WEB tv Ηλεία

Μεγάλο «αγκάθι» για την Ηλεία οι υποδομές! (βίντεο)

Δρόμοι, Υγεία και Εκπαίδευση αποτελούν βασικά «εμπόδια» για τον νομό στον δρόμο προς την ανάπτυξη
Ακούστε το άρθρο

Αποθαρρυντικά ήταν πολλά από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά τη συνάντηση εργασίας που πραγματοποίησε την περασμένη Τετάρτη η «διαΝΕΟσις» στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης του Α΄ μέρους της μελέτης για την ανασυγκρότηση της Ηλείας.

Όπως παρατηρείται στην έκθεση αλλά και όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» του νομού που δεν επιτρέπουν την περαιτέρω ανάπτυξή του είναι είτε η έλλειψη υποδομών είτε η κακή κατάσταση του υπαρχουσών. Αναλυτικά, η κατάσταση που επικρατεί στις υποδομές της Ηλείας έχει ως εξής:

Οδικές υποδομές

Η Ηλεία είναι μία από τις τελευταίες ΠΕ της χώρας από τις οποίες δεν διέρχεται σύγχρονος αυτοκινητόδρομος ή δεν έχει άμεση πρόσβαση σε αυτόν. Με μηδέν χιλιόμετρα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο έκτασης βρίσκεται στο κάτω μέρος της κατάταξης μαζί με ορισμένους ακόμη ηπειρωτικούς νομούς και το μεγαλύτερο μέρος της νησιωτικής χώρας. Σε επίπεδο πρωτεύοντος οδικού δικτύου, η Ηλεία βρίσκεται σχετικά κοντά (91%) στον μέσο όρο της χώρας, ενώ σε επίπεδο δευτερεύοντος και τριτεύοντος δικτύου ξεπερνά αρκετά τον μέσο όρο της χώρας. Το συνολικό οδικό δίκτυο της Ηλείας ανέρχεται σε 19,5 χλμ. ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο έκτασης και βρίσκεται στο πάνω μέρος της κατάταξης των ΠΕ ως προς την έκτασή του, αλλά τα ποιοτικά του στοιχεία δεν καλύπτουν τις σύγχρονες προδιαγραφές ασφαλούς και άνετης μετακίνησης.

Την ΠΕ Ηλείας προβλέπεται να διασχίζει από Βορρά προς Νότο ο οδικός άξονας Α5 των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών (ΔΕΔ – Μ) (Ιόνια οδός), ο οποίος ξεκινάει από την Κακαβιά και μέσω Ιωάννινων, Αμφιλοχίας, Μεσολογγίου, Πάτρας και Πύργου καταλήγει στην Τσακώνα και συνδέεται με τον οδικό άξονα Αθήνας – Τρίπολης – Καλαμάτας. Σε ό,τι αφορά τις προτεραιότητες και τις ανάγκες, όπως αναφέρθηκε, θα πρέπει η Αρχ. Ολυμπία να βρεθεί στο επίκεντρο ενός σύγχρονου οδικού δικτύου που θα συνδέει την Ανατολική με τη Δυτική Πελοπόννησο και παράλληλα, να δίνεται ευκολότερη πρόσβαση στη θάλασσα ενώ σημαντικό είναι η ολοκλήρωση των μελετών για έργα που εκκρεμούν, η εξασφάλιση χρηματοδότησης και η επιτάχυνση της υλοποίησής τους.

Σιδηροδρομικές υποδομές

Σύμφωνα με την ΕΡΓΟΣΕ (2022), προγραμματίζεται η λειτουργία της γραμμής Πάτρας – Πύργου – Καλαμάτας με τη μετατροπή από μετρικού σε κανονικού εύρους και την αναβάθμιση της υφισταμένης μονής σιδηροδρομικής γραμμής αντίστοιχα στα τμήματα Πάτρα – Πύργος, συνολικού μήκους 131,8 χλμ. και Αλφειός – Κυπαρισσία – Καλαμάτα, μήκους 119 χλμ. Η ταχύτητα σχεδιασμού είναι έως 160 km/h με προδιαγραφές ηλεκτροκίνησης και σύγχρονης σηματοδότησης.

