Καρκίνος: Στην ηλιόλουστη Ελλάδα μαθαίνουμε να ελέγχουμε και να προστατεύουμε το δέρμα μας

Share

Ο καρκίνος προκαλείται από διάφορους παράγοντες ατομικούς και περιβαλλοντικούς. Πλέον οι καρκίνοι του δέρματος είναι συχνοί και οι ειδικοί κρούουν των κώδωνα του κινδύνου για να προστατευόμαστε, ιδιαίτερα σε μια χώρα όπως η Ελλάδα με έντονη ηλιοφάνεια.                            

Όσο ευεργετικός είναι ο ήλιος, άλλη τόση προσοχή χρειάζεται προκειμένου να παραμένουμε ασφαλείς.

Όπως σε όλες τις ασθένειες έτσι και στην περίπτωση του καρκίνου του δέρματος, ο περιοδικός έλεγχος των σπίλων και όλων των δερματικών βλαβών καθώς και η έγκαιρη, πρώιμη προσέλευση σε περίπτωση εμφάνισης δερματικής αλλοίωσης, σώζουν ζωές.                                   

Βρισκόμαστε ήδη στο Μάιο, μια ανάσα από τα καλοκαιρινά μπάνια και ο Κωνσταντίνος Τσαούσης, δερματολόγος-αφροδισιολόγος και Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αμαλιάδας μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για όλα όσα πρέπει να ξέρουμε σχετικά με τον καρκίνο του δέρματος.

Γιατρέ, ποιοι παράγοντες προκαλούν καρκίνο ;

Η έκθεση στον ήλιο, γιατί οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμο δέρμα έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στην υπεριώδη ακτινοβολία. Άρα μεγαλύτερες πιθανότητες για την εμφάνιση κάποιου τύπου καρκίνου του δέρματος.     

Το Solarium δηλ. το τεχνητό μαύρισμα το οποίο εκθέτει το δέρμα στην ακτινοβολία και μπορεί να έχει τις ίδιες επιπτώσεις με αυτές του ήλιου.                                                                   

Το αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα που μπορεί να προέρχεται από χρόνιες ασθένειες ή λοιμώξεις, όπως είναι ο ιός HIV (AIDS) ή από εξασθενημένο οργανισμό π.χ. λόγω χημειοθεραπείας ή ισχυρής φαρμακευτικής αγωγής και η ηλικία, καθώς οι ηλικιωμένοι αποτελούν την κύρια ομάδα ανθρώπων που εμφανίζουν καρκίνο του δέρματος.

Ο καρκίνος του δέρματος εμφανίζεται με μελάνωμα το οποίο αναπτύσσεται από τα μελανοκύτταρα αλλά και με μη μελανώματα, τα οποία παρουσιάζονται 20 φορές πιο συχνά, εξηγήστε μας…

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα που αναπτύσσεται είναι από τα βασικά κύτταρα της εν τω βάθει στοιβάδας της επιδερμίδας, είναι ο πιο συχνός καρκίνος δέρματος σε λευκά και ξανθά άτομα. Εμφανίζεται συχνότερα σε ηλικιωμένα άτομα. Ασθενείς άνω των 75 ετών έχουν 5 φορές περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης βασικοκυτταρικού καρκινώματος από ασθενείς 50-55 ετών. Αναπτύσσεται κυρίως σε περιοχές του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο αλλά δεν αποκλείεται η εμφάνισή του αλλού. Η αρχική εμφάνιση συχνά είναι ένα μικρό ροδόχρουν, μαργαριτώδες οζίδιο. Αναπτύσσεται αργά, δυνατόν να εξελκωθεί και ενίοτε να αιμορραγήσει. Κατά κανόνα δεν δίδει μεταστάσεις, αλλά καταστρέφει και διαβρώνει τους ιστούς τοπικά.                                     

Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα που αναπτύσσεται από τα κερατινοκύτταρα, είναι το δεύτερο σε συχνότητα εμφάνισης καρκίνωμα του δέρματος σε λευκά, ξανθά άτομα. Σπάνιο σε άτομα με σκούρο δέρμα. Συχνότερο σε ηλικιωμένα άτομα. Ασθενείς άνω των 75 ετών έχουν 35 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες ανάπτυξης αυτού του καρκινώματος, από ασθενείς ηλικίας 50-55 ετών. Τυπικά αναπτύσσεται στο πρόσωπο και στο φαλακρό δέρμα της κεφαλής σαν ένα μικρό φολιδωτό οζίδιο με ερυθρή ή ροδόχρουν βάση. Μεγαλώνει ταχύτερα από το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, εξελκούται και καταστρέφει τους υποκειμένους ιστούς και μπορεί να δώσει μεταστάσεις. Σπάνιοι τύποι καρκινωμάτων είναι το καρκίνωμα Merkel κ.ά..

