Μαζί του ο κυβερνήτης Σμηναγός (Ι) Ευστάθιος Τσιτλακίδης 31 ετών που αγνοείται, με τις προσπάθειες των πλωτών και εναέριων μέσων έρευνας και διάσωσης να μην έχουν σταματήσει ούτε λεπτό. Κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει τα αίτια που προκάλεσαν το τραγικό δυστύχημα, κάτι το οποίο θα απαντηθεί από την επιτροπή διερεύνησης της Πολεμικής Αεροπορίας που θα εξετάσει τα ευρήματα.
Αξιωματικοί εν αποστρατεία, πιλότοι που έχουν υπηρετήσει στο παρελθόν στην 338 Μοίρα της 117 Πτέρυγας Μάχης και που γνωρίζουν τα συγκεκριμένα αεροσκάφη, μίλησαν αποκλειστικά στην εφ. Πατρίς, αναλύοντας όλα εκείνα που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια μιας πτήσης τέτοιου βεληνεκούς αλλά και για τις δυνατότητες που φέρουν τα αναβαθμισμένα Phantom τα οποία έχουν εγκατασταθεί στην 338 Μοίρα που λειτουργεί στην αεροπορική βάση της Ανδραβίδας.
Έως τώρα δεν έχουν γίνει σαφή τα αίτια της τραγωδίας, ενώ ποικίλλουν τα σενάρια, από την πιθανότητα τεχνικής δυσλειτουργίας του αεροσκάφους, μέχρι και το ανθρώπινο λάθος. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες που είδαν τα δύο Phantom να κινούνται στον αέρα, φαίνεται πως το μοιραίο αεροσκάφος πετούσε χαμηλά περίπου 100 μέτρα πάνω από το ύψος της θάλασσας ενώ χαρακτηριστική εικόνα, όπως ανέφεραν, ήταν ο έντονος καπνός που φαινόταν να βγαίνει από την πίσω πλευρά του. Το γιατί οι δύο πιλότοι, δεν πρόλαβαν να εγκαταλείψουν το αεροσκάφος, αν είχαν εντοπίσει κάποια βλάβη στο σύστημά του, δεν είναι γνωστό. Ωστόσο το ένα εκ των δύο αλεξίπτωτων που βρέθηκαν στο σημείο των ερευνών την περασμένη Δευτέρα, εκτιμάται ότι μπορεί να υποδηλώνει την προσπάθεια του ενός εκ των δύο χειριστών για εγκατάλειψη. Πάντως από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας δεν επιβεβαιώνεται επίσημα, αν ο εντοπισμός ενός από τα δύο αλεξίπτωτα σημαίνει ότι οι πιλότοι προσπάθησαν τελευταία στιγμή να κάνουν χρήση του εκτινασσόμενου καθίσματος αλλά δεν τα κατάφεραν.
«Εγώ το Phantom, το είδα ακριβώς από πάνω μου στα 100 μέτρα ύψος και το άλλο πέρασε λίγο δίπλα. Μετά από δέκα με δεκαπέντε λεπτά με ειδοποίησαν αμέσως από το Λιμεναρχείο Ζακύνθου και κατευθύνθηκα κι εγώ στο σημείο, αλλά ήμουν 20 ναυτικά μίλια μακριά για αλιεία και άργησα να φτάσω. Μου έκανε εντύπωση γιατί ο καπνός ήταν πολύ έντονος. Το δεύτερο αεροσκάφος ήταν σχεδόν στο ίδιο ύψος ήταν δίπλα του 500 μέτρα περίπου», αναφέρει σε δηλώσεις του στην εφ. Πατρίς ο αυτόπτης μάρτυρας και πρόεδρος των Αλιέων Ζακύνθου, Παναγιώτης Ρούσσος.
Το μοιραίο F-4E Phantom II με αριθμό 507 φαίνεται ότι ήταν ένα από τα πρώτα έξι αεροσκάφη που παραλήφθηκαν από την Πολεμική Αεροπορία το 1974, είχε εκσυγχρονιστεί, όμως παρά την αναβάθμισή του αυτή δεν παύει να είναι ένα αεροσκάφος σε υπηρεσία επί σχεδόν 50 χρόνια.
