Ο Ηλείος αντιπτέραρχος ε.α. Παν. Γεωργακόπουλος μιλά στην «Π» – «Δεμένοι με το αεροσκάφος σώμα και ψυχή»

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια μιας πτήσης, ποιος είναι ο βαθμός επικινδυνότητας των πτήσεων «χαμηλής ναυτιλίας» όπως αναφέρονται, αλλά και τι σημαίνει να είσαι πιλότος ενός μαχητικού αεροσκάφους, εξηγεί με αποκλειστική του συνέντευξη στην εφ. Πατρίς, ο Ηλείος Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α., Παναγιώτης Γεωργακόπουλος, που στο παρελθόν έχει υπηρετήσει την 338 Μοίρα της 117 Πτέρυγας Μάχης στην Ανδραβίδα.

Αφορμή φυσικά, το τραγικό περιστατικό πτώσης του Phantom F-4E και την επιβεβαίωση θανάτου και των δύο χειριστών, του Σμηναγού (Ι) – Κυβερνήτη, Ευστάθιου Τσιτλακίδη, 31 ετών και του Υποσμηναγού (Ι) – Συγκυβερνήτη, Μάριου – Μιχαήλ Τουρούτσικα 29 ετών. Να σημειωθεί ότι το Phantom F-4E την περασμένη Δευτέρα το πρωί, κατέπεσε στη θαλάσσια περιοχή 9 ναυτικά μίλια νότια του Κατάκολου, με τις έρευνες να συνεχίζονται έως και χθες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς αισθάνεται ένας πιλότος μέσα στο αεροσκάφος είναι αυτό που περιέγραψε ο κ. Γεωργακόπουλος: «Το θεωρούμε αναπόσπαστο με το κορμί μας, είναι κάτι ιερό, όπως το παιδί μας. Ίσως ο περισσότερος κόσμος να μην μπορεί να το κατανοήσει, πως αυτός ο “όγκος” μας “δένει” μαζί του, σώμα και ψυχή».

Ποιος είναι ο βαθμός επικινδυνότητας των πτήσεων «χαμηλής ναυτιλίας»;

«Οι χαμηλές πτήσεις 500-300 ποδών από την επιφάνεια του εδάφους ή της θάλασσας, όπως και οι λίαν χαμηλές κάτω των 300 ποδών, για τις οποίες απαιτείται ειδική άδεια, επιπλέον εκπαίδευση και γίνονται σε καθορισμένες περιοχές, περικλείουν έναν αυξημένο βαθμό επικινδυνότητας. Το χαμηλό ύψος, οι μεγάλες ταχύτητες 420-540 NM/Ω, οι ελιγμοί μάχης στο ύψος αυτό, οι μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες και το μικρό χρονικό περιθώριο αντίδρασης από τον χειριστή του αεροσκάφους σε περίπτωση βλάβης ή απρόσμενου παράγοντα, αποτελούν σημαντικά στοιχεία που αυξάνουν τον συντελεστή κινδύνου. Προστίθεται και ο ανθρώπινος παράγοντας, διότι κανείς δεν λειτουργεί καθημερινά στον ίδιο βαθμό αποτελεσματικότητας. Βέβαια όλοι οι χειριστές έχουν έναν μεγάλο βαθμό επαγγελματικής υπευθυνότητας, ελέγχονται καθημερινά για τη φυσική και ψυχική τους κατάσταση, και θα τολμούσα να πω, σε απίστευτο βαθμό από τους ευρύτερα γνωστούς επαγγελματικούς τομείς των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Εκπαιδεύονται σταδιακά, σκληρά και επίπονα στην απόκτηση της ικανότητας αυτής, είναι πολύ εξοικειωμένοι με την πτήση σε αυτά τα ύψη, γιατί απλούστατα αυτές θα είναι οι συνθήκες που θα πολεμήσουν όταν απαιτηθεί. Θα πρέπει να ανταποκρίνονται πολύ άνετα στην πτήση αυτή, γιατί θα προστεθεί η έντονη πίεση που δέχονται σ’ ένα εχθρικό περιβάλλον, να επιβιώσουν, να προσέχουν τα άλλα μέλη του σχηματισμού, να εκτελέσουν επιτυχώς την αποστολή και να επιστρέψουν με ασφάλεια, ώστε χρησιμοποιηθεί το αεροσκάφος σε άλλη αποστολή. Οφείλουν οι πιλότοι μας να ανταποκρίνονται στον μέγιστο βαθμό και το κάνουν».

