Όταν τα κινητά αποδίδουν δικαιοσύνη …

Τι αναφέρουν ο Γρηγόρης Κατσώλης, πρόεδρος της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Ηλείας και οι έγκριτοι δικηγόροι Μισέλ Αμπού – Χάντμπα & Νικόλαος Παναγόπουλος

Δεν είναι λίγες οι φορές που τα κινητά αποδίδουν δικαιοσύνη…
Δηλαδή το βίντεο το οποίο έχει τραβήξει ένας ή περισσότεροι πολίτες κατά τη διάρκεια μιας έκνομης πράξης, μπορεί να οδηγήσει στην καταδίκη του δράστη ή των δραστών, αποδίδοντας φυσικά δικαιοσύνη.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το πρόσφατο τραγικό γεγονός το οποίο συνέβη στο λιμάνι του Πειραιά, όπου έχασε την ζωή του ο Αντώνης Καρυώτης, λόγω της αναλγησίας κάποιων μελών του πληρώματος του πλοίου το οποίο θα τον μετέφερε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τον Άγιο Νικόλαο Κρήτης.

Αν δεν υπήρχαν τα βίντεο που δόθηκαν στην δημοσιότητα από τους επιβάτες του συγκεκριμένου πλοίου, αλλά και άλλων πλοίων που βρίσκονταν στο λιμάνι του Πειραιά, ίσως οι δράστες να μην είχαν οδηγηθεί στην δικαιοσύνη, τουλάχιστον άμεσα.

Όμως το βίντεοληπτικό υλικό φανέρωσε αυτή την αποτρόπαια πράξη, με αποτέλεσμα ήδη οι κατηγορούμενοι να βρίσκονται στα χέρια της δικαιοσύνης και να απειλούνται με πολύ σοβαρές ποινές.

Φυσικά δεν είναι το συμβάν με τον Αντώνη Καρυώτη το μοναδικό στο οποίο οι αστυνομικές αρχές και η δικαιοσύνη έχουν οδηγηθεί στη σύλληψη του δράστη ή των δραστών και στην απαγγελία κατηγοριών, μέσω ενός βίντεο από κινητό ή από κάποια κάμερα ασφαλείας.
Υπάρχουν και τα παραδείγματα με τον Άλκη Καμπανό, τον Αλέξη Γρηγορόπουλο, τον Ζακ Κωστόπουλο και πολλά ακόμα θύματα εγκληματικών πράξεων…

Η εφημ. «Πατρίς» ζήτησε την άποψη ανθρώπων οι οποίοι γνωρίζουν βασικές λεπτομέρειες για το πότε ένα βίντεο από κινητό ή από κάμερα ασφαλείας μπορεί να σταθεί ως υλικό κατηγορίας σε κάποια εγκληματική πράξη και οι απαντήσεις που μας έδωσαν, είναι σίγουρα πάρα πολύ ενδιαφέρουσες.

Γρηγόρης Κατσώλης: «Το βιντεοληπτικό υλικό από κάμερες, βοηθά σημαντικά στην εξιχνίαση κάποιων υποθέσεων»

Ο Γρηγόρης Κατσώλης, πρόεδρος της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Ηλείας μας δήλωσε για το θέμα.
«Εμείς σαν αστυνομία δεν μπορούμε να βγούμε και να πούμε επίσημα, χρησιμοποιήστε τα κινητά σας τηλέφωνα για να καταγράφετε μια έκνομη πράξη ή οτιδήποτε άλλο χρήζει νομικής παρακολούθησης. Έχουμε πει κατ’ επανάληψη, ότι το βιντεοληπτικό υλικό από κάμερες ασφαλείας, βοηθά σημαντικά στην εξιχνίαση κάποιων υποθέσεων. Όμως δεν μπορούμε να πούμε στον κόσμο, τραβάτε με το κινητό σας συνέχεια, αφού αυτό μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ. Υπάρχουν μετά τα προσωπικά δεδομένα. Δεν μπορεί ο πολίτης να καταγράφει με το κινητό ότι θεωρεί έκνομο. Σίγουρα όμως το υλικό που περισυλλέγουμε από βίντεο σε περιοχές όπου έχει λάβει χώρα μια έκνομη πράξη, βοηθά στην εξιχνίαση μιας υπόθεσης, σε σημαντικό βαθμό μάλιστα. Επίσης όσοι έχουν επιχειρήσεις και καταστήματα, καλό είναι να ασφαλίζουν την περιουσία τους με κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης, όπου φυσικά η κάμερα θα είναι στραμμένη στην είσοδο της επιχείρησης. Επίσης αν κάποιος έρθει σε εμάς και μας πει ότι έχει τραβήξει με το κινητό μια έκνομη πράξη, εμείς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το βίντεο για την εξιχνίαση μιας υπόθεσης. Απλά εμείς δεν μπορούμε να παρακινούμε τον πολίτη να τραβάει βίντεο με το κινητό του τον οποιοδήποτε».

