Αρθρογραφία

«Ποταμός Κυθήριος: Προς αποκατάσταση της αλήθειας!»

Ακούστε το άρθρο
Στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας, δίπλα από το Πουρνάρι, κυλά ο Κυθήριος ή Κύθηρος ποταμός, που πηγάζει βορειότερα στα σύνορα με το γειτονικό Χελιδόνι. Δεν πρόκειται για έναν χείμαρρο αλλά αντίθετα για ποτάμι που μεταφέρει νερό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και περιβάλλεται από πυκνή βλάστηση και πολλές καλλιέργειες.
του 
Κωνσταντίνου Τσιρώνη

Πίσω στο μακρινό 1835, στο Ελληνικό Κράτος συγκροτούνται οι πρώτοι Δήμοι και στην περιοχή μας σχηματίζεται ο Δήμος Κυθηρίων, παίρνοντας το όνομα του ομώνυμου ποταμού, ο οποίος εκβάλει στον Αλφειό νοτιότερα. Πρωτεύουσα του Δήμου ορίζεται το Κριεκούκι (Πελόπιο). Άλλες κοινότητας ήταν το Σμίλα, το Στρέφι, το Μπρούμα (Ηράκλεια), το Φλόκα, το Δρούβα, το Πουρνάρι, η Καυκανιά (Καυκωνία).
Από τότε λοιπόν ξεκινά από παρερμηνεία το όλο ζήτημα, καθώς ως Κυθήριος ποταμός θεωρήθηκε ο ποταμός που ρέει δίπλα από το Πελόπιο, πρωτεύουσα του τότε Δήμου Κυθηρίων. Φυσικά αγνοείτο πως ο Κυθήριος ποταμός σύμφωνα με τις αρχαίες και μεσαιωνικές πηγές, βρισκόταν πιο δυτικά.
Πρώτα από όλα, μαθαίνουμε από τον αρχαίο γεωγράφο Στράβωνα πως ο Κυθήριος βρισκόταν δίπλα από την Αρχαία Ηράκλεια, δηλαδή στην περιοχή όπου κυλά ο ποταμός ανάμεσα στο Πουρνάρι και την Ηράκλεια (ἐγγὺς δὲ τῆς Σαλμώνης Ἡράκλεια, καὶ αὕτη μία τῶν ὀκτώ, διέχουσα περὶ τετταράκοντα σταδίους τῆς Ὀλυμπίας, κειμένη δὲ παρὰ τὸν Κυθήριον ποταμόν).
Επιπροσθέτως, ο μεταγενέστερος περιηγητής Παυσανίας -στον οποίο οφείλουμε τεράστιο μέρος των ιστορικών μας γνώσεων για την γεωγραφία και την τοπογραφία του αρχαίου ελλαδικού χώρου- αναφέρει επίσης πως ο Κυθήριος ποταμός βρισκόταν δίπλα από την Αρχαία Ηράκλεια. Και εκτός αυτού, τονίζει (όπως και ο Στράβωνας) ότι στον Κυθήριο, κατέληγαν τα νερά των ιαματικών Ιωνίδων νυμφών (ἀπέχει δὲ ὡς πεντήκοντα Ὀλυμπίας σταδίους κώμη τε Ἠλείων Ἡράκλεια καὶ πρὸς αὐτῇ Κύθηρος ποταμός: πηγὴ δὲ ἐκδιδοῦσα ἐς τὸν ποταμὸν).
Αυτή η πληροφορία, αρκεί από μόνη της για να αποδείξει ότι ο Κυθήριος ποταμός είναι ο ποταμός που ρέει δίπλα από το Πουρνάρι. Ο λόγος απλός: Οι Ιαματικές πηγές που αναφέρουν οι αρχαίοι γεωγράφοι/περιηγητές υπάρχουν ως σήμερα στο Πουρνάρι, λειτουργούσαν ως τη δεκαετία του 1970 και φυσικά ακόμα χύνονται στις όχθες του Κυθήριου ( Στο Πουρνάρι) όπως ακριβώς και κατά την αρχαιότητα.
Τέλος, μπορεί να λάβει κανείς υπόψιν του αρκετούς χάρτες της νεώτερης εποχής, οι οποίοι Κυθήριο αποκαλούσαν τον ποταμό που κυλά ανάμεσα στην Ηράκλεια και το Πουρνάρι. Η όποια ταύτιση του Κυθήριου ποταμού, με το ποτάμι που ρέει δίπλα από το Πελόπιο -όσο καλοπροαίρετη και αν είναι- είναι δυστυχώς εσφαλμένη.
Είναι λοιπόν ανάγκη να διορθωθεί αυτό το λάθος της τοπικής ιστορίας μας και ο Κυθήριος ποταμός να παραμείνει εκεί που τον τοποθέτησαν οι αρχαίοι πριν 2000 χρόνια: Δίπλα στις ιαματικές πηγές των Ιωνίδων νυμφών, , στο Πουρνάρι!

Όλη η επικαιρότητα