Τι μπορεί να πήγε λάθος στην προκειμένη περίπτωση;

«Ένας από τους παράγοντες που αναφέρθηκαν παραπάνω, ή και συνδυασμός παραγόντων πιθανότατα συνετέλεσαν στο ατύχημα. Η Πολεμική Αεροπορία έχει εκπαιδεύσει σε υψηλό βαθμό ανθρώπους, τόσο σε σχολεία του εσωτερικού όσο και σε φορείς του εξωτερικού, που ασχολούνται με τη διερεύνηση των αεροπορικών ατυχημάτων, στο έδαφος και στον αέρα. Υπάρχει μεγάλη εμπειρία στον τομέα αυτό, άξια στελέχη και αξιόπιστη τεχνογνωσία. Θεωρώ ότι θα καταλήξουν σε ένα πόρισμα που θα δίνει εξηγήσεις για το ατύχημα. Ας τους αφήσουμε να κάνουν απρόσκοπτα την εργασία τους ως ειδικοί».

Το γεγονός ότι οι πιλότοι δεν πρόλαβαν να εγκαταλείψουν – σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά έως τώρα – αυτό μπορεί να οφείλεται σε ποιούς λόγους;

«Ένας πιλότος δεν εγκαταλείπει το αεροσκάφος του, αν δεν έχει εξαντλήσει κάθε δυνατότητα να το σώσει. Το θεωρούμε αναπόσπαστο με το κορμί μας, είναι κάτι ιερό, όπως το παιδί μας. Ίσως ο περισσότερος κόσμος να μην μπορεί να το κατανοήσει, πως αυτός ο “όγκος” μας “δένει” μαζί του, σώμα και ψυχή. Στην περίπτωση του πρόσφατου ατυχήματος, ο χρόνος, το απρόβλεπτο ή και ο συνδυασμός των συνθηκών και παραγόντων, να μην επέτρεψαν την έγκαιρη εγκατάλειψη του αεροσκάφους».

Από τις έρευνες εντοπίστηκαν ορισμένα ευρήματα, μεταξύ των οποίων και μέρος ενός από τα δύο αλεξίπτωτων. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έστω και την τελευταία στιγμή κάποιος πιλότος προσπάθησε να εγκαταλείψει;

«Δεν είναι σίγουρο, γιατί μπορεί να ενεργοποιήθηκε ο μηχανισμός κατά την πρόσκρουση. Ίσως έγινε προσπάθεια από το συγκυβερνήτη την τελευταία στιγμή για εγκατάλειψη, αλλά το ύψος δεν επαρκούσε. Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν όλα εκείνα τα στοιχεία, τα οποία “αποκωδικοποιεί” η επιτροπή διερεύνησης για να εξαγάγει ασφαλώς το πόρισμα του ατυχήματος».

Μια πτήση εκπαίδευσης γίνεται σε συνθήκες πραγματικές; Περιγράψτε μας την δική σας εμπειρία ως πιλότος σε Phantom F-4.

«Κάθε πτήση προσαρμόζεται στην εμπειρία του νεώτερου μέλους, ώστε να μην υπερβαίνει τα όρια των δυνατοτήτων του, αλλά ταυτόχρονα να προσδίδει ένα θετικό πρόσημο για την επόμενη. Σκοπός είναι να αυξάνεται η εμπειρία, η ικανότητα και ο βαθμός αντίδρασης σε συνθήκες μάχης. Το όλο σκεπτικό είναι ότι, όλοι οι χειριστές οφείλουν να αποδίδουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό των δυνατοτήτων τους, κάτι που απαιτεί συνεχή εκπαίδευση, μόχθο και θυσίες, προσωπικές και οικογενειακές. Αναφορικά για εμένα θα σας πω ότι παρά τα προβλήματα, τους περιορισμούς, τις θυσίες, τη κούραση, ήταν τα πλέον όμορφα, παραγωγικά, “ζωντανά’’ μου χρόνια, που τα αναπολώ με μεγάλη νοσταλγία. Εύχομαι καλό ταξίδι στην “αιωνιότητα την ηρώων’’, για τους δυο άξιους πιλότους μας και καλό κουράγιο στους οικείους τους, και ιδιαίτερα στους γονείς τους, να αντέξουν στη μεγάλη τους απώλεια».