Αυτό επί της ουσίας σημαίνει πως κανένας θέμα με οικονομικό αντικείμενο ή αντικείμενο δημόσιο συμβάσεων δεν θα εισαχθεί προσωρινά προς ψήφιση στην Οικονομική Επιτροπή για λόγους ασφάλειας δικαίου και μέχρι την νομοθετική ρύθμιση – συμμόρφωση με την απόφαση του ΣτΕ
Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό αναμένεται να συμβεί στις 17 Ιανουαρίου, όταν κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή του νομοσχεδίου του Υπουργείου Εσωτερικών για την πολυεπίπεδη εκπαίδευση, το ΥΠΕΣ θα καταθέσει τροπολογία προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που αφορούσαν τις διατάξεις των νόμων 4623/2019 και 4625/2019, με τις οποίες μεταφέρθηκαν αρμοδιότητες από τα δημοτικά συμβούλια προς τις Οικονομικές Επιτροπές και τις Επιτροπές Ποιότητας Ζωής των δήμων.
Παράλληλα, όπως αποφασίστηκε κατά την διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου, όλες οι αποφάσεις που πέρασαν από την Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας από τις 2 Δεκεμβρίου μέχρι σήμερα, αν κριθεί αναγκαίο και σκόπιμο, θα περάσουν προς ψήφιση στο Περιφερειακό Συμβούλιο, με την προϋπόθεση, να υπάρχει νομικός τρόπος για να γίνει κάτι τέτοιο.
«Δεν αμφισβητεί κανείς ότι βιώνουμε μια θεσμική και διοικητική κρίση. Και αυτό γιατί κανείς μέχρι σήμερα δεν σεβάστηκε τον ρόλο του Β’ Βαθμού Αυτοδιοίκησης», τόνισε αρχικά στην τοποθέτησή του ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Νεκτάριος Φαρμάκης και συνέχισε λέγοντας:
«Βρισκόμαστε σε ένα νομικό αδιέξοδο και βιώνουμε μια θεσμική τραγωδία. Και αυτό διότι το λάθος πήγε να διορθωθεί με άλλο λάθος. Η απόφαση δεν είναι μόνο πολιτική, έχει και συνέπεια δικαίωσης και θα πρέπει να έχει ασφάλεια δικαίου. Δεν είμαστε εδώ για να υποκαταστήσουμε οποιοδήποτε φορέα εξουσίας, δεν φτιάχνουμε νόμους, τους ακολουθούμε».
Ακολούθως, ο κ. Φαρμάκης υπογράμμισε πως βούληση της Περιφερειακής Αρχής είναι να μην εισαχθεί κανένα θέμα – πλην ίσως θεμάτων με διαδικαστικό και λειτουργικό χαρακτήρα – στην Οικονομική Επιτροπή μέχρι να ρυθμιστεί νομικά το θέμα, κάτι το οποίο όπως τόνισε και ο ίδιος κατόπιν πληροφόρησης του από το Υπουργείο Εσωτερικών, θα συμβεί στις 17 του μήνα.
«Το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε είναι: προσεγγίστε το θέμα σοβαρά, εμείς απέχουμε», κατέληξε ο Περιφερειάρχης.
Το θέμα της χθεσινής συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτικής Ελλάδας που ήταν και το πρώτο για το 2023 εισήχθη προς συζήτηση από τις παρατάξεις Δυτική Ελλάδα – δικαίωμα στην Πρόοδο και Δυτική Ελλάδα Μπροστά.
Στην αρχική εισήγηση τους, οι επικεφαλής Γιάννης Λύτρας και Κώστας Σπηλιόπουλος πρότειναν αφενός όλες οι αρμοδιότητες του Περιφερειακού Συμβουλίου που μεταφέρθηκαν στην Οικονομική Επιτροπή και στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής να επιστρέψουν στο Περιφερειακό Συμβούλιο και αφετέρου όλες οι αποφάσεις που πάρθηκαν από την μέρα που το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις του νόμου Θεοδωρικάκου και ενέχουν κίνδυνο ακυρότητας να μπουν προς ψήφιση στο Περιφερειακό Συμβούλιο.
Επειδή ωστόσο, στο πρώτο σκέλος της πρότασης τους, ελλόχευε κίνδυνος νομιμότητας, αμφότεροι συμπορεύτηκαν με την πρόταση Φαρμάκη για την αναστολή λειτουργίας μέχρι την νομοθετική ρύθμιση, συγκροτώντας έτσι μια σύνθετη πρόταση, η οποία ψηφίστηκε τελικά κατά πλειοψηφία από το σώμα, μοιάζοντας η πιο «ασφαλής» μέχρι νεωτέρας.