Μισέλ Αμπού – Χάντμπα : «Ο Άρειος Πάγος το 2021κατέληξε πως είναι νόμιμη η δικονομική αξιοποίηση βιντεοληπτικού υλικού, σε σοβαρά αδικήματα»

Ο Μισέλ Αμπού – Χάντμπα, Δικηγόρος, με μεγάλη εμπειρία και σε παρόμοιες υποθέσεις μας τονίζει σχετικά με το θέμα.  
«Στην ποινική δίκη είναι δυνατόν να προσαχθούν και να αναγνωσθούν ενώπιον του δικαστηρίου έγγραφα που άπτονται των προσωπικών ή και ευαίσθητων δεδομένων, προκειμένου να αναζητηθεί και ευρεθεί η ουσιαστική αλήθεια της υπόθεσης, ειδικά σε περιπτώσεις όπως αυτή που μας απασχόλησε πρόσφατα με την δολοφονία του 38χρονου στο λιμάνι του Πειραιά. Αν δεν υπήρχε το γνωστό σε όλους μας βίντεο, πολλοί θα νομίζαμε πως ήταν ατύχημα.
Ο Άρειος Πάγος το 2021 με μια κομβικής σημασίας απόφασή του, έθεσε στη σωστή του βάση το ζήτημα της παραβίασης των προσωπικών δεδομένων, με την χρήση βιντεοληπτικού υλικού. Κατέληξε πως είναι νόμιμη η δικονομική αξιοποίηση βιντεοληπτικού υλικού, λόγω της σοβαρότητας των τελεσθέvτων αδικημάτων και ως το μοναδικό αποδεικτικό μέσο, από το οποίο δύναται να προκύψει ο δράστης των υπό κρίση άδικων πράξεων.
Το παραβιασθέν συνταγματικό δικαίωμα του κατηγορουμένου για (παραδείγματα) ανθρωποκτονία ή για εμπρησμό, δεν άπτεται αμέσως του σκληρού πυρήνα της προσωπικής του σφαίρας, που θα απαιτούσε τη συναίνεση αυτού, αφού η συμπεριφορά, που καταγράφηκε και περιέχεται στο βιντεοληπτικό υλικό (όπως περίπτωση Πειραιά), ουδεμία σχέση έχει με ιδιωτική του πράξη, ούτε έχει καμιά σχέση με την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, δεδομένου ότι, οι κάμερες κλειστού κυκλώματος κατέγραψαν τις κινήσεις του σε δημόσιο χώρο και όχι στην οικία του ή σε ιδιωτικό προσωπικό του χώρο, ενώ επιβάλλεται και από την τήρηση της αρχής της αναλογικότητας, εν όψει του ότι τα πληγέντα (ανθρώπινη ζωή) από τις υπό κρίση πράξεις του δράστη αγαθά κρίνονται σαφώς υπέρτερα εκείνου της προστασίας των προσωπικών του δεδομένων».

Νικόλαος Παναγόπουλος : «Το θέμα αποτελεί γκρίζα ζώνη για τον νομικό κόσμο και δεν υπάρχει μία ξεκάθαρη απάντηση»

Ο επίσης πολύ έμπειρος δικηγόρος Νικόλαος Παναγόπουλος μας τόνισε για το θέμα.

«Το θέμα που θίγετε αποτελεί γκρίζα ζώνη για τον νομικό κόσμο και δεν υπάρχει μία ξεκάθαρη απάντηση. Κάθε υπόθεση κρίνεται ατομικά.
Ο κανόνας που θα πρέπει άπαντες οι πολίτες να γνωρίζουμε, είναι ότι απαγορεύεται να βιντεοσκοπούμε κάποιον, χωρίς τη θέλησή του, είτε βρίσκεται σε δημόσιο, είτε σε ιδιωτικό χώρο. Ο ανωτέρω κανόνας πηγάζει από το άρθρο 9Α του Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι: “Καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων, όπως νόμος ορίζει”.
Σε κάθε κανόνα όμως, ως γνωστόν, υπάρχουν οι εξαιρέσεις. Νομολογιακά έχει κριθεί από τον Άρειο Πάγο ότι είναι δυνατόν να προσαχθούν και να αναγνωσθούν ενώπιον ποινικού δικαστηρίου έγγραφα που άπτονται των προσωπικών ή και ευαίσθητων δεδομένων προσώπου, προκειμένου να αναζητηθεί και ευρεθεί η ουσιαστική αλήθεια της υπόθεσης. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι είναι επιβεβλημένη η χρήση βιντεοληπτικού υλικού, ως του μοναδικού αποδεικτικού μέσου, από το οποίο δύναται να προκύψει ο δράστης ενός σοβαρού αδικήματος, όπως είναι ασφαλώς η ανθρωποκτονία.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι δίδεται η δυνατότητα στον ποινικό Δικαστή να κρίνει, με βάση την αρχή της αναλογικότητας, πότε θα κάνει χρήση και πότε όχι ενός βιντεοληπτικού υλικού, το οποίο έχει ληφθεί χωρίς τη συναίνεση κάποιου».

Το πρόσφατο τραγικό γεγονός στο λιμάνι του Πειραιά, έδειξε πόσο χρήσιμη είναι μερικές φορές η χρήση βιντεοληπτικού υλικού από κινητό ή από κάμερα, για την απονομή δικαιοσύνης.