«Είναι ένα αεροσκάφος που έχει έρθει από το 1974, ήταν δεύτερης γενιάς αεροσκαφών εξαιρετικών επιδόσεων πολλαπλού ρόλου δηλαδή αναχαίτιση που χρησιμοποιήθηκε από τη Μοίρα 339 και από την 338 Μοίρα σαν διώξεως /βομβαρδισμού. Έχει φοβερές δυνατότητες, ικανό να μεταφέρει αρκετό οπλισμό από πλευράς βομβών και ειδικών όπλων, από πλευράς αναχαίτισης αρκετούς πυραύλους αέρος – αέρος, με εξαιρετικές επιδόσεις για τη γενιά του, στην εναέρια μάχη με μικρή ακτίνα στροφής. Θεωρώ ότι ήταν το TOP αεροσκάφος στην περίοδο εκείνη, ήταν κυρίαρχο στο Αιγαίο, ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων. Στη συνέχεια έγιναν κάποιες τροποποιήσεις και αναβαθμίσεις του αεροπλάνου και εξελίχθηκε σε πάρα πολύ καλό αεροσκάφος και τώρα χρησιμοποιείται σαν διώξεως – βομβαρδισμού. Μπορεί να φέρει αρκετό οπλισμό και καινούργια όπλα», εξηγεί στην εφ. Πατρίς, ο εκπαιδευτής και δοκιμαστής Αεροσκαφών στην ΕΑΒ και Διερευνητής Ατυχημάτων, Θεόδωρος Γιαννακούλιας, που έχει στο ενεργητικό του πάνω από 10.500 ώρες πτήσης εκ των οποίων 2.000 και πλέον ώρες σε αεροσκάφη F-4E Phantom.
«Από πλευράς ικανοτήτων», συνεχίζει ο κ. Γιαννακούλιας, «μπορεί να πετάξει πάρα πολύ χαμηλά με άνεση αλλά ιδιαίτερη προσοχή. Θέλει ιδιαίτερη προσοχή διότι είναι μεγάλες οι ταχύτητες όταν πετάμε χαμηλά, πετάμε με περίπου 420 μίλια ταχύτητας σε απλή ναυτιλία και από εκεί και έπειτα όταν το προσεγγίζουμε στον στόχο πάμε με μεγαλύτερες ταχύτητες. Έχει φοβερές δυνατότητες από πλευράς ευελιξίας αλλά είναι δεύτερης γενιάς αεροπλάνο».
Συνεχίζοντας τις δηλώσεις του ο κ. Γιαννακούλιας, σημειώνει ότι: «Οι Έλληνες πιλότοι και ιδιαίτερα της 338 Μοίρας που τους γνωρίζω πάρα πολύ καλά, το χρησιμοποιούν σαν Δ/Β, οι τακτικές που χρησιμοποιούμε όταν κάνουμε εκπαίδευση είναι οι ίδιες που θα κάνουμε σε μία πολεμική αποστολή, απλά δεν κάνουμε άφεση όπλων. Το ίδιο θα κάνουμε στις στροφές μας, το ίδιο θα κάνουμε χαμηλά. Να αναφέρω ότι σε πραγματικές αποστολές-πολεμικές θα είμαστε ακόμα και πιο χαμηλότερα. Οι ασκήσεις οι οποίες γίνονται προσομοιάζονται με πολεμική αποστολή. Γι’ αυτό οι Έλληνες πιλότοι διακρίνονται παντού σε όλες τις διεθνείς αεροπορικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν μέρος, που γίνονται εδώ στην Ανδραβίδα, στο ΚΕΑΤ όπου είναι το Σχολείο Όπλων Τακτικής, ΤΟΡ GUN».
Σύμφωνα με το λεύκωμα πεσόντων του Πανελλήνιου Συλλόγου Οικογενειών Πεσόντων Αεροπόρων, το δυστύχημα με αεροσκάφος Phantom F-4 που συνέβη στις 3 Οκτωβρίου 1977, στοίχισε την ζωή στον Ηλείο Παναγιώτη Πετρούτσο από την Μέλισσα. Ο πιλότος σκοτώθηκε, όταν εκτελώντας εκπαιδευτική αποστολή, το αεροσκάφος F-4E της 339 Μοίρας Διώξεως – Βομβαρδισμού με κυβερνήτη τον Σμηναγό, Σταύρο Γιαννικάκη, κατέπεσε στη θαλάσσια περιοχή της Σκύρου. Η 117 Πτέρυγα Μάχης στην Ανδραβίδα, μετρά από την περασμένη Δευτέρα δεκατρείς πιλότους που χάθηκαν στο βωμό του καθήκοντος. Πρόκειται για τους Γεώργιο Κατσίφη και Λάμπρο Σαλβαρά (15 Δεκεμβρίου 1982), Πέτρο Πολυχρονάκη και Γεώργιο Παπαθανασίου (20 Αυγούστου 1998), Ευστράτιο Γκόλια και Νικόλαο Νέζη (17 Ιανουαρίου 2000), Κωνσταντίνο Αλεξανδράκη και Πολύκαρπο Μουχτούρη (18 Μαΐου 2000), Κωνσταντίνο Καραθάνο και Εμμανουήλ Σεβαστάκη (15 Ιουλίου 2004), Μάριο – Μιχαήλ Τουρούτσικα (30 Ιανουαρίου 2023).
«Η Ασφάλεια Πτήσεων θα διευκρινίσει τα αίτια»
«Όσον αναφορά το τραγικό ατύχημα που είχε η Πολεμική μας Αεροπορία, θέλω να εκφράσω τα θερμά μου συλλυπητήρια στις οικογένειες των πιλότων και καλό κουράγιο. Για τα αίτια του ατυχήματος που με ρωτήσατε, δεν μπορώ να αναφέρω κάτι, διότι δεν έχω εικόνα, δεν γνωρίζω τι ακριβώς έγινε την συγκεκριμένη στιγμή. Η Ασφάλεια Πτήσεων της Πολεμικής Αεροπορίας που θα αναλάβει την διερεύνηση του ατυχήματος, θα βρει τα πραγματικά αίτια».
