Περί αποζημιώσεων ο λόγος… – Διευκρινίσεις για τους πυρόπληκτους ελαιοπαραγωγούς της Αρχ. Ολυμπίας

Σε απάντηση της ερώτησης, που κατέθεσε η Βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Αναστασία-Αικατερίνη Αλεξοπούλου σχετικά με την αποζημίωση των πυρόπληκτων ελαιοπαραγωγών της Αρχ. Ολυμπίας από τις πυρκαγιές του 2021, ο Χρήστος Σταϊκούρας αρχικά απάντησε πως έχει εκδοθεί ο Ν.4797/2021 (Α΄66) «Κρατική αρωγή προς επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς για θεομηνίες, επείγουσες ρυθμίσεις για τη στήριξη της οικονομίας, συμπληρωματικός κρατικός προϋπολογισμός και συνταξιοδοτική ρύθμιση και λοιπές επείγουσες διατάξεις» με τον οποίο έχει εισαχθεί ενιαίο θεσμικό πλαίσιο κρατικής αρωγής και σαφής διαδικασία παροχής της και έχουν καθοριστεί οι κατάλληλες οργανωτικές δομές για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των δράσεων κρατικής αρωγής, τη μείωση του χρόνου καταβολής των επιχορηγήσεων και τη μείωση των διοικητικών βαρών.

Ακόμη, ως μέτρα στήριξης αναφέρθηκαν τα εξής:

α) Η χορήγηση πρώτης αρωγής έναντι της στεγαστικής συνδρομής σε ιδιοκτήτες, κατά πλήρη ή ψιλή κυριότητα, επαγγελματικών εγκαταστάσεων, κατοικιών και λοιπών κτιρίων, ανάλογα με τη σοβαρότητα των ζημιών. Το τελικό δικαιούμενο ποσό της στεγαστικής συνδρομής χορηγείται από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

β) Η χορήγηση πρώτης αρωγής για αποζημίωση οικοσκευής σε φυσικά πρόσωπα που χρησιμοποιούν ακίνητα ως κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία, τα οποία έχουν πληγεί, ανάλογα με τη σοβαρότητα των 2 ζημιών στην κατοικία, και έχουν πλήρη κυριότητα ή επικαρπία ή είναι μισθωτές – με εξαίρεση τους μισθωτές των βραχυχρόνιων μισθώσεων – ή η κατοικία τους έχει παραχωρηθεί δωρεάν – με εξαίρεση αυτές για τις οποίες δεν υπάρχει δήλωση μίσθωσης.

γ) Η χορήγηση πρώτης αρωγής έναντι της επιχορήγησης για αποκατάσταση ζημιών σε εξοπλισμό και μέσα παραγωγής, προς επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, ανάλογα με τη σοβαρότητα των ζημιών και ειδικότερα, προκειμένου για αγροτικές εκμεταλλεύσεις χωρίς ζημιές στις εγκαταστάσεις ή χωρίς εγκαταστάσεις, ανάλογα με την έκταση των πολυετών καλλιεργειών που έχουν πληγεί.

Οι αρμοδιότητες της Περιφέρειας

Στην απάντηση παράλληλα, επισημαίνεται ότι ισχύουν οι προβλέψεις του ν.4797/2021 αναφορικά με την επιχορήγηση επιχειρήσεων για αντιμετώπιση ζημιών σε στοιχεία ενεργητικού τους, κατόπιν οριοθέτησης της πληγείσας περιοχής, με την οποία συμψηφίζεται η πρώτη αρωγή.

Η καταγραφή και εκτίμηση των ζημιών πραγματοποιείται από τις επιτροπές κρατικής αρωγής που συστήνονται με απόφαση του αρμόδιου αντιπεριφερειάρχη, σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα.

Ακολούθως, ο κ. Σταϊκούρας πρόσθεσε πως «Με τροπολογία του Υπουργείου Οικονομικών στον ν.4797/2021, προβλέφθηκε η δυνατότητα έκδοσης αποφάσεων επιχορήγησης για επιμέρους καταστάσεις πληγέντων, ανάλογα με την πορεία ολοκλήρωσης του έργου των επιτροπών. Επισημαίνεται δε ότι ειδικά για τις πυρκαγιές του καλοκαιριού το ποσοστό επιχορήγησης ανέρχεται στο 70% της εκτιμώμενης ζημίας.

Με το αριθ. ΠΔΕ/ΔΠΠ/159175/2052/24.05.2022 έγγραφο, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, απέστειλε συγκεντρωτικό πίνακα για 10 επιχειρήσεις, για τις οποίες εκδόθηκε η υπό στοιχεία 83716ΕΞ2022/15.6.2022 (Β΄3016) υ.α. επιχορήγησης και συνολικό προϋπολογισμό 132.946,00 ευρώ. Επίσης, αναμένεται από την Περιφέρεια η αποστολή συγκεντρωτικών καταστάσεων για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και τους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες (κατόχους αγροτικών εκμεταλλεύσεων)».

Αγρότες και φυτικά μέσα παραγωγής

Επιπλέον, – όπως αναφέρεται – σύμφωνα με το άρθρο 12Β του ν.4797/2021, το οποίο προστέθηκε με το ν.4871/2021 (Α’ 246), με αναδρομική ισχύ από την 1η.5.2021, προβλέφθηκε ειδική διαδικασία επιχορήγησης για αντιμετώπιση ζημιών σε φυτικά μέσα παραγωγής, όπως δενδρώδεις καλλιέργειες ή αμπέλια, που δεν καλύπτονται από τον Κανονισμό του ΕΛΓΑ.

Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 12 του ν.4797/2021, όπως τροποποιήθηκε με το ν.4972/2022, προβλέφθηκε η δυνατότητα επιχορήγησης και των μη κατ’ επάγγελμα αγροτών (κάτοχοι αγροτικών εκμεταλλεύσεων) με ποσοστό που δεν ξεπερνά το πενήντα τοις εκατό (50%) της επιχορήγησης που καθορίζεται για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.

Αρμόδιοι για την εκτίμηση και καταγραφή των ζημιών σε φυτικά μέσα παραγωγής των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, καθώς και για τη συγκέντρωση των απαιτούμενων στοιχείων είναι ο Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) και οι γεωτεχνικοί υπάλληλοι αυτού. Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, προβλέφθηκε η δυνατότητα προκαταβολής έναντι της επιχορήγησης επί αρχικής εκτίμησης ζημιών. Η αρχική εκτίμηση των ζημιών πραγματοποιείται βάσει επισημάνσεων και ψηφιακών δεδομένων που έχει στη διάθεσή του ο ΕΛΓΑ, καθώς και βάσει αρχικής τιμής εκτίμησης, ανά είδος πολυετούς καλλιέργειας.

Η αρχική τιμή εκτίμησης καθορίζεται μετά από εισήγηση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής και του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛΓΑ και η προκαταβολή εξειδικεύεται ανά αγροτική εκμετάλλευση με βάση τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ελέγχου (ΟΣΔΕ).

Η χορήγηση της προκαταβολής πραγματοποιείται μέσω του ΕΛΓΑ ο οποίος επιχορηγείται, αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό, ισόποσα με το τελικό ποσό της προκαταβολής της επιχορήγησης, από τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Σύμφωνα με το ανωτέρω πλαίσιο, σε συνέχεια απόφασης του ΔΣ του ΕΛΓΑ και σχετικής εισήγησης της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, για τις πυρκαγιές του 2021 η αρχική τιμή εκτίμησης ανήλθε στο ποσό των 144 ευρώ ανά ελαιόδεντρο και των 96 ευρώ για τις λοιπές πολυετείς καλλιέργειες, βάσει της οποίας υπολογίστηκε η προκαταβολή για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.

Αντίστοιχα, για τους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, σύμφωνα με τις διατάξεις, η αρχική τιμή εκτίμησης καθορίστηκε σε 50% της τιμής που καθορίστηκε για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, ήτοι στο ποσό των 72 ευρώ ανά ελαιόδεντρο και σε 48 ευρώ για τις λοιπές πολυετείς καλλιέργειες, βάσει της οποίας υπολογίστηκε η προκαταβολή.

Η προκαταβολή συνίσταται σε χρηματική ενίσχυση του Δημοσίου και είναι ίση με το 35% του συνόλου της κατά περίπτωση αρχικής εκτίμησης ζημιών ανά είδος καλλιέργειας, η οποία εξειδικεύεται σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου, ήτοι ανερχόμενη α) σε 50,40 ευρώ ανά ελαιόδεντρο και σε 33,60 ευρώ ανά δέντρο για λοιπές δενδρώδεις καλλιέργειες, για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, όπως καθορίζονται στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΕΕ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που έχουν υποβάλλει τη δήλωση ενιαίας ενίσχυσης στο ΟΣΔΕ και β) σε 25,20 ευρώ ανά ελαιόδεντρο και σε 16,80 ευρώ ανά δέντρο για λοιπές δενδρώδεις καλλιέργειες, για τους κατόχους αγροτικών εκμεταλλεύσεων, οι οποίοι εμφανίζουν εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα και έχουν υποβάλλει τη δήλωση ενιαίας ενίσχυσης στο ΟΣΔΕ.

Συγκεκριμένα εκδόθηκαν οι κάτωθι κοινές υπουργικές αποφάσεις:

α) Η υπό στοιχεία 54381ΕΞ2022/19.04. 2022 (Β’ 1963) κ.υ.α. για κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, σχετικά με τη «Χορήγηση ενίσχυσης με τη μορφή προκαταβολής για την αποζημίωση των πληγέντων αγροτικών εκμεταλλεύσεων από τις πυρκαγιές συνολικού προϋπολογισμού 20.332.268 ευρώ, για 1.463 δικαιούχους, μεταξύ των οποίων και 417 δικαιούχοι στην ΠΕ Ηλείας με συνολικό προϋπολογισμό 5,8 εκατ. ευρώ περίπου.

β) Η υπό στοιχεία 187244ΕΞ2022/20.12. 2022 (Β’ 6606) κ.υ.α. για κατά κύριο επάγγελμα σχετικά με τη «Χορήγηση ενίσχυσης με τη μορφή προκαταβολής για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από τις πυρκαγιές συνολικού προϋπολογισμού 4.217.825 ευρώ για 358 δικαιούχους (φυσικά και νομικά πρόσωπα) μεταξύ των οποίων και 88 δικαιούχοι στην ΠΕ Ηλείας με συνολικό προϋπολογισμό 1 εκατ. ευρώ περίπου.

γ) Η υπό στοιχεία 187216ΕΞ2022/20.12. 2022 (Β’ 6606) κ.υ.α. για μη κατ’ επάγγελμα αγρότες σχετικά με τη «Χορήγηση ενίσχυσης με τη μορφή προκαταβολής για την αποζημίωση των πληγέντων κατόχων αγροτικών εκμεταλλεύσεων από τις πυρκαγιές συνολικού προϋπολογισμού 9.192.213 ευρώ για 1.949 δικαιούχους, μεταξύ των οποίων και 460 δικαιούχοι στην ΠΕ Ηλείας με συνολικό προϋπολογισμό 2,2 εκατ. ευρώ περίπου.