Συνεντεύξεις

Μαρία Πετροπούλου: «Τα όρια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου μου».

Ακούστε το άρθρο

Ποια ήταν τα κίνητρα της συγγραφικής σας δραστηριότητας;

Το πρώτο κίνητρο που με ώθησε στη συγγραφή ήταν η αγάπη που έτρεφα και συνεχίζω να τρέφω για το συγκεκριμένο αντικείμενο.

Το δεύτερο κίνητρο ήταν μαθητοκεντρικό, ξεκίνησε από την επιθυμία μου να δημιουργήσω ένα βιβλίο εύχρηστο και κατανοητό, όπως θα ήθελα η ίδια να είχα ως μαθήτρια ώστε να κάνω  κυρίως τον μαθητή να νιώσει πιο ασφαλής.

Τι θεωρείτε πως είναι το πιο σημαντικό κατά την διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας;

Θεωρώ πως η εκπαιδευτική διαδικασία είναι μια δύσκολη υπόθεση και για αυτό η επιτυχία της εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Εξαρτάται από τη «χημεία» μαθητή – δασκάλου, από το περιβάλλον μάθησης, από τη διάθεση και το μεράκι του εκπαιδευτικού αλλά και από τη διάθεση και τη συνειδητοποίηση του μαθητή. Είναι μια αμφίδρομη σχέση όπως αυτή του καλλιτέχνη με το κοινό του. Αν πρέπει όμως να ορίσω τον πιο βασικό παράγοντα θα έλεγα πως κυρίως εξαρτάται από τον πομπό, δηλαδή τον δάσκαλο, αυτός οφείλει να κατευθύνει την εκπαιδευτική πράξη. Εμείς έχουμε τη μεγαλύτερη ευθύνη ως ώριμοι καθοδηγητές στα «μονοπάτια» της γνώσης.

Τι πρέπει να κάνει ο εκπαιδευτικός για να ενεργοποιήσει το ενδιαφέρον και του πιο αδιάφορου μαθητή;

Να είναι ο εαυτός του και να προσπαθεί να αυτοβελτιώνεται παράλληλα με τον μαθητή. Πάνω από όλα όμως θα πρέπει να διαθέτει αυτό που ονομάζει ο Κορνήλιος Καστοριάδης:  «παιδαγωγικό έρωτα», πάθος για τη διδασκαλία και το αντικείμενο που διδάσκει αλλά και για τον μαθητή, για κάθε μαθητή, γιατί αν δεν «κερδίσεις» ψυχικά τον μαθητή δεν φτάνεις ποτέ στο επιδιωκόμενο  αποτέλεσμα. Προηγείται η συναισθηματική προσέγγιση και μια οικεία σχέση με τον μαθητή και σε ένα δεύτερο στάδιο παρέχεται η γνώση.  Πιστεύω σε αυτό που ονομάζουμε ψυχολογίζων δάσκαλο. Και εν συνεχεία οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε πως η βασική πρόκληση κατά τη διδακτική πράξη σήμερα είναι η ανάκτηση της προσοχής από τον μαθητή, για αυτό καλούμαστε να βρούμε τρόπους που θα είναι αρεστοί σε αυτόν.

Το μάθημα της έκθεσης και τώρα και της λογοτεχνίας οι περισσότεροι μαθητές το φοβούνται ή το αντιπαθούν. Είναι τόσο δύσκολο τελικά όσο νομίζουν;

Το μάθημα της γλώσσας και της λογοτεχνίας  πράγματι κάνει τον μαθητή να νιώθει λίγο μετέωρος. Του προκαλεί αβεβαιότητα και αμηχανία λόγω της υποκειμενικότητας που το διακρίνει.  Κατά τη γνώμη μου δεν είναι δύσκολο αν δουλέψει κάποιος με μεθοδικότητα και επιμονή. Χρειάζεται εξάσκηση και καλλιέργεια.

Συμφωνείτε με τις αλλαγές και τον νέο τρόπο συνεξέτασης νεοελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας;

Ασφαλώς και συμφωνώ, διαφορετικά δεν θα έμπαινα στον κόπο να γράψω τόσο σύντομα ένα νέο βιβλίο. Θεωρώ πως η αλλαγές σου δίνουν κίνητρο για αυτοανακάλυψη σε κάθε επίπεδο, σε ωθούν να γνωρίσεις νέους τρόπους σκέψης και νέες οπτικές, σε εξελίσσουν. Οι περισσότεροι συνάδελφοι εναντιώθηκαν στην αλλαγή, και είναι λογικό. Είναι στη φύση του ανθρώπου να αντιδρά σε κάθε απότομη αλλαγή, γιατί κάθε αλλαγή σε βγάζει από τη βεβαιότητα και την ασφάλεια που ένιωθες έως τώρα. Πιστεύω όμως πως είναι θέμα χρόνου και εξοικείωσης με τον νέο τρόπο διδασκαλίας και εξέτασης. Ο νέος τρόπος διδασκαλίας είναι πιο ευχάριστος γιατί ενεργοποιεί τον αναστοχασμό του μαθητή, αφήνει περιθώρια ακόμη πιο ελεύθερης έκφρασης, βαθύτερου προβληματισμού, συμβάλλει στην ενίσχυση της κριτικής ικανότητας και εντείνει την αλληλεπίδραση μαθητή – καθηγητή. Ο τρόπος που τίθενται τα ερωτήματα συντελεί στην άρση της αποστήθισης. Το μόνο αρνητικό που βλέπω σε όλο αυτό είναι ο τρόπος βαθμολόγησης. Πιθανότατα να υπάρξουν βαθμολογικές αποκλίσεις στις  εξετάσεις, γιατί γίνεται ακόμη πιο υποκειμενική η προσέγγιση των απαντήσεων.

