Όταν οι μαθητές διδάσκουν τον διάλογο

Βασίλης Τόλιας *

Συχνά ακούμε να λένε, ότι δεν έχει σημασία τι λες, αλλά πως το λες. Θα συμφωνήσω. Ο τρόπος παίζει μεγάλο ρόλο. Οι πολιτικές ελίτ συχνά ξεχνούν ότι απευθύνονται σε κοινό και «συνομιλούν» μαζί του. Αδιαφορούν για την ποιότητα του λόγου τους. Αντιγράφουν τις κομματικές θέσεις και διαβάζουν σημειώσεις-σκονάκια στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο, σε δημόσιες τοποθετήσεις τους, μπροστά στο κοινό. Σαφέστατα, τις πιο πολλές φορές γεμίζουν τηλεοπτικό και άλλο χρόνο, όμως σπάνια πείθουν. Γιατί σπάνια υπάρχει στον λόγο τους το επιχείρημα. Και όταν αυτό υπάρχει, λείπουν πολλές φορές άλλα μέσα και εργαλεία για την προβολή και την ανάπτυξή του.

Δεύτερο έλλειμμα: ο κακής ποιότητας διάλογος με όρους καφενείου από τα τηλεοπτικά πάνελ μέχρι την Βουλή. Δε θυμάμαι πότε με συνεπήρε τελευταία φορά ένας διάλογος-αντίλογος σε τέτοιο, ψηλό επίπεδο και πρέπει να πω ότι είμαι από αυτούς που παρακολουθούν τα τεκταινόμενα και ψάχνω στην επικαιρότητα τις «καυτές» συζητήσεις και αντιπαραθέσεις. Με φωτεινές πάντα εξαιρέσεις, ζούμε στην εποχή του «χύμα» και της «ατάκας», συχνά με μπόλικη ειρωνεία, υπεροψία και σαρκασμό, χωρίς όμως περιεχόμενο.

Τελευταία σκέψη για το πώς αρθρώνεται γενικότερα σήμερα πολιτικός λόγος… Σε μια περίοδο όπου τα πιο ηχηρά ιδεολογικά statements κάνει με πράξεις ένας Ρουβίκωνας, όπου κυριαρχεί η κουλτούρα του εκβιασμού και της συκοφάντησης, του σεξισμού πολλές φορές και της προσβολής, όπου οι περισσότερες αντιπαραθέσεις ακόμα και εντός της Βουλής εκτρέπονται σε προσωπικές κόντρες, δεν ξέρω αν μπορούμε να μιλάμε για ποιότητα πολιτικού λόγου. Κομματικού, ναι. Πολιτικού, μάλλον όχι.

Από αυτή την άποψη, έχουμε πολλά να μάθουμε από τα παιδιά: να ακούμε πριν να μιλήσουμε. Να δομούμε τη σκέψη μας και να αναπτύσσουμε πειστικά, καθαρά επιχειρήματα. Να συνδιαλεγόμαστε, όχι να μονολογούμε. Προπαντός, να μιλάμε όταν έχουμε κάτι να πούμε, όχι για να κάνουμε απλά «φασαρία». Έτσι, για αλλαγή…

ΥΓ: Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα στον τελικό των Πανελλήνιων Αγώνων Επιχειρηματολογίας-Αντιλογίας. 90 Σχολεία από όλη την Ελλάδα διαγωνίσθηκαν για να αναδειχθεί πρώτο μέσα από ένα συναρπαστικό τελικό αγώνα το Λύκειο της Γερμανικής Σχολής Αθηνών. Δεν ήθελα να ευλογήσω τα γένια μου με αυτό το κείμενο, εκθειάζοντας την ομάδα του σχολείου για αυτή τη σπουδαία πράγματι επιτυχία. Θεώρησα χρήσιμο, ωστόσο, να κάνω μια προβολή σε άλλα επίπεδα δημόσιου λόγου, από όπου λείπουν όλα αυτά που θαυμάσαμε στους μαθητές και τις μαθήτριες: η δομή, το επιχείρημα, η υπομονή και ανεκτικότητα σε αυτό το σπάνιο πια σπορ που αποκαλούμε «διάλογο».

* Ο Βασίλης Τόλιας είναι Αναπληρωτής Διευθυντής της Γερμανικής Σχολής Αθηνών

Πηγή: news247.gr