Ηλεία Πολιτισμός

Λεχαινά: Η άγνωστη ιστορία του «Κτήματος του Διαδόχου»

Ακούστε το άρθρο

Με πολύ μεγάλη προσοχή παρακολούθησαν οι παρευρισκόμενοι την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία του κ. Χρήστου Χατζηιωσήφ , ομότιμου καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης , το Σάββατο 2 Φεβρουαρίου στην κατάμεστη αίθουσα του κτιρίου Μαστροβασίλη στα  Λεχαινά ,στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο Όμιλος Φίλων Δημοτικής Βιβλιοθήκης Λεχαινών .

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η ομιλία του κ. Χρήστου Χατζηιωσήφ

Στην ομιλία του με θέμα: « Ο αόρατος στρατός των εργατών στις σταφιδοφυτείες του 19ου αιώνα και το κτήμα του Διαδόχου στη Μανωλάδα»  ,ο κ. Χατζηιωσήφ αναφέρθηκε στις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των εργατών καθώς επίσης και  στις κοινωνικές σχέσεις στον αγροτικό κόσμο τον 19ο αιώνα.  Επίσης στο πως η δωρεά του κτήματος της Μανωλάδας  ,των 244 χιλιάδων στρεμμάτων,  στον Διάδοχο Κωνσταντίνο το 1887  , απετέλεσε την καταστρατήγηση της μικρής ιδιοκτησίας  που προσπάθησε να κατοχυρώσει την αγροτική μεταρρύθμιση το 1871.

Μεταξύ των ακροατών και ο αντιδήμαρχος Ανδρέας Μίγκος ο οποίος παραθέτει στοιχεία από την ομιλία του καθηγητή:
«Η Iστορία έχει γράψει ότι την αποκαλούσαν «Μικρή Αίγυπτο» της Ελλάδας. Για άλλους, αποτελεί μέχρι σήμερα τη «γη της επαγγελίας». Πριν από αρκετά χρόνια μάλιστα, η περιοχή με τα φραουλοχώραφα της Μανολάδας θα μπορούσε να ήταν και ιδιοκτησία της βασιλικής οικογένειας!

Ήταν η εποχή που η κυβέρνηση Χαρίλαου Τρικούπη προσέφερε ως… προσωπικό δώρο στον τότε διάδοχο Κωνσταντίνο εκτάσεις 250.000 στρεμμάτων, εξαιρώντας απλά τα μοναστηριακά κτήματα.
Η μεθόδευση που είχε ακολουθηθεί για να περιέλθει στη βασιλική οικογένεια το συγκεκριμένο «φιλέτο» της Δυτικής Ελλάδας ήταν πολύχρονη.

Με Υπουργό στη Δικαιοσύνη τον Δημήτριο Βουλπιώτη (1843-1911), δωρήθηκαν στον Κωνσταντίνο, εθνικά κτήματα, στα οποία περιλαμβάνονταν δάση, χωράφια, λίμνες, ακόμη και τα υπερκείμενα της επαρχίας Ηλείας Όρη.

Το σκάνδαλο έγινε σε όλη τη χώρα καθημερινό θέμα συζήτησης και έδωσε την ευκαιρία στη λαϊκή σάτιρα να γνωρίσει μερικές από τις καλύτερες στιγμές της.

«Χαρίζουμε, διάδοχε σ’ εσέ τη Μανολάδα/ το Μπούκουρι, το Κούτσουρι και τη μισή Ελλάδα/, Δάση, λαγκάδια, ρεματιές, αμπέλια και χωράφια/ Να κτίσεις σπίτια απάτητα, να κυνηγάς ελάφια…» έσπευσε να γράψει γνωστός σατιριστής.

Οι εκτάσεις της Μανολάδας εξ άλλου, ήταν και μία από τις αιτίες για να έρθουν σε σύγκρουση με το Παλάτι, οι δημοσιογράφοι Κλεάνθης Τριανταφύλλου και Ρόκος Χοϊδάς που έκαναν επίθεση σε κυβέρνηση και βασιλιά με τον περίφημο «Ραμπαγά» τους. Ο πρώτος αυτοκτόνησε πριν να δικαστεί, και ο δεύτερος καταδικάστηκε σε βαριά ποινή φυλάκισης.

Η περιπέτεια της «δωρεάς» έληξε το 1923 μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η κυβέρνηση Στυλιανού Γονατά χαρακτήρισε τα κτήματα εθνικά, τα απένταξε από τη βασιλική περιουσία και τα εκχώρησε σε καλλιεργητές, αλλά και πρόσφυγες.

Οι τελευταίοι δημιούργησαν τη Νέα Μανολάδα, αλλά τα πρώτα χρόνια ήταν εξαιρετικώς δύσκολα, καθώς είχαν να αντιμετωπίσουν τις πλημμύρες που προκάλεσαν σημαντικές καταστροφές και τον τύφο που έγινε μάστιγα για την περιοχή στις αρχές της δεκαετίας του 1930.

Αργότερα, σε γόνιμο έδαφος, ξεκίνησαν να καλλιεργούν κηπευτικά, ρύζι, βαμβάκι, πατάτα κ.ά., ώστε φτάσαμε στη φράουλα την προσοδοφόρα παραγωγή της και τις εργασιακές παρενέργειές της.

Και να σκεφτεί κανείς ότι πριν από μερικά χρόνια ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της Μανολάδας ήταν η ανασφάλεια για την απορρόφηση της παραγωγής και τα «εργατικά χέρια». Οι κάτοικοί της δε, γίνονταν οι ίδιοι μετανάστες, δουλεύοντας κάπου αλλού για μια καλύτερη τύχη…

Όλη η επικαιρότητα