Λιμενικές υποδομές

Η ΠΕ Ηλείας διαθέτει δύο λιμάνια, το Κατάκολο και την Κυλλήνη. Τα δύο λιμάνια παρουσιάζουν διαφορές αναφορικά με τον τύπο της κίνησης που εξυπηρετούν. Το λιμάνι του Κατάκολου δραστηριοποιείται κυρίως στην κρουαζιέρα, εξυπηρετώντας κυρίως δρομολόγια με αφετηρία σημαντικά ιταλικά λιμάνια της Αδριατικής και της Τυρρηνικής θάλασσας. Αποτελεί τον πιο δημοφιλή προορισμό κρουαζιέρας της δυτικής ηπειρωτικής χώρας και την τελευταία δεκαετία συγκαταλέγεται μεταξύ των πέντε δημοφιλέστερων προορισμών κρουαζιέρας της χώρας. Η ετήσια διακίνηση κατά την περίοδο 2015-2019 ξεπερνούσε τις 400 χιλ. επιβάτες και οι προσεγγίσεις πλοίων τις 200. Από την άλλη, το λιμάνι της Κυλλήνης αναπτύσσει κυρίως ακτοπλοϊκή δραστηριότητα και δευτερευόντως εμπορική κίνηση τοπικής εμβέλειας. Η Κυλλήνη συνδέεται ακτοπλοϊκά με τα νησιά της Ζακύνθου και της Κεφαλονιάς. Αποτελεί τη μεγαλύτερη ακτοπλοϊκή πύλη του Ιονίου καθώς από το λιμάνι διακινούνταν περίπου 1,5 εκατ. επιβάτες ετησίως μέχρι και το 2020. Για το λιμάνι της Κυλλήνης έχει πρόσφατα εγκριθεί άδεια ίδρυσης υδατοδρομίου, το οποίο θα επιτρέπει την ταχύτερη σύνδεση με τα νησιά του Ιονίου. Για το Κατάκολο, εκτιμάται ότι η βελτίωση των υποδομών, των συνθηκών λειτουργίας αλλά και των εμπειριών του επιβάτη είναι σημαντική. Η Κυλλήνη θα πρέπει να προσελκύσει νέες γραμμές και να διευρύνει τους κύκλους εργασιών του λιμανιού αλλά την σύνδεση με Κρήτη και τις εξαγωγές στην Ιταλία.

Αεροπορικές υποδομές

Η Ηλεία δεν διαθέτει αεροδρόμιο το οποίο να ανήκει στο πανευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών, έχει όμως σχετικά εύκολη πρόσβαση σε τέσσερα αεροδρόμια (Επιτάλιο, Ανδραβίδα, Άραξος, Καλαμάτα) εκ των οποίων τα τρία τελευταία είναι σε λειτουργία και τα δύο διεθνή (Άραξος και Καλαμάτα), με σημαντική κίνηση και αφίξεις επιβατών και σε απόσταση έως 100 χλμ. από την Ολυμπία. Υποδομές εκπαίδευσης Η Ηλεία δεν διαθέτει κανένα Ίδρυμα ή Τμήμα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Στο παρελθόν υπήρχαν το τμήμα Μουσειολογίας (πρώην τμήμα Διοίκησης, Οικονομίας και Επικοινωνίας Πολιτιστικών και Τουριστικών Μονάδων του πρώην ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας) στον Πύργο και το τμήμα Γεωπονίας στην Αμαλιάδα, ωστόσο καταργήθηκαν το 2021. Όσον αφορά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η αναλογία των διδασκόντων Λυκείου ανά μαθητή φαίνεται να είναι υψηλή (κατέχοντας τη 10η θέση στη χώρα), παρουσιάζοντας μια μικρή πτώση κατά την περίοδο 2011- 2019. Αντιθέτως, ο αριθμός των μαθητών Λυκείου ανά διδακτική μονάδα είναι χαμηλός, καταλαμβάνοντας τις τελευταίες θέσεις στη χώρα (39η θέση). Αν και αυτό επιτρέπει τη διδασκαλία σε μικρότερες σε αριθμό μαθητών τάξεις, σε κάποιο βαθμό ίσως οφείλεται και στη μείωση του μαθητικού πληθυσμού της περιοχής. Παρόμοια εικόνα παρουσιάζεται και στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση καθώς η αναλογία μαθητών Δημοτικού ανά σχολική μονάδα είναι από τις πιο χαμηλές στη χώρα (39η θέση) καταγράφοντας μια μέτρια αύξηση (κατά 0,5% ετησίως) κατά την περίοδο 2011-2019. Ο αριθμός διδασκόντων Δημοτικού ανά μαθητή επίσης κατέχει μια μέτρια προς χαμηλή θέση ανάμεσα στην κατάταξη μεταξύ των ΠΕ της χώρας (37η θέση). Και σε αυτή την περίπτωση ο μικρός αριθμός μαθητών Δημοτικού ανά τάξη σε κάποιο βαθμό ίσως οφείλεται και στη μείωση των γεννήσεων.