Πώς μπορεί ένας μαθητής να βελτιώσει το επίπεδο του λόγου του;

Αρχικά χρειάζονται επιμονή και μεθοδικότητα. Πιο συγκεκριμένα η δεινότητα του λόγου είναι επίκτητη και γι’ αυτό απαιτείται συνεχή τριβή με τον προφορικό λόγο(διάλογο στην τάξη, ώστε ο μαθητής να έχει καλές ακροάσεις αλλά να αναγκάζεται κι εκείνος να εκφράζει τις απόψεις του, τα επιχειρήματά του) αλλά και με τον γραπτό λόγο, την ανάγνωση δοκιμίων και άρθρων, τη συγγραφή εργασιών, εκθέσεων ιδεών, αναλύσεων κειμένων.

Ποια είναι η σημασία της σωστής χρήσης της γλώσσας μας;

Το να χειρίζεται κάποιος σωστά τη μητρική του γλώσσα καταδεικνύει τον τρόπο σκέψης του, το πνευματικό του επίπεδο, τον ψυχισμό του και γενικότερα την προσωπικότητά του. Εκτός όμως του ότι αποτελεί ένα βασικό συστατικό της προσωπικότητας του ανθρώπου είναι και σημαντικό εφόδιο για την ανάπτυξη της επικοινωνιακής του ικανότητας σε κάθε τομέα της ανθρώπινης ζωής και δραστηριοποίησης (σύναψη διαπροσωπικών σχέσεων, διεκδίκηση δικαιωμάτων). Με τον λόγο ο άνθρωπος ταξινομεί τα πάντα γύρω του και οργανώνει τον κόσμο του. Όπως είχε πει και ο I. Wittgenstein:  «Τα όρια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου μου».

Ποιο πιστεύετε πως είναι το γλωσσικό επίπεδο των μαθητών και γενικότερα των νέων σήμερα;

Οι νέοι σήμερα δεν χειρίζονται με άνεση τη μητρική τους γλώσσα, ιδίως τη γραπτή μορφή της. Αυτό οφείλεται στη γλωσσική διδασκαλία από την πρώτη του Δημοτικού μέχρι το τέλος του Λυκείου, αλλά και στην υπερβολική ενασχόληση με τα κοινωνικά δίκτυα και γενικότερα με την τεχνολογία. Το σχολείο επίσης, δεν ασκεί τα παιδιά στη χρήση της ούτε προφορικά ούτε γραπτά. Το εκπαιδευτικό σύστημα ενισχύει τη στείρα αποστήθιση και την τυποποίηση των γνώσεων. Και είναι θλιβερό οι σημερινοί νέοι να είναι σε μεγάλο βαθμό γλωσσομαθείς και μάλιστα να βρίσκονται στατιστικά μεταξύ των πρώτων ευρωπαϊκών λαών στη εκμάθηση ξένων γλωσσών ενώ την ίδια στιγμή να δυσκολεύονται σημαντικά όταν καλούνται να εκφραστούν ή να γράψουν ένα μικρό κείμενο στη μητρική τους γλώσσα.

 

Ποια είναι

Η Μαρία Δ. Πετροπούλου με καταγωγή από το Βούναργο  γεννήθηκε στην Άνω Γλυφάδα. Σπούδασε στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο στο τμήμα Κλασικής Φιλολογίας.

– Από το 1997 διδάσκει το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας σε μαθητές όλων των τάξεων Γενικού Γυμνασίου και Λυκείου σε Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια και Φροντιστήρια. Διαθέτει διδακτική πείρα και στο μάθημα της Λογοτεχνίας.

– Σήμερα διδάσκει το μάθημα των Νέων Ελληνικών (Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία) στον δικό της φροντιστήριο ΑΙΧΜΗ group, στην Α. Γλυφάδα.

– Έχει παρακολουθήσει μεταπτυχιακά σεμινάρια στα παιδαγωγικά και στην ψυχολογία.

-Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια διδακτικής της έκθεσης.

-Υπήρξε συνεργάτιδα Θερινών σχολείων.

-Αρθρογραφεί στις εφημερίδες («Το Βήμα», «Εφημερίδα των Συντακτών», στον διαδικτυακό ιστότοπο: http: wwwprotagon. gr, στην τοπική εφημερίδα: «Πατρίς».

-Εισηγήτρια σε Πανελλήνια συνέδρια παιδαγωγικού περιεχομένου.

– Υπήρξε συνεργάτιδα Θερινών σχολείων.

– Είναι συγγραφέας των σχολικών βοηθημάτων  έκθεσης:

  1. «Τεχνικές- Έκφρασης», «Έκφραση –Έκθεση» για τη Γ Λυκείου εκδ. ΖΗΤΗ, 2010 – 2011
  2. «Τεχνικές- Έκφρασης» – βιβλίο ασκήσεων για τη Γ Λυκείου εκδ. ΖΗΤΗ, 2011 – 2012
  3. «Τεχνικές- Έκφρασης», «Έκφραση –Έκθεση» για τη Β Λυκείου εκδ. ΖΗΤΗ, 2017 – 2018
  4. «Νέα Ελληνικά, Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» για τη Γ Λυκείου εκδ. ΖΗΤΗ, 2019 – 2020

Όλη η επικαιρότητα