«Είδα τα αεροπλάνα από πάνω μου»
«Είδα κατά τις 10 με 10.30 ακριβώς δεν μπορώ να θυμηθώ ακριβώς τα αεροπλάνα από πάνω που περάσανε και κάποια στιγμή με ειδοποίησαν από το Λιμεναρχείο της Ζακύνθου ότι ένα αεροπλάνο από τα δύο έπεσε στη θάλασσα. Συντρίμμια βρέθηκαν στο σημείο νότια του Κατάκολου στα 8 ναυτικά μίλια. Έδωσε στίγμα το άλλο το αεροπλάνο μόλις το έχασε από τα ραντάρ. Όταν φτάσαμε κι εμείς εκεί η θάλασσα ήταν γεμάτη λάδια – κηροζίνη. Τα συντρίμμια τα είχαν μαζέψει μόλις έφτασα εκεί τα σκάφη του Λιμενικού που είχαν φτάσει πρώτα από εμένα. Το σημείο εκείνο που έπεσε το αεροσκάφος είναι 478 οργές δηλαδή περίπου 800 μέτρα βάθος».
«Επικίνδυνη άσκηση»
«Υπήρξα διοικητής της συγκεκριμένης Μοίρας. Αυτή η Μοίρα εκτελεί αποστολές επιθετικές προκειμένου να πάει στην περιοχή του αντίπαλου, πετάει πάρα πολύ χαμηλά, ειδικά πάνω από τη θάλασσα για να μην έχει το ραντάρ την δυνατότητα να εντοπίσει τα ίχνη. Αυτή η άσκηση η συγκεκριμένη που γίνεται κατά κόρον από τη Μοίρα 338 είναι μια πάρα πολύ επικίνδυνη άσκηση χωρίς να αποκλείω το ενδεχόμενο να είχαμε κάποιο πρόβλημα με τους κινητήρες του αεροπλάνου ή κάτι άλλο, πιθανόν ένα πουλί να χτύπησε τους κινητήρες γιατί, στα χαμηλά ύψη είναι όλα ενδεχόμενα. Πιάνω όμως κυρίως την δυσκολία της άσκησης αυτής η οποία γίνεται σε πάρα πολύ χαμηλό ύψος που συνήθως είναι 100 μέτρα και σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να κατεβαίνει και ακόμα χαμηλότερα κατόπιν οδηγιών της διοίκησης της Μοίρας ή της αποστολής που εκτελείται.
Ένα μικρό λαθάκι, ένας ελιγμός που γίνεται κατά τη φάση της εκτέλεσης της αποστολής σε αυτό το χαμηλό ύψος με ταχύτητες που πλησιάζουν και ξεπερνούν τα 700 και 800 χιλιόμετρα – ο χρόνος αν συμβεί κάτι που δεν είναι σχεδιασμένο ή απόλυτα πιστοποιημένο, μπορεί να προκαλέσει ατύχημα».
«Αυτή η πατρίδα δεν σταμάτησε να βγάζει παλικάρια»
Ημέρα εθνικής θλίψης και πένθους για την τραγωδία με το F-4 που ξεκίνησε από την 117 ΠΜ της Ανδραβίδας. Και εντελώς συμπτωματικά, μέρα μνήμης για ένα άλλο σκοτεινό βράδυ πριν 27 χρόνια στα Ίμια. Αυτή η πατρίδα δεν σταμάτησε ποτέ να βγάζει παλικάρια.
Ίσως ποτέ δεν βρεθεί μία και μόνη λέξη για να εκφράσει τον κόμπο στο λαιμό και τη λύπη για την ανθρώπινη απώλεια μαζί με το φούσκωμα στο στήθος από περηφάνια για εκείνους που υπερασπίζονται όσα έχουμε και όσα αγαπάμε. Και τελικά, ίσως δεν χρειάζεται να βρεθεί. Γιατί οι «αετοί» μας, ακόμα και όταν πέφτουν, θα πετάνε πολύ ψηλά».
«Θερμά συλλυπητήρια»
«Η Ηλεία, η Ελλάδα και η Πολεμική Αεροπορία, θρηνεί την απώλεια του Υποσμηναγού (Ι) Μάριου – Μιχαήλ Τουρούτσικα, που έχασε τη ζωή του εν ώρα καθήκοντος, κατά την διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης της 117 Π.Μ. Ανδραβίδας, όπου υπηρετούσε, για την προστασία των εναέριων συνόρων της Πατρίδας μας. Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια του εκλιπόντος.
Μακάρι οι έρευνες για τον εντοπισμό του Σμηναγού (Ι) Ευστάθιου Τσιτλακίδη να έχουν άμεσα αίσια έκβαση, δίνοντας τέλος στην αγωνία της οικογένειάς του και όλων μας».