Αστικές, ενεργειακές, τηλεπικοινωνιακές και περιβαλλοντικές υποδομές

Πρόσφατα ανακοινώθηκε η έναρξη κατασκευής του έργου σύνδεσης της Δυτικής Ελλάδας και του Πύργου με το δίκτυο φυσικού αερίου με χρηματοδότηση ύψους €22,5 εκατ. από το ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας. Η Ηλεία καλύπτεται από ευρυζωνικά δίκτυα, αλλά η κάλυψη αυτή αφορά τις πεδινές και πυκνοκατοικημένες περιοχές οι οποίες καλύπτονται από δίκτυα με συμβατικές ταχύτητες. Αντίθετα, οι ορεινές και ηπειρωτικές περιοχές δεν διαθέτουν επαρκή κάλυψη. Σύμφωνα με τη ΡΑΕ (2022) και την Energy Register (2022), στην Ηλεία εξετάζεται η εγκατάσταση τριών αιολικών εγκαταστάσεων στη Δημοτική Ενότητα Λασιώνος της Αρχαίας Ολυμπίας και σε έκταση 117 χιλιάδων στρεμμάτων. Σύμφωνα με το ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας, υπάρχουν μια σειρά από εκκρεμότητες σε σχέση με τις αστικές υποδομές της ΠΕ Ηλείας, οι οποίες αφορούν κυρίως στη βελτίωση ή αναβάθμιση του δικτύου αποχέτευσης και την εφαρμογή και υλοποίηση του Εθνικού Επιχειρησιακού Σχεδίου Διαχείρισης Λυμάτων σε οικισμούς α’, β’ και γ’ προτεραιότητας, οι οποίοι δεν βρίσκονται σε πλήρη συμμόρφωση με την οδηγία 91/271/ΕΟΚ. Σε αυτούς περιλαμβάνονται για διάφορους λόγους τα Κρέστενα, τα Λεχαινά, η Γαστούνη – Βαρθολομιό και η Ν. Μανωλάδα. Σε σχέση με τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, βρίσκεται σε στάδιο κατασκευής ένας ΧΥΤΥ στην Ηλεία, ενώ δεν έχει κατασκευαστεί ο προβλεπόμενος Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), αλλά ένας ΣΜΑΥ στον Δήμο Πηνειού. Ωστόσο, έχει υπογραφεί η σύμβαση και βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή και λειτουργία μονάδας επεξεργασίας Αστικών Στερεών Απορριμμάτων.

Γεωργικές Υποδομές

Η πεδινή Ηλεία αρδεύεται από τεχνιτή λίμνη, το φράγμα του Πηνειού, η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε το 1968 σε έκταση 20.000 τ.χλμ. και είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Πελοποννήσου. Τόσο το φράγμα όσο και το αρδευτικό δίκτυο που διοχετεύει το νερό στις πεδινές εγκαταστάσεις, 60 χρόνια μετά από τη δημιουργία τους παρακμάζουν. Αποτελεί αδήριτη ανάγκη ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεών τους ώστε να αξιοποιηθούν όλες οι παραγωγικές δυνατότητες της περιοχής. Ειδικά για τον εκσυγχρονισμό των ΤΟΕΒ της Ηλείας αλλά και της υπόλοιπης χώρας, έχει ήδη συνταχθεί μελέτη της διαΝΕΟσις που περιγράφει τη διοικητική και τεχνολογική αναβάθμισή τους.

Υποδομές υγείας

Η Ηλεία διαθέτει το Γενικό Νοσοκομείο Πύργου (Ανδρέας Παπανδρέου), το Γενικό Νοσοκομείο Αμαλιάδας και το Γενικό Νοσοκομείο/Κέντρο Υγείας Κρεστένων τα οποία παρέχουν δευτεροβάθμια περίθαλψη. Το Γενικό Νοσοκομείο Πύργου έχει 4 Κέντρα Υγείας και 27 Περιφερειακά Ιατρεία, το Γενικό Νοσοκομείο Αμαλιάδας έχει 4 Κέντρα Υγείας και 8 Περιφερειακά Ιατρεία και το Γενικό Νοσοκομείο Κρεστένων έχει 6 Περιφερειακά Ιατρεία.

Οι αποστάσεις μεταξύ των τριών νοσοκομείων δεν ξεπερνούν τα 41 χλμ., με τη μεγαλύτερη απόσταση να είναι μεταξύ των νοσοκομείων Πύργου με Κρεστένων (Μπάρκας, 2014). Ο αριθμός των γιατρών ανά κάτοικο βρίσκεται στην 49η θέση των ΠΕ της χώρας για το 2020, ύστερα από μια σημαντική πτώση για την περίοδο 2011-2020, σηματοδοτώντας τη σοβαρή συρρίκνωση του προσωπικού και την υποστελέχωση των δομών υγείας.

Όλη η επικαιρότητα