Έδρα του έχει οριστεί η Αμαλιάδα και έχει πληθυσμό 32.219 κατοίκους. «Νονά» της Αμαλιάδας είναι η βασίλισσα Αμαλία της οποίας φέρει το όνομα και χρησιμοποιείται από το 1842 όπως προκύπτει από δημόσια έγγραφα της εποχής, ως κοινότητα εμφανίζεται το 1912 και σαν δήμος αναγνωρίστηκε το 1924 (ΦΕΚ Α΄234/1924).
Μετά την απελευθέρωση από τους οθωμανούς δημιουργείται ο δήμος Ελίσσης με έδρα το Δερβή-Τσελεπή, ένα όνομα που δανείστηκε από την μυθική Έλισσα, το κέντρο επεξεργασίας πορφύρας των Φοινίκων που βρισκόταν στις εκβολές του Ελισσαίου ή Κουρλέσα ποταμού και άδειαζε τα νερά του στο Δέλτα του Πηνειού, στον κόλπο Χελωνίτη.Παναγία η
Πλατυτέρα
Ο εύφορος κάμπος της αποτέλεσε πόλο έλξης για να εγκατασταθούν ορεινοί και νησιωτικοί πληθυσμοί οι οποίοι ερχόμενοι έφεραν μαζί τους και τον προστάτη Άγιό τους. Έτσι συναντάμε σήμερα και τις αντίστοιχες εκκλησίες. Ο δήμος παρουσιάζει πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα με κορυφαίο το Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίας Ήλιδας, που φέτος συμπληρώνει 32 χρόνια επιτυχημένης παρουσίας, τη Βιβλιοθήκη, το Λαογραφικό Μουσείο και τόσα άλλα.
Μέχρι τους Βυζαντινούς χρόνους ο ναός ήταν γνωστός ως Παναγία η Πλατυτέρα, αλλά μετά την κατάληψη της περιοχής από τους Φράγκους επικράτησε η ονομασία Φραγκαβίλα. Πρόκειται για έναν σταυροειδή ναό μετά τρούλου ο οποίος χρονολογείται από τον 11ο αιώνα.
Κοντά στο χωριό Κέντρο βρίσκεται ένα από τα πιο σημαντικά εγγειοβελτιωτικά έργα, είναι η λίμνη Καραμανλή, το νερό της οποίας χρησιμοποιείται για την άρδευση των καλλιεργειών.
Η έκτασή της είναι 19,895 τ.χλμ και είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Πελοποννήσου με χωρητικότητά 366 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Το φράγμα Πηνειού άρχισε να κατασκευάζεται τον Σεπτέμβριο του 1961 και το έργο ολοκληρώθηκε το 1968. Για την ολοκλήρωση του έργου «θυσιάστηκε» το χωριό Ξενιές, ενώ χαρακτηριστική εικόνα για τον τόπο αποτελεί ο τότε ναός που διασώζεται μέχρι σήμερα.
Τα εύφορα εδάφη της περιοχής ενδείκνυνται για πολλές καλλιέργειες όλο το χρόνο και με τις καλοκαιρινές να γράφουν τη δική τους ιστορία με κορυφαίες της πατάτας και του καρπουζιού.
Η Αρχαία Ήλιδα κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια. Στη μυκηναϊκή εποχή ήταν ανεξάρτητο βασίλειο και από τις σπουδαιότερες πόλεις της Ηλείας. Ερείπια της αρχαίας πόλης ήρθαν στο φως το 1911 από τον Αυστριακό αρχαιολόγο Ότο Βάλτερ.
Το 1968 ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής ενός αρδευτικού αγωγού ο οποίος προοριζόταν για την άρδευση του κάμπου της Αμαλιάδας και έφεραν στο φως έναν ολόκληρο αρχαιολογικό θησαυρό.
Στην αρχαιότητα ήταν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της Πελοποννήσου που γνώρισε ακμή τα ρωμαϊκά χρόνια, με την κατασκευή κτηρίων και αθλητικών εγκαταστάσεων καθώς στην Ήλιδα προπονούνταν οι αθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων και ήταν η διοργανώτρια πόλη τους.
Η Ήλιδα ως διοργανώτρια Πόλις – Κράτος των Πανελλήνιων αγώνων «τα Ολύμπια», είχε την εποπτεία από το 776 π.Χ. έως το 393 μ.Χ. Ο πληθυσμός της ξεπερνούσε τις 60.000. Είχε τρία γυμνάσια Τρίτο ήταν η Παλαίστρα για την προπόνηση των παλαιστών και λόγω του σχήματός του ονομαζόταν Τετράγωνον.
Τα Γυμνάσια και η Παλαίστρα της Ήλιδος ήταν κτισμένα ήδη στον 5ον αιώνα π.Χ., αφού τα αναφέρει ο Ξενοφών.
Οι αθλητές ήταν υποχρεωμένοι να προσέρχονται ένα μήνα νωρίτερα προκειμένου να γυμναστούν, να μάθουν τους κανονισμούς και να γίνει ο διαχωρισμός των αθλητών κατά άθλημα, ηλικία και κατηγορία.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το αρχαίο θέατρο της Αρχαίας Ήλιδας, δεν είχε κερκίδες αλλά οι θεατές παρακολουθούσαν τις παραστάσεις από τα πρανή, καθισμένοι στο έδαφος.
Κουρούτα, μια πανελλαδικά αναγνωρισμένη παραλία.
Πρόκειται για ένα εξαιρετικό τουριστικό θέρετρο που τα τελευταία χρόνια άλλαξε όψη και κατάφερε να μαγνητίζει τα βλέμματα σε πανελλαδικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Διαθέτει οργανωμένη πλάζ με έντονη ζωή από το πρωί, μέχρι το άλλο πρωί.
Πλούσια σε καλοκαιρινές εκδηλώσεις και εκθέσεις η Κουρούτα αποτελεί ένα δυνατό χαρτί για τα τουριστικά δρώμενα της Δυτικής Ελλάδας.