Υπενθυμίζουμε ότι με την απόφαση 2377/2022 της Ολομέλειας του ΣτΕ, κρίθηκε ότι οι διατάξεις των ν. 4623/2019 και 4625/2019 με τις οποίες θεσπίσθηκαν αλλαγές στον τρόπο συγκροτήσεως της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής των δήμων, καθώς και των διοικητικών συμβουλίων δημοτικών νομικών προσώπων (Δ.Ε.Υ.Α. κ.λπ.), προκειμένου στα όργανα αυτά να υπάρχει πλειοψηφία της παρατάξεως του δημάρχου,
α) καθ’ ό μέρος δεν καταλαμβάνουν την αμέσως επόμενη των εκλογών της 26ης Μαΐου 2019 και της 2ας Ιουνίου 2019 δημοτική περίοδο, δεν είναι αντίθετες σε κάποια συνταγματική ή υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη ή αρχή, και
β) καθ’ ο μέρος όμως καταλαμβάνουν τη δημοτική περίοδο που διανύεται μετά τις εκλογές της 26ης Μαΐου και της 2ας Ιουνίου 2019, ο νομοθέτης παρενέβη, αμέσως μετά τη διεξαγωγή των εκλογών στη λειτουργία των Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού, επιφέροντας δύο βασικές αλλαγές στο υφιστάμενο σύστημα, οι οποίες είναι μεταξύ τους αλληλένδετες: αφενός μετέβαλε τον τρόπο συγκροτήσεως της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι σε αυτές η πλειοψηφία θα ανήκει στην παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος· αφετέρου προέβη σε μεταφορά αρμοδιοτήτων από το δημοτικό συμβούλιο προς την Οικονομική Επιτροπή, προς την οποία μεταβιβάστηκαν αποφασιστικές αρμοδιότητες σημαντικού οικονομικού αντικειμένου και προς την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, προς την οποία μεταβιβάστηκε η αρμοδιότητα λήψεως αποφάσεων που αφορούν την κυκλοφορία.
«Η έκδοση της 2377/2022 απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ, με την οποία κρίνονται αντισυνταγματικές οι διατάξεις των νόμων 4623/2019 και 4625/2019, δημιουργεί συνθήκες αβεβαιότητας για τον τρόπο λειτουργίας των ΟΤΑ.
Ειδικά κατά τη στιγμή που έχουν ληφθεί αποφάσεις συλλογικών οργάνων και έχουν παραχθεί έννομα αποτελέσματα από την εφαρμογή τους.
Πλέον γίνεται αντιληπτό το σημαντικό θεσμικό κενό στη διοικητική λειτουργία των ΟΤΑ και την διαχείριση των τοπικών υποθέσεων, καθώς εγείρονται μείζονα ζητήματα κατά τη λήψη, αλλά και την εκτέλεση αποφάσεων συλλογικών οργάνων, οι οποίες δυνητικά μπορούν να προσβληθούν.
Ο τρόπος με τον οποίο νομοθετεί το Κράτος για την Αυτοδιοίκηση διαχρονικά, αποκαλύπτει και την οπτική που έχει για το ρόλο που της επιφυλάσσει.
Το Κράτος επιλέγει να μεταβιβάσει αρμοδιότητες, που είτε δεν δύναται, είτε δεν επιθυμεί να ασκήσει για τις τοπικές υποθέσεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμα άσκησης εποπτείας νομιμότητας έναντι όλων των αποφάσεων των ΟΤΑ.
Η τοπική αυτοδιοίκηση κατά το Σύνταγμα έχει διοικητική αυτοτέλεια και υπό προϋποθέσεις οικονομική αυτοτέλεια, δεν έχει όμως νομοθετική εξουσία.
Συνεπώς οι ΟΤΑ υποχρεούνται να ακολουθούν το νομοθετικό πλαίσιο το οποίο τίθεται από το Κράτος, μέχρι είτε να καταργηθεί είτε να τροποποιηθεί από ένα νέο νόμο και ο Υπουργός Εσωτερικών οφείλει άμεσα να προβεί σε νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες θα δημιουργούν ασφάλεια δικαίου, πρωτίστως έναντι των πολιτών, αλλά και αιρετών, που ενδεχομένως να βρεθούν αντιμέτωποι με ποινικές και αστικές ευθύνες.
Η αναστολή λειτουργίας της Οικονομικής Επιτροπής και η ενεργοποίηση της ΕΝΠΕ για νομοθετική πρόταση προς τον Υπουργό Εσωτερικών μπορούν να στείλουν ισχυρό πολιτικό μήνυμα αλλά και να διασφαλίσουν τη χρηστή διοίκηση έναντι των πολιτών».