Olympia Forum I: «Ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα»

Η Τοπική και Περιφερειακή ανάπτυξη μέσω πολιτιστικών διαδρομών και τοποθεσιών αποτέλεσε το θέμα της συζήτησης μεταξύ της Προϊσταμένης Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας Ερωφίλης – Ίριδος Κόλλια και της Ρόιδως Μητούλα Καθηγήτρια Χαροκόπειου Πανεπιστημίου,  την οποία συντόνισε η δημοσιογράφος του patrisnews.com Μαριάννα Μητροπούλου.

Ερωφίλη – Ίρις Κόλλια, Διευθύντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας

«Ο Πολιτισμός αποτελεί βασικό πυλώνα της βιώσιμης ανάπτυξης και τα τελευταία χρόνια στις τουριστικές αγορές το μοντέλο που έχει καθιερωθεί «ήλιος και θάλασσα» χάνει έδαφος και κερδίζει έδαφος ο Πολιτιστικός Τουρισμός.

Ο ρόλος του πολιτισμού επομένως είναι καθοριστικός για την προσφορά αυθεντικών και μοναδικών εμπειριών, με τους επισκέπτες να έρχονται σε επαφή με τα υλικά και άλλα χαρακτηριστικά ενός τόπου.

Επομένως οι πολιτιστικές διαδρομές, είναι πολύ σημαντικές: δεν συνδέονται μόνο με την προστασία των μνημείων, αλλά και με την ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας και την σύνδεση των παραγωγικών δυνάμεων και του Πολιτισμού.

Στην Ηλεία, με τους πολύ σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία που έχουμε υπάρχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα, όπου δύο μάλιστα ανήκουν στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Η Υπηρεσία μας, είναι ήδη σε κάποια προγράμματα για την δημιουργία πολιτιστικών διαδρομών, σε συνεργασία με την Ιταλία, μέσω του προγράμματος INTEREG, αλλά και με περιοχές της Ελλάδας. Στόχος είναι η δημιουργία ενός δικτύου μοναδικών πολιτιστικών μνημείων, κατά μήκος της παράκτιας, της Ιόνιας διαδρομής και της Αδριατικής αντίστοιχα, για παράδειγμα.

Σχετικά με το πρόγραμμα της Unesco που έχουμε συμπεριληφθεί για τα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς, έχουν ήδη ολοκληρωθεί τα πρώτα δύο στάδια και απομένει το τρίτο. Από την Ελλάδα επιλέχθηκαν μόνο η Ολυμπία και η Επίδαυρος.

Εάν επεκταθεί το πρόγραμμα για τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και υπάρξει η δυνατότητα, εμείς θα προτείνουμε τον Ναό του Επικούρειου Απόλλωνα».

Ρόϊδως Μητούλα, Καθηγήτρια Χαροκόπειου Πανεπιστημίου

Το branding ενός τόπου είναι μία σύνθετη διαδικασία που καλύπτει πολλές πτυχές της εικόνας και της ζωής του. Στόχος μιας τέτοιας διαδικασίας είναι η αναζήτηση των στοιχείων εκείνων, που καθιστούν τον κάθε προορισμό μοναδικό και ξεχωριστό. Καθίσταται ως ένα ισχυρό αναπτυξιακό εργαλείο που μπορεί να λειτουργήσει με διάρκεια πολλών ετών. Αποτελεί σημαντικό θεμέλιο του σύγχρονου μάρκετινγκ και ένα απαραίτητο εργαλείο για τις στρατηγικές που μπορεί να ακολουθήσει ο κάθε τόπος. Η ταυτότητα που μπορεί να προσφέρει το branding στον τόπο μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά στην ενίσχυση της ελκυστικότητας του σε επισκέπτες και επενδυτές. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται η βάση για την οικονομική ανάπτυξη. Η ανάπτυξη αυτή στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού που αξιοποιεί το διαθέσιμο πολιτιστικό απόθεμα, είτε με το χαρακτήρα του υλικού κτιριακού και άλλου προϊόντος είτε με τη μορφή πολιτιστικών δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται στο συγκεκριμένο τόπο.

