Ιστορικά

Βίλα Μαργαρίτα: Ο πύργος της ωραίας κοιμωμένης στο κέντρο της Αθήνας

Ακούστε το άρθρο
Ποιος γκρέμισε τον παραμυθένιο πύργο των Αθηνών με τα 32 δωμάτια και τις πολεμίστρες…

Το ασυνήθιστο αρχοντικό άλλαξε πολλούς ενοίκους και πήρε το όνομα Μαργαρίτα από την κόρη του ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία…
Ο παραμυθένιος πύργος έμοιαζε με αυτόν της ωραίας Κοιμωμένης ή της Σταχτοπούτας.

Οικοδομήθηκε με κόκκινη πελεκητή πέτρα στις αρχές του 1900 σε σχέδια Άγγλου αρχιτέκτονα για λογαριασμό ενός Αρμένιου, που είχε αγγλική υπηκοότητα και είχε παλαιοπωλείο Ερμού και Βουλής.
Ο μεσαιωνικής έμπνευσης πύργος διέθετε 32 δωμάτια, πυργίσκους, περίτεχνες διακοσμήσεις που έμοιαζαν με πολεμίστρες, κωνικό τρούλο με αλεξικέραυνο, πυκνοφυτευμένο κήπο και πληθώρα αποθηκευτικών χώρων. «Υπερβολικό» για οίκημα, αλλά εντελώς διαφορετικό και εντυπωσιακό για την Αθήνα της εποχής….

Αργότερα πέρασε στην ιδιοκτησία του επιχειρηματία Ευστάθιου Λάμψα, ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία, ο οποίος στα πρώτα του βήματα είχε υπάρξει μάγειρας των ανακτόρων του Βασιλέως Γεωργίου Α’.

Ο πύργος πήρε το όνομα της κόρης του Μαργαρίτας και τυπικά ανήκε στην σύζυγό του Παλμύρα. Όταν αυτή πέθανε το 1939, πέρασε στα χέρια της εγγονής της, Σοφίας….
Η βίλα Μαργαρίτα στο κέντρο της φωτογραφίας το 1963 στους Αμπελοκήπους…

Το 1967 απαλλοτριώθηκε τμήμα του προαυλίου χώρου ώστε να διευκολυνθεί η στροφή των αυτοκινήτων από τη Λεωφόρο Μεσογείων προς τη Βασ. Σοφίας. Τότε στο σημείο αυτό, τα αυτοκίνητα κινούνταν αντίθετα σε σχέση με τη σημερινή σημερινή ροή.

Μετά τις απαλλοτριώσεις η έκταση περιορίστηκε στα 1.098 τ.μ. Έτσι, το 1970 η ιδιοκτήτρια αποφάσισε τη πώληση της. Τελικά αγοραστής ήταν η Κτηματική Τράπεζα….

Η αρχική έκταση του οικοπέδου ήταν 1.613 τ.μ. Σταδιακά λόγω της κυκλοφοριακής πίεσης, το κτήριο έχασε αρκετά μέτρα από τους κήπους του. (Αθήνα 20 Απριλίου 1965, Φωτογράφος: Charles W. Cushman)…

Η βίλα γκρεμίστηκε κατά τη διάρκεια της χούντας στις αρχές της δεκαετίας του 1970, περίπου την ίδια εποχή με τις Φυλακές Αβέρωφ που βρίσκονταν στην Λ.Αλεξάνδρας.

Η υπόθεση είχε προκαλέσει αναστάτωση, αλλά ο λογοκριμένος τύπος της εποχής περιορίστηκε σε μια γκρίνια εντός ορίων. Η “εξήγηση” που δόθηκε από το αρμόδιο υπουργείο ήταν ότι το κτήριο δεν είχε χαρακτηριστικά ελληνικής αρχιτεκτονικής παράδοσης και επομένως δεν χρειαζόταν να προστατευτεί ως διατηρητέο.

Παρά τις προσπάθειες κατοίκων για τη διάσωσή του κτηρίου ως διατηρητέο, η κατεδάφιση δεν απεφεύχθη. Φωτογραφία της δεκαετίας 60 , του Charles W. Cushman…
 

Για να μην ξεχάσουμε ποιοι αποφάσιζαν τότε, εκείνη την εποχή ανεγέρθη ακριβώς δίπλα ο πολυδιαφημισμένος «Γυάλινος Πύργος» των Αθηνών. Αυτός προφανώς «ταίριαζε» περισσότερο με το πνεύμα του «εκσυγχρονισμού» και της μοντέρνας αισθητικής των πραξικοπηματιών…

Για την ιστορία αναφέρουμε ότι ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Κόλλιας και πρωθυπουργός στην πρώτη Κυβέρνηση της Δικτατορίας, κατοικούσε στο γωνιακό σπίτι Βασ. Σοφίας και Φειδιππίδου….

Λήψη τον Οκτώβριο 1965. Η ανοικοδόμηση των «κλουβιών» προχωρά με εντατικούς ρυθμούς. Πλησιάζει η ώρα της βίλας…
 

Τη θέση του «εξεζητημένου» γοτθικού τύπου πύργου Μαργαρίτα πήρε το κτήριο της Εθνικής Τράπεζας (τότε ήταν κτίριο της Κτηματικής). Έτσι, η περίφημη “Βίλα Μαργαρίτα” που βρισκόταν Βασ. Σοφίας & Μεσογείων, έγραψε τίτλους τέλους. Τώρα έχει σημασία να δούμε τι υπάρχει στην θέση της…

Ο πύργος έφυγε και ήρθαν οι «πύργοι» και οι τράπεζες. Το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας υπό ανέγερση στη θέση της «ωραίας κοιμωμένης». Καλή μας νύχτα…

Όλη η επικαιρότητα