Κύριε Τσαούση, γιατί το μελάνωμα είναι πιο επικίνδυνο ;

Είναι ο πιο επικίνδυνος καρκίνος διότι δίδει γρήγορα μεταστάσεις. Είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος σε άτομα 15-34 ετών. Συνήθως εμφανίζεται ως μία μικρή μαύρη κηλίδα στο δέρμα ή μπορεί να αναπτυχθεί επί προϋπάρχοντος σπίλου (25%).                     

Συγκριτικά με τους σπίλους τα μελανώματα εμφανίζουν α) ασυμμετρία, β)ανώμαλη παρυφή, γ) χρωματική ανομοιομορφία (2-3 αποχρώσεις), δ)μέγεθος μεγαλύτερο ενός συνήθους σπίλου. Εναλλαγή χρώματος, μεγέθους, σχήματος, εμφάνιση αιμορραγίας ή κνησμού θέτουν την υποψία ανάπτυξης μελανώματος.  Η αιτιολογία των περισσοτέρων καρκίνων του δέρματος σχετίζεται με την ηλιακή ακτινοβολία (υπεριώδεις ακτίνες). Περίπου 9 στους 10 καρκίνοι του δέρματος (εκτός του μελανώματος) και 6 στα 10 μελανώματα οφείλονται σε υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Παλαιά ηλιακά εγκαύματα αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος.

Καρκίνος του δέρματος εμφανίζεται στα παιδιά ;

Ο καρκίνος του δέρματος είναι σπάνιος στα παιδιά, αλλά η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία κατά την παιδική ηλικία προδιαθέτει στην ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος στην ενήλικη ζωή. Επομένως συνιστάται προφύλαξη των παιδιών από την ηλιακή ακτινοβολία και σωστή χρήση αντιηλιακών. Τυπικά τα μελανώματα προσβάλλουν το δέρμα, αλλά σπάνια μπορεί να εμφανισθούν στο στόμα, τα έντερα ή τον οφθαλμό.

Ο καρκίνος του δέρματος γιατρεύεται ;

Όλοι οι καρκίνοι του δέρματος είναι ιάσιμοι όταν αντιμετωπισθούν σε πρώιμο στάδιο. Καρκινώματα του δέρματος, πλην του μελανώματος ιώνται σε ποσοστό 95% εάν αντιμετωπισθούν σε πρώιμο στάδιο. Στα μελανώματα ο κίνδυνος μεταστάσεων σε άλλα μέρη του σώματος είναι υψηλός. Γι’ αυτό απαιτείται επείγουσα θεραπεία στα πρώιμα στάδια. Ύποπτες βλάβες πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά και να υποβάλλονται σε βιοψία. Εάν η διάγνωση είναι μελάνωμα επιβάλλεται ευρύτερη εκτομή καθώς και έλεγχος των παρακειμένων λεμφαδένων για πιθανή μετάσταση σε αυτούς (βιοψία λεμφαδένα φρουρού). Κλινικός και παρακλινικός έλεγχος με αξονική, μαγνητική, PET/CT είναι απαραίτητοι. Οι πρόγνωση των περισσοτέρων ασθενών και η θεραπεία αυτών είναι εφικτή, εάν δεν έχει επέλθει μετάσταση και εάν το βάθος του μελανώματος είναι μικρό. Ως εκ τούτου πρώιμη προσέλευση για έλεγχο και θεραπεία είναι απολύτως ενδεδειγμένη.                                                       

Σε περιπτώσεις διασποράς του μελανώματος νεώτερες θεραπείες, όπως ανοσοθεραπεία, βιολογικές θεραπείες, ενίοτε ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία βελτιώνουν την επιβίωση των ασθενών.

Κωνσταντίνος Τσαούσης, Δερματολόγος-αφροδισιολόγος  και Πρόεδρος του ΙΣ Αμαλιάδας