Όσον αφορά στον πολιτιστικό τουρισμό, αποτελεί μια ειδική και εναλλακτική μορφή τουρισμού, η οποία μπορεί να αναπτυχθεί τόσο στην ύπαιθρο, όσο και στον αστικό χώρο. Τα άτομα που τον επιλέγουν, ενδιαφέρονται κυρίως για τις τέχνες, τα παραδοσιακά προϊόντα, την κουλτούρα, τα ήθη και έθιμα, την αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά, την ιστορία, τους διάφορους χώρους πολιτισμού, τα αθλήματα, τη γαστρονομία, τη θρησκεία κ.ά. Οι πολιτιστικές διαδρομές αποτελούν σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού ενός τόπου. Οι διαδρομές αυτές στηρίζονται στον προσδιορισμό μιας καθορισμένης διαδρομής, κατά την οποία στόχος είναι η επίσκεψη μνημείων φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Πιο συγκεκριμένα, οι πολιτιστικές διαδρομές μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην εξωστρέφεια ενός τόπου, η οποία με τη σειρά της μπορεί να δράσει καταλυτικά στην περαιτέρω πολιτιστική και πολιτισμική ανάπτυξη, μέσω των δράσεων ανάδειξης της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Και πάντα με στόχο την ωφέλεια της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.

Στόχος μιας πολιτιστικής διαδρομής είναι  να  αποτελέσει  κινητήριο  μοχλό  για  την  ανάπτυξη  μιας  περιοχής. Μια  ανάπτυξη,  που  θα  είναι  βιώσιμη  οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά. Πιο αναλυτικά, να προσελκύσει επισκέπτες στη συγκεκριμένη  περιοχή,  να  δημιουργήσει  ευκαιρίες  στις επιχειρήσεις και τους παραγωγούς προϊόντων και υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται  στη συγκεκριμένη περιοχή, ώστε να αυξήσουν τα έσοδά τους, να προσελκύσει νέες επενδύσεις, να επιμηκύνει την τουριστική περίοδο, να  εξασφαλίσει  πόρους  για  τη  συντήρηση  των  αρχαιολογικών  χώρων και μνημείων.

Όσον αφορά στο περιεχόμενο μιας πολιτιστικής διαδρομής, αυτό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του τόπου και την ποικιλία της πολιτιστικής και φυσικής του κληρονομιάς.

H επιλογή της καταλληλότερης πολιτιστικής διαδρομής που αρμόζει σε μια περιοχή, εξαρτάται κάθε φορά από την ιδιαίτερη φυσιογνωμία και ταυτότητά της. Οι πολιτιστικές διαδρομές προσδίδουν νέες αναγνώσεις στα μνημεία, διασώζουν και προβάλλουν την άυλη κληρονομιά. Η προβολή των πολιτιστικών πόρων που αναδεικνύονται μέσα από μια διαδρομή, συντελεί στη συντήρηση, αναστήλωση, αποκατάσταση τους από τους φορείς διαχείρισης, καθιστώντας τον τόπο ελκυστικό προορισμό όχι μόνο για τους επισκέπτες αλλά και για την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών από καινοτόμες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο πολιτιστικό τομέα.

Κλείνοντας θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο τουριστικός σχεδιασμός και η δημιουργία πολιτιστικής πολιτικής για την ενίσχυση του πολιτισμικού τουρισμού, αποτελεί δομικό στοιχείο της πρότασης πάνω το οποίο στηρίζεται και η διαμόρφωση των πολιτιστικών διαδρομών. Όσον αφορά στo branding του τόπου, αναφέρεται στην απόδοση μιας συγκεκριμένης χωρικής ταυτότητας σε μια περιοχή, ώστε να διαμορφωθεί μια κεντρική ιδέα για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.

Οι προτεινόμενοι χώροι, μέσω των μοντέλων του μάρκετινγκ θα διαμορφώσουν τη δική τους ταυτότητα και αναγνωρίσιμη επωνυμία (brand name) ώστε οι υφιστάμενοι και δυνητικοί επισκέπτες αλλά και η κοινή γνώμη να συνδέσουν τους τόπους με την πολιτιστική τους κληρονομιά και να αναπτυχθεί η αναγνωρίσιμη επωνυμία τους με έμφαση στον πολιτισμό.

Η 3η Ημέρα: 

Olympia Forum I: Η 3η μέρα του συνεδρίου (LIVE)