«Μισό  αιώνα  µετά  τη  λήξη  του  Β΄  Παγκοσµίου  Πολέµου  η  Ευρώπη  βρίσκεται  και  πάλι  αντιµέτωπη  µε  τα  φαντάσµατα  του  παρελθόντος…»

Μισό  αιώνα  µετά  τη  λήξη  του  Β΄  Παγκοσµίου  Πολέµου  η  Ευρώπη  βρίσκεται  και  πάλι  αντιµέτωπη  µε  τα  φαντάσµατα  του  παρελθόντος.

Κι  ενώ  στις  χώρες  του  πάλαι  ποτέ  «υπαρκτού  σοσιαλισµού»  βρίσκονται  σε  έξαρση  οι  εθνικισµοί  προκαλώντας  αποσχιστικά  κινήµατα  και  αιµατηρές  συγκρούσεις,  στη  δυτική  Ευρώπη πληθαίνουν  καθηµερινά  τα  κρούσµατα  ρατσιστικής  βίας  σε  βάρος  των  µεταναστών.

Φαινόµενα  ρατσισµού  αντισηµιτικής  ή  και  αντινέγρικης  χροιάς  είχαν  εµφανιστεί  και  νωρίτερα,  ιδιαίτερα  στη  Γερµανία, η έκτασή τους ωστόσο ήταν περιορισµένη, αφού η εµπειρία  του ναζισµού καθώς και το αντιαποικιοκρατικό κλίµα που επικράτησε  µεταπολεµικά  δεν  ευνοούσαν  τη  διάδοση  ρατσιστικών  απόψεων  και  πολύ λιγότερο την εµφάνιση ρατσιστικού κινήµατος.

Συχνά,  τόσο  από  τα  ΜΜΕ  όσο  και  από  τους  διάφορους  κοινωνικούς  και  πολιτικούς  φορείς,  αναφέρεται  ότι  η  αναβίωση  του  ρατσισµού  οφείλεται  κυρίως  στην  οικονοµική  κρίση  και  πιο  συγκεκριµένα στην ανεργία που πλήττει τελευταία τις χώρες – µέλη  της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι µόνο αυτές. Η άποψη αυτή όµως δεν  ευσταθεί.

Η ανεργία  είναι µάλλον  η αφορµή  και  όχι  η  γενεσιουργός  αιτία  του  ρατσισµού,  οι  καταβολές  του  οποίου  θα  πρέπει  να  αναζητηθούν  πρωτίστως  στο  αποικιακό  παρελθόν  της  Ευρώπης,  το  οποίο, ως φαίνεται, επηρεάζει ακόµη έντονα τόσο την κοσµοαντίληψη  όσο  και  τις  συνειδήσεις  πολλών  ανθρώπων,  και  συνακόλουθα  τη  στάση  τους  απέναντι  στους  µετανάστες  γενικά  και  στους  οικονοµικούς και πολιτικούς πρόσφυγες.

Η  άποψη ότι  η  Ευρώπη  κινδυνεύει  να  αλλοιωθεί  από  την  παρουσία  των  µεταναστών,  όσο  κι  αν  αποστασιοποιείται  από  τον  παραδοσιακό  βιολογικό  ρατσισµό  καθώς  επικαλείται  πολιτιστικά  κυρίως κριτήρια, εκφράζει σε τελευταία ανάλυση την ίδια λογική. Το  «Φρούριο  Ευρώπη» µε  τις  ερµητικά  κλεισµένες  πύλες  στους  λιµοκτονούντες  του πλανήτη µας  αποτελεί  τη  σύγχρονη  εκδοχή  του  ρατσιστικού µύθου της «άριας φυλής», που κόστισε, ως γνωστόν, στο  παρελθόν τη ζωή εκατοµµυρίων ανθρώπων.

Η  αναζήτηση  «αποδιοποµπαίων  τράγων»  υποδηλώνει  πάντα  την ύπαρξη στερεοτύπων, τα οποία και ενεργοποιούνται σε περιόδους  κρίσης, όταν οι άνθρωποι  δεν µπορούν, λόγω της χειραγώγησης που  υφίστανται,  ή  και  δε  θέλουν  να  κατανοήσουν  τα  πραγµατικά  αίτια  της κακοδαιµονίας τους.

Ο  ρατσισµός  στη  σηµερινή  του  µορφή  δεν  είναι  δυνατόν  να  αντιµετωπιστεί  αποτελεσµατικά  χωρίς  την  κατανόηση  των  διαδικασιών που οδήγησαν στην  ιστορική συµβίωση του ευρωπαϊκού  πολιτισµού  και  της  φυλετικής  ιδέας  από  το  18ο  αιώνα  και  εντεύθεν, γεγονός που  επέδρασε  καταλυτικά στις σχέσεις της Ευρώπης µε τον  έξω κόσµο και πολύ περισσότερο µε τις πρώην αποικίες.

Κυριακοπούλου Άννα