «ανεβαίνει» καταπίνοντας παραλίες, δρόμους, σπίτια, υποδομές. Ήδη στις επιστημονικές έρευνες των τελευταίων ετών καταγράφονται περιπτώσεις «οπισθοχώρησης» παραλιών και εκβολών ποταμών κατά 5, 10 ακόμα και 400 μέτρα, συχνά σε διάστημα μόλις λίγων δεκαετιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Δέλτα του Αλφειού στην Ηλεία…

Όπως ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής Ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Σεραφείμ Πούλος, εντονότερο είναι το πρόβλημα στις εκβολές των ποταμών: για παράδειγμα, οι ακτές στις εκβολές του Αλφειού έχουν υποχωρήσει κατά 350-400 μέτρα από το 1945!…

Το ποσοστό των παραλιών που παρουσιάζει σήμερα φαινόμενα διάβρωσης ανέρχεται στο 28,6%. Το πρόβλημα είναι εντονότερο ανά περιοχές: από τα 859,3 χλμ της ακτογραμμής της Δυτικής Ελλάδας, τα 198, δηλαδή το 23%, είναι υπό διάβρωση και στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, από τα 1164, τα 306 (26%). Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, υπό διάβρωση βρίσκονται τα 582 χλμ. από τα 1.491 χλμ. Παραλιών (39%) κ.ο.κ.

«Αν “χάσουμε” τις ακτές μας θα έχουμε ένα σημαντικό μειονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού»

Με δεδομένο ότι το 18% του ΑΕΠ προέρχεται από τον παράκτιο τουρισμό, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ Γιώργο Στασινό, «αν “χάσουμε” τις ακτές μας θα έχουμε ένα σημαντικό μειονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού», καθώς όπως είπε, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 30 εκατομμύρια τουρίστες μέσα στο 2018, με σημαντικά ανοδικές τάσεις.

Με δεδομένο ότι δώδεκα από τις 13 περιφέρειες της χώρας διαθέτουν παράκτιο μέτωπο που υπολογίζεται στα 16.300 χλμ., ενώ στα 7.000 χλμ φθάνει η έκταση των αμμωδών παραλιών, εκπροσωπώντας την ΚΕΔΕ ο Νίκος Χιωτάκης, επεσήμανε ότι σχεδόν όλη η χώρα πρόκειται να επηρεαστεί αρνητικά απ΄ το φαινόμενο της διάβρωσης, τόσο σε επίπεδο ισορροπίας του οικοσυστήματος, όσο και σε ότι έχει να κάνει με οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα. «Η διάβρωση των ακτών μας στοιχίζει ακριβά στην περιβαλλοντική και κοινωνική ισορροπία του τόπου» είπε, κάνοντας γνωστό ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις επιστημόνων, μόνο στα Χανιά χάνονται 2 εκατομμύρια ευρώ ετησίως απ΄ την τοπική οικονομία, εξαιτίας της διάβρωσης.

«Δεν έχουμε συγκεκριμένη στρατηγική»…

Στο αρμόδιο για την προστασία του αιγιαλού υπουργείο Οικονομικών πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια τα αιτήματα εκτέλεσης αντιδιαβρωτικών έργων, τα οποία όμως, αν δεν σχεδιαστούν σωστά, προκαλούν περισσότερα προβλήματα. Η εθνική πολιτική για την αντιμετώπιση της διάβρωσης των ακτών ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής παραμένει ένα θεσμικό ευχολόγιο, καθώς η ανθρώπινη δραστηριότητα στην κρίσιμη παράκτια ζώνη ενισχύεται αντί να αποτρέπεται…

«Δεν έχουμε συγκεκριμένη στρατηγική, παρά μόνο αποσπασματική αντιμετώπιση των προβλημάτων», ανέφερε ο κ. Στασινός, προτείνοντας τη δημιουργία «συγκεκριμένης στρατηγικής στη βάση της συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων, προκειμένου να βρεθούν οι ενδεδειγμένες λύσεις». Όπως τόνισε «τα απαιτούμενα έργα πρέπει να μπουν σε απόλυτη προτεραιότητα και να χρηματοδοτηθούν, προκειμένου να αποφευχθεί το εκτεταμένο φαινόμενο της διάβρωσης των Ελληνικών ακτών».

«Πιο ευάλωτες οι ακτές κοντά σε δέλτα ποταμών»…

Η διευθύντρια Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας Ατμόσφαιρας του ΥΠΕΝ Ρεβέκκα Μπατμάνογλου, ανέφερε ότι το πιο ευάλωτο στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής κομμάτι της παράκτιας ζώνης είναι οι ακτές σε δέλτα ποταμών (6% του συνόλου), όπως είναι μεγάλο κομμάτι των ακτών του Θερμαϊκού, και οι ακτές μαλακών ιζημάτων (36% του συνόλου), όπως είναι οι ακτές του Κορινθιακού και της Βόρειας Αττικής.

Φυσικά εμείς εδώ στην Ηλεία γνωρίζουμε τα αποτελέσματα της διάβρωσης στην παραθαλάσσια περιοχή της Σπιάντζας (σ.σ. Γυφτοπάναινα), όπου η θάλασσα έχει «καταπιεί» δεκάδες σπίτια…

Εθνική στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή…

Όπως συμπλήρωσε η κα Μπατμάνογλου «Ο χρόνος είναι κατάλληλος. Οι επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή μπορούν να αντιμετωπιστούν: Το πρώτο βήμα είναι η Εθνική στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ενώ επόμενα βήματα είναι τα περιφερειακά σχέδια και, τέλος, οι μηχανισμοί ελέγχου και παρακολούθησης. Αναγκαία κρίνεται η θέσπιση ακτολογίου, ο καθορισμός ζωνών επικινδυνότητας ανάλογα με τον χαρακτήρα της κάθε ακτής, η ολοκληρωμένη διαχείριση της παράκτιας ζώνης με βάση το πρωτόκολλο ICZM (Integrated Zone Management)  της σύμβασης της Βαρκελώνης, ενώ απαραίτητη είναι η συμμετοχή των επιχειρηματιών, το σύνολο των φορέων της δημόσιας διοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών».

Όπως έκανε γνωστό σε παρέμβασή της η γενική γραμματέας δημόσιας περιουσίας Πέτη Πέρκα, ήδη έχει συσταθεί νομοπαρασκευαστική επιτροπή που προσπαθεί να λύσει σε νομοθετικό επίπεδο τα προβλήματα.

Στο ίδιο μήκος κύματος και η κα Αθηνά Μαρμαρά από τη γενική γραμματεία δημόσιας περιουσίας του υπουργείου οικονομικών, ανέφερε ότι «το φαινόμενο της διάβρωσης αντιμετωπίζεται αποσπασματικά και χωρίς καμία πρόληψη. Οι μελέτες δεν είναι επαρκείς  ούτε επίκαιρες, ενώ παρουσιάζεται πληθώρα αιτημάτων από ιδιώτες, χωρίς αιτιολόγηση». Πρόσθεσε ότι απαιτείται εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για την αδειοδότηση, ενώ στο πλαίσιο του νόμου που ετοιμάζεται για την αναθεώρηση του αιγιαλού η έγκριση των μελετών θα επιταχυνθούν σημαντικά, και πρόκειται να δοθεί έμφαση στην πρόληψη της διάβρωσης αλλά και στην καταστολή των αυθαίρετων κατασκευών.

Παράλληλα, ανθρώπινες επεμβάσεις στην θάλασσα ή στην ακτή, π.χ. μαρίνες, κατασκευή φραγμάτων, αμμοληψίες κλπ. επιβαρύνουν συμβάλουν επίσης στο φαινόμενο της διάβρωσης.

Όπως είπε ο Ορέστης Μεσοχωρίτης ακτο-μηχανικός εξειδικευμένος σε έργα αποκατάστασης ακτών, «το ζητούμενο είναι να προσεγγίζεται η μελέτη του κάθε έργου με γνώση και υπευθυνότητα», καθώς για παράδειγμα στη Βόρεια Ελλάδα κατασκευάστηκαν μαρίνες που προκάλεσαν διάβρωση στις απέναντι ακτές. Όπως τόνισε κρίνεται αναγκαίος ο περιορισμός όλων των αιτίων, ενώ στάθηκε στην απλοποίηση και επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, καθώς η γραφειοκρατία μπορεί να καθυστερήσει ένα τέτοιου είδους έργο για τουλάχιστον 18 με 20 μήνες.

Κινδυνεύουν τα 2/3 των ελληνικών ακτών!

Επισημαίνεται τέλος, ότι σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες εάν έχουμε άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά 0,48 εκατοστά θα παρουσιαστεί οπισθοχώρηση κατά 20% του μέγιστου πλάτους των ακτών, ενώ σύμφωνα με τα αρνητικά σενάρια περίπου τα 2/3 των ελληνικών ακτών κινδυνεύουν να αποκλειστούν πλήρως, σε περίπτωση μη προσαρμογής και αντιμετώπισης στο φαινόμενο της